عمومی

آفات خربزه و کنترل آن

خربزه

عوامل بیماریزای گیاهی، علف های هرز و آفات خربزه همواره به عنوان عوامل محدود کننده کشت جالیزی مطرح بوده اند. ویروس ها جزء عوامل بیماری زای بسیار ریز هستند که تنها به کمک میکروسکوپ الکترونی قابل دیدن هستند و به لحاظ اهمیت و میزان خسارت وارده بعد از قارچ ها در رده دوم قرار دارند. علف های هرز نیز یکی دیگر از عوامل مهم کاهش عملکرد گیاهان سبزی و صیفی و کدوئیان در کشور هستند. به دلیل وجود علف های هرز تابستانه، میزان کاهش عملکرد محصولات بهاره بیش از میزان کاهش عملکرد محصولات پاییزه ای است که توسط علف های هرز زمستانه آلوده شده اند. از طرف دیگر، خانواده کدوییان به مصرف علف کش ها حساس هستند و کاربرد این ترکیبات پس از گل دهی و تشکیل میوه در این گیاهان توصیه نمی شود. استفاده از ترکیبات شیمیایی علف کش در خربزه با دشواری های زیادی همراه است و کوچک ترین بی دقتی می تواند موجب بروز خسارتی به مراتب بیشتر از خسارت علف های هرز شود.

 خربزه

 آفات خربزه که باعث از بین رفتن محصول می شوند.

برای خرید بذر انواع خربزه اینجا کلیک کنید.

علف های هرز در گیاهان جالیزی علاوه بر موارد ذکر شده، علف های هرز یکی از میزبانان ثانویه برای ویروس های مهم گیاهی در جالیز و دیگر گیاهان زراعی سبزی و صیفی شناخته می شوند. حضور ویروس ها در علف های هرز ممکن است به صورت های مختلف با علائم یا بدون علائم مشخص همراه باشد. این در حالی است که مهم ترین علائم عوامل ویروسی ظاهر شده در کدوییان شامل موارد زیر است:

موزاییک

زردی

رگبرگ روشن و بدشکلی میوه

تردی و شکنندگی

چرمی شدن برگ

واکنش گیاهان جالیزی به آلودگی های ویروسی به گونه ای است که اگر گیاه میزبان در مراحل اولیه رشد (از کاشت تا قبل از گل دهی به آنها مبتلا شود، عملکردش به شدت کاهش می یابد. باتوجه به مصرف تازه خوری این محصولات و اهمیت استفاده نکردن از آفت کش ها در مهم ترین راهکار مدیریت و کنترل بیماری های ویروسی در گیاهان استفاده از ارقام مقاوم است. علاوه بر این، کنترل جمعیت ناقلان ویروس به منظور جلوگیری از ایجاد آلودگی های اولیه می تواند تأثیری بسزایی در کنترل بیماری های ویروسی داشته باشد. کنترل ناقلان حشره ای معمولا با استفاده از سموم آفت کش علیه ناقل در ابتدا و طی فصل زراعی صورت می گیرد. روش مبارزه شیمیایی علیه ناقلان در گروه خاصی از ویروس های بیماری زا که به شکل ناپایا توسط ناقل منتقل می شوند از کارایی چندانی برخوردار نیست. از طرف دیگر، در محصولات جالیزی به دلیل مصرف تازه خوری میوه امکان استفاده از سموم خطرناک حشره کش ممکن نیست. لذا بایستی از سایر روش ها برای ممانعت از آلوده شدن میزبان و به دنبال آن کاهش خسارت وارده بهره گرفت. مدیریت غیر شیمیایی در چارچوب کاهش مصرف سم و تولید محصول سالم امری ضروری و نیاز جامعه امروز است که بایستی در این راستا اقدامات لازم انجام شوند.

مهمترین بیماری های ویروسی و آفات خربزه در ایران

در ایران مهمترین بیماری های ویروسی خربزه به تعداد ۱۵ بیماری ذکر شده است.

ویروس موزاییک زردی کدو، موزاییک هندوانه، موزاییک پیسک سبز خیار، موزاییک خیار، کوتولگی زردکدوییان، لکه حلقوی پاپایا، موزاییک کدو، موزاییک ارومیه ای، زردی شته زاد خیار، ویروس زردی، رگبرگ خیار، لکه نکروز خربزه، ویروس زردی کلروتیک کدو ییان و Zucchini yellow fleck virus.

مهمترین راهکار مدیریت و کنترل بیماری های ویروسی در گیاهان استفاده از ارقام مقاوم است. علاوه بر این، کنترل جمعیت ناقلان ویروس به منظور جلوگیری از ایجاد آلودگی های اولیه می تواند تأثیری بسزا در کنترل بیماری های ویروسی داشته باشد. کنترل ناقلان حشره ای معمولا با استفاده از سموم آفت کش علیه ناقل در ابتدا و طی فصل زراعی صورت می گیرد. روش مبارزه شیمیایی علیه ناقلان در گروه خاصی از ویروس های بیماری زا که به شکل ناپایا توسط ناقل منتقل می شوند از کارایی چندانی برخوردار نیست. از طرف دیگر، در محصولات جالیزی به دلیل مصرف تازه خوری میوه امکان استفاده از سموم خطرناک حشره کش ممکن نیست. لذا بایستی از سایر روش ها برای ممانعت از آلوده شدن میزبان و به دنبال آن کاهش خسارت وارده بهره گرفت. مدیریت غیرشیمیایی در چارچوب کاهش مصرف سم و تولید محصول سالم امری ضروری و نیاز جامعه امروز است که بایستی در این راستا اقدامات لازم انجام شوند.

مهمترین علف های هرز خربزه

مهم ترین علف های هرز خربزه علف های هرز مهم تابستانه که زراعت خربزه را با چالش مواجه می کنند شامل موارد ذیل هستند؛

خارشتر

چمن وحشی

سوروف

تاج خروس

رشد بعضی از این علف های هرز همچون خارشتر در کنار بوته خربزه علاوه بر رقابت بر سر مواد غذایی خاک و نور ممکن است مزاحم برداشت میوه شوند.

خاک پوش (مالچ) در کشاورزی

در کشاورزی خاک پوش عبارت است از هر ماده طبیعی یا مصنوعی که با اهداف مختلف و به منظور پوشاندن خاک در باغ ها، باغچه ها، فضای سبز و اراضی کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از خاک پوش هایی که به دلیل ارزانی و سهولت دسترسی در سطح وسیع در جهان و ایران استفاده می شود، خاک پوش پلاستیکی یا مالچ است که کاربرد زیادش باعث رواج واژه ای به نام پلاستیک کاری شده است. شاید هیچ فناوری دیگری تاکنون به اندازه کاربرد پلاستیک در کشاورزی، مسیر سبزی کاری را در جهان دچار تحول نکرده است. به دلیل رشد سریع اقلیم بیابانی در اقصی نقاط دنیا که ناشی از تغییرات اقلیمی است، کاربرد خاک پوش های پلاستیکی همچنان در حال گسترش است؛ چنان که امروزه میلیونها هکتار از اراضی کشاورزی جهان هرساله تحت پوشش این خاک پوش قرار می گیرند.

 

 خربزه

 استفاده از مالچ پلاستیکی در کشت صیفیجات

هم اکنون به سبب سازگاری با محیط زیست از پلاستیک های تجزیه پذیر میکروبی، تجزیه پذیر نوری یا تجزیه پذیر نوری-میکروبی استفاده می شود که متأسفانه در ایران هنوز رایج نیستند. این پلاستیک ها پس از برداشت محصول توسط آفتاب یا میکروارگانیزم های خاک تجزیه میشوند و نیازی به جمع آوری ندارند. پلاستیک های معمولی بسیار دیر تجزیه میشوند و مانع انجام عملیات زراعی می شوند. البته در مناطقی که نیروی کار ارزان است، معمولا جمع آوری قطعات پلاستیک باقی مانده توسط کارگران انجام می شود و بدین وسیله می توان از آلودگی خاک جلوگیری کرد. خاک پوش پلاستیکی در برابر رطوبت و هوا نفوذناپذیر است و ممکن است باعث افزایش بیش از حد حرارت شود. امری که به افزایش میزان بوته میری در گیاه منجر می شود؛ لذا حتما در چنین مواردی بایستی آبیاری مزرعه مدیریت شود و آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه مدیریت شود تا ضمن افزایش بازدهی آبیاری بتوان از سایر مزایای استفاده از آن بهره برد.

استفاده از مالچ های پلاستیکی در کشت کدوئیان به دلایل مختلفی رایج است و پیش رس کردن محصول مهم ترین هدف استفاده از آن است. علاوه بر آن، استفاده از مالچ پلاستیکی موجب افزایش بازدهی آبیاری در کشت جالیزی می شود که با توجه به مشکل کم آبی در کشور دستاوردی مهم محسوب می شود. مالچ پلاستیکی می تواند جمعیت علف های هرز را در کشت محصولات جالیزی کاهش دهد. همچنین آفات مکنده ناقل ویروس ها را دور می کند و موجب کنترل بیماریهای ویروسی می شود. به منظور افزایش کارایی این گونه از خاکپوش ها، تهیه مالچ ترکیبی با تغییر یا اصلاح الگوی رنگ به کار رفته نیز می تواند مفید باشد. استفاده از این گونه مالچ ها بدین ترتیب است که سمت رنگ نقره ای رو به بالا قرار می گیرد و سمت رنگ مشکی آن رو به پایین است.

گردآوری: حاتمی

نوشته های مشابه