آموزش کاشت و پرورش

ذرت و نکات مهم داشت آن

ذرت

آبیاری ذرت

ذرت گیاهی است آبدوست و در مراحل مختلف رشد نسبت به تنش خشکی حساس می باشد. خشکی در کلیه مراحل رشد ذرت ایجاد خسارت می نماید که شامل: مرگ گیاهچه های جوان در اوایل رشد، کاهش تراکم بوته، کاهش سطح برگ و به دنبال آن جذب کمتر نور خورشید و افت عملکرد در دوره گلدهی است. دو هفته قبل تا دو هفته بعد از گلدهی، اگر در مرحله گلدهی خشکی حادث شود عملکرد به شدت تحت تأثیر قرار می گیرد، خشکی شدید که باعث سوختن برگ ها یا کوچک شدن آنها شود، بیشترین تاثیر منفی را بر عملکرد خواهد داشت بنابراین در انتخاب زمین و سطح زیر کشت باید به مقدار آب موجود نیز توجه شود.

عدم هماهنگی بین مقدار آب و سطح زیر کشت چه در کشت های پاییزه که در اوایل فصل رشد با کمبود آب آبیاری مواجه می شوند و چه در کشت بهاره و یا تابستانه که عملا تداخل آبیاری غلات و کلزا با آب اول ذرت را به دنبال خواهد داشت، معمولا سبب خسارت به محصولات حاضر در تناوب و نهایتا به کشاورزان خواهد شد.

آب مورد نیاز گیاه ذرت به روش آبیاری، نوع خاک، رقم (دیررس یا زود رس) و اقلیم هر منطقه بستگی دارد. میزان آب مورد نیاز ذرت در کشت اول در حدود ۸۰۰۰ متر مکعب در هکتار است. (در مناطق گرم و خشک کشور این آب به ۱۰۰۰۰-۹۰۰۰ متر مکعب در هکتار می رسد.)

آب مورد نیاز ذرت در کشت دوم ۶۵۰۰ مترمکعب گزارش شده است. دور آبیاری بستگی به روش آبیاری، بافت خاک و اقلیم هر منطقه دارد. معمولا دور آبیاری بین ۸-۱۰ روز یکبار توصیه می گردد. لازم به ذکر است آبیاری اول و دوم گیاه بخصوص در مناطق گرم ( دهلران و مهران) با فاصله ۳ تا ۴ روز انجام می شود تا از عدم یکنواختی جوانه زنی و کاهش تراکم بوته جلوگیری گردد.

ذرت

ذرت پر دانه فوق العاده

بذر انواع ذرت مانند ذرت هیبرید هلندی، ذرت گلس جم، ذرت سوئیت کورن و … در سایت فردین کشت قابل خریداریست.

مصرف کودهای شیمیایی برای ذرت

ذرت از جمله محصولات زراعی است که به عناصر غذایی موجود در خاک سریعا عکس العمل نشان می دهد، سرعت رشد نسبتا بالای این گیاه سبب جذب زیاد عناصر غذایی و واکنش سریع آن به کمبود مواد غذایی است.

نیتروژن

نیتروژن یکی از عناصر اصلی و مورد نیاز برای رشد این گیاه محسوب می شود. تعداد بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، اندازه دانه و میزان پروتئین دانه همگی تحت تاثیر نیتروژن در مراحل مختلف رشد ذرت هستند. جذب نیتروژن از خاک در تمام مراحل رشد گیاه صورت می گیرد ولی در مراحل اولیه رشد مقدار جذب آن کمتر است. در زمان ظهور گلهای نر و ماده جذب نیتروژن به حداکثر می رسد و بعد از مرحله گلدهی مجددا جذب آن کاهش می یابد.

کمبود ازت در مراحل اولیه (ارتفاع بوته ۲۰-۳۰  سانتی متر) بر روی تعداد ردیف دانه تاثیر منفی دارد و در صورت کمبود شدیده بلال تشکیل نمی گردد. افزایش نیتروژن در مراحل بعدی نمی تواند تاثیر منفی مراحل اولیه را جبران کند. کمبود مداوم و طولانی نیتروژن عملکرد دانه را تا میزان ۷۰ درصد کاهش خواهد داد. بنابراین، ازت را باید در مراحل حساس رشد گیاه که بیشترین مقدار جذب را دارا است مصرف نمود. برای تولید هر تن ذرت تقریبا بین ۱۵ تا ۱۷ کیلوگرم نیتروژن مصرف می شود. مقدار مصرف نیتروژن در هر منطقه بر اساس آزمون خاک و با توجه به مواد آلی خاک تعیین و مصرف می گردد.

فسفر

فسفر از جمله عناصر ضروری برای رشد و نمو ذرت است. کود فسفره به صورت فسفات آمونیوم یا سوپر فسفات تریپل مصرف می شود. ذرت بیشترین میزان فسفر (حدود ۷۰تا ۶۰ درصد) مورد نیاز خود را از زمان تلقیح تا زمان تشکیل دانه جذب می کند. حد بحرانی فسفر برای این گیاه در مناطق مختلف متفاوت بوده و بین ۱۵ تا ۱۸ میلی گرم بر کیلوگرم می باشد. به ازای تولید هر تن ذرت بین ۲ تا ۴ کیلوگرم فسفر از خاک برداشت می شود. علائم کمبود فسفر معمولا در گیاه ۲۰ تا ۴۰ روز پس از سبز شدن ظاهر می شود.

پتاسیم

این گیاه پتاسیم دوست است. تغذیه کافی و مناسب با این عنصر باعث افزایش کیفیت و کمیت ذرت می گردد. جذب پتاس زودتر و سریع تر از کود فسفره شروع می شود یعنی از زمان جوانه زدن گیاه، پتاس توسط گیاه جذب شده و تا حدود ۳ هفته بعد از گل دادن ادامه خواهد داشت. حد بحرانی آن برای مناطق و خاک های مختلف بین ۱۲۰ تا ۲۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم متغیر است یعنی اگر مقدار پتاسیم خاک کمتر از این مقدار باشد، باید بر اساس آزمون خاک و توصیه های فنی برای مناطق، کود پتاسیم مصرف گردد. برای تولید یک تن ذرت در هکتار حدود ۱۲ کیلوگرم در هکتار پتاس مورد نیاز است.

کودهای کم مصرف

بر اساس آزمون خاک و سابقه کمبود این عناصر در مزرعه مصرف می گردد. در این بین مصرف روی و آهن به دلیل خصوصیات خاک های تحت کشت ذرت در کشور از اولویت ویژه ای برخوردار است.

ذرت

برداشت ذرت

علف های هرز مزرعه ذرت

علف های هرز مهم مزرعه ذرت شامل تاج خروس، توق، دم روباهی، پیچک صحرایی و سلمه تره هستند. در این رقابت، تراکم علف هرزه ارتفاع علف هرز و مرحله رشد ذرت تعیین کننده هستند. بیشترین خسارت علف هرز به مزرعه ذرت در مرحله ۲ تا ۶ برگی اتفاق می افتد.

کنترل علف های هرز

گیاه ذرت در مراحل اولیه رشد خود بین ۲ تا ۶ برگی از حساسیت بیشتری نسبت به رشد علف های هرز برخوردار است. رشد گیاه ذرت در ۳ تا ۴ هفته اول نسبتا کند می‌باشد و طی همین دوره علف های هرز رشد کرده و بر ذرت غالب می شوند. حداکثر رقابت علف های هرز با ذرت در طی دوره ۲ تا ۶ هفته پس از کاشت ذرت صورت می گیرد. پاک نگه داشتن مزرعه از وجود علف های هرز در این دوره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است استفاده از وجین دستی روی پشته ها، استفاده از وجین مکانیکی مانند کولتیواتور بین پشته ها و استفاده از علف کش هایی که قادرند از استقرار بوته های علف های هرز در طول دوره ۶ هفته اول رشد گیاه ذرت جلوگیری کنند، در کشت این گیاه مفید است.

کنترل علفهای هرز پس از کاشت

امروزه به منظور مبارزه با علفهای هرز از روش مبارزه تلفیقی (مکانیکی – شیمیایی) استفاده می شود در این روش علف های هرز بین ردیفها توسط کولتیواتورهای مرسوم کنترل می شوند و برای کنترل علف های هرز روی ردیف (پشته) بصورت شیمیایی مبارزه می شود. بر اساس مطالعات انجام شده مبارزه ی رویشی باید قبل از رسیدن علف هرز به ارتفاع ۱۱ تا ۱۳ سانتی متر انجام شود. این توصیه در مزارع با آلودگی پایین تا متوسط، ممکن است خطر کاهش عملکرد را هم به دنبال داشته باشند و در مزارع با آلودگی بالا کاهش عملکرد معنی داری ایجاد خواهد کرد.

در مورد آفات ذرت نیز مقاله ای مفید در سایت فردین کشت ارائه شده است که شما را به مطالعه ی آن دعوت می کنیم.

توصیه های موسسه تحقیقات خاک و آب و مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی در هر منطقه باید در نظر گرفته شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این گیاه به دانشنامه ویکی پدیا مراجعه کنید.

گردآوری: حاتمی

نوشته های مشابه