خاک یکی از مهمترین مواد لازم برای رشد گیاه است. گیاه مواد مورد نیاز خود را از خاک جذب می کند. شناختن خاک مناسب برای کشت گیاهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در نتیجه استفاده از خاک مناسب رشد و عمکلرد گیاه بهتر گیاه می شود. در این مقاله به شرح و بررسی خاک مناسب برای کشت انواع گیاهان پرداخته ایم، با ما همراه باشید.
خاک مناسب برای کاشت بذر
نیازهای بذر برای جوانه زنی و بعد از جوانه زنی:
بذرها باید تا جوانه زنی در جای مرطوب بمانند و خاک دارای ویژگی های زیر باشد:
1- خاک بدون آلودگی باشد.
2- خاک دارای عناصر مغذی باشد.
3- از زهکش خوبی برخوردار باشد.
4- نیتروژن آن زیاد نباشد.
5- قیمت آن ارزان باشد.
نکته ای که باید درباره خاک باغچه بدانیم این است که 20 سانتی متر از خاک رویی همیشه دارای بذر علف هرز است، بنابراین برای استفاده از این نوع خاک در یک مخلوط خاکی باید از خاک زیرین استفاده کنیم و برای جبران کمی ماده آلی تا 30 درصد حجم، به آن ماده آلی می افزاییم.
خاک بستر باغچه ها برای نشاهای فصلی و گل کاری
ویژگی های خاک مناسب کشت در باغچه ها عبارت اند از: داشتن زهکش خوب، عناصر قابل جذب کافی و عمق دست کم 20 سانتی متر. برای رسیدن به ویژگی های گفته شده دو مخلوط خاکی زیر پیشنهاد می شود:
الف) ماسه 1 پیمانه + خاک گیاهی و کود پوسیده 1 پیمانه
ب) ماسه 1+ پیمانه + خاک گیاهی 1 پیمانه + کود پوسیده یا کمپوست بدون آلودگی 1 پیمانه و ورمیکولیت 1 پیمانه
برای مشاهده و خرید بذر انواع گل های زینتی کلیک کنید.
خاک مناسب برای کشت قلمه ها
قلمه ها بدون ریشه هستند. بنابراین نمی توانند به خوبی آب دریافت کنند. از این رو مواد معدنی را نیز به خوبی دریافت نمی کنند (تا زمانی که کالوس یا بافت پینه تشکیل شده و ریشه های اولیه پدیدار شوند). البته بودن مواد غذایی اضافه می تواند قلمه ها را به مسمومیت دچار کند. بنابراین خاکی می خواهیم که زهکش آن خوب و یون های غذایی کمی داشته باشد. وجود کود نیز زیان آور است زیرا به دلیل وجود قارچ های ساپروفیت، قلمه ها را دچار پوسیدگی می کند. قارچ های ساپروفیت یا گندزی روی لاشه حیوانات و گیاهان رشد می کنند و آنها را تجزیه می نمایند. برای قلمه ها مخلوط خاکی زیر پیشنهاد می گردد.
1- فقط پرلایت
2- کوکوپیت و پرلایت به نسبت 1:1
3- فقط ماسه رودخانه ای
4- خاک برگ 1 پیمانه + ماسه رودخانه ای 2 پیمانه (خاک برگ باید آفتاب دیده باشد یا با بخار آب 72 درجه گندزدایی شده باشد).
5- فقط ورمیکولیت
6- 2 پیمانه ماسه رودخانه ای + 1 پیمانه کوکوپیت و 1 پیمانه پرلیت
7- فقط پیت ماس
8- مخلوط خاکی هایی با پیت ماس، مثلا پیت ماس، پرلیت و ماسه
ماسه به تنهایی بستر خوبی برای ریشه دار کردن قلمه ها نیست. هم ریشه زایی را کم می کند، و هم تعداد ریشه های نابجای ایجاد شده بر روی هر قلمه را کاهش می دهد زیرا ظرفیت نگهداری آب آن بسیار کم است مگر مجهز به سیستم میست شود.
خاک بستر برای درخت و درختچه
به نیازهای درخت و درختچه باید توجه کرد که به شرح زیر است:
ژرفای ریشه تا 2 متر و بیشتر است.
نیاز به نمناکی همیشگی خاک در بین دو آبیاری که ممکن است گاهی تا ده روز باشد.
زهکش بودن خاک (ریشه ها به هوا نیاز دارند).
نیاز به عناصر مغذی
نمک های خاک از مرز مسمومیت کمترباشد. مرز مسمومیت در درختان و درختچه ها با یکدیگر یکسان نیست. pH خاک در حدود 7- 6 باشد.
خاک بستر برای گیاهان گلدانی هوای آزاد
نمی توان مخلوط خاکی یکسانی برای همه آنها پیش بینی کرد. نخست به چند نکته در مورد گلدان و خاک آن اشاره می کنیم.
گلدان ها گنجایش کمی دارند. خاک گلدان باید توانایی نگهداری آب را داشته باشد. اگر چنین نباشد به زودی آب، همه یون های سودمند خاک را شسته و از زیر گلدان بیرون می برد. همچنین خاک، زود به زود خشک می شود و به آبیاری پی در پی نیاز پیدا می کند. نفوذ آب در خاک گلدان باید به سادگی انجام گیرد. اگر چنین نباشد خاک دچار مانداب می شود. از یک سو اکسیژن به ریشه ها نمی رسد و از سوی دیگر قارچ های بیماری زا رشد می کنند و گیاه را از بین می برند. خاک گلدان باید به اندازه کافی یون های سودمند داشته باشد.
خاک مناسب برای گیاهان آپارتمانی
گیاهان آپارتمانی از اقلیم های گوناگونی گردآوری شده اند. برخی از اقلیم های گرم و مرطوب برخی از اقلیم های معتدل و نمناک برخی از اقلیم های گرم و خشک برخی از اقلیم مدیترانه ای و برخی از اقلیم کوهستانی. بنابراین نیازهای گوناگونی دارند. بر این اساس هر کدام خاک ویژه ای را بیشتر می پسندند. هنر تولیدکنندگان گیاهان گلدانی و آپارتمانی در این است که با آنچه در اختیار دارند برای بستر گیاه خود شبیه سازی کنند و آنها را سازگار نمایند. برای این کار
گیاهان را از یک نگاه، به دو گروه، جدا می کنیم:
الف) گیاهان با برگ های پهن و همیشه سبز
ب) گیاهان با برگ ها یا ساقه های گوشتی
بیشتر این گیاهان آپارتمانی گروه اول همیشه سبز بوده و زادگاه آنها جاهای پر باران، با میانگین دمای بالاتر از 10 درجه سانتی گراد است. این گیاهان در زیر سایه درختان بزرگ زندگی می کنند و برای دریافت بیشتر نور، آن دسته که برگ های پهن داشته اند، در پی میلیون ها سال زنده مانده اند و نسل خود را گسترش داده اند. پس یکی ازویژگی های گیاهان اقلیم پر باران، داشتن برگ پهن است. بر این اساس این گیاهان خاک های جنگلی که هوموس و ماده آلی فراوان دارند، بستر نمناک و رطوبت فراوان هوا را بسیار دوست دارند. ریشه و برگ و روزنه ها با این وضعیت سازگار شده اند. در استوا و جنگل ها و بیشه های گرم و پر باران می توان بسیاری از آنها را در طبیعت دید. کارشناسان، روی گیاهان طبیعی به نژادی انجام داده و نژادهای بسیار زیبا به وجود آورده اند.
خاک ها برای این دسته از گیاهان، می توان از خاک های زیر استفاده کرد:
مواد معدنی: پرلیت ماسه لیکا ورمیکولیت خاک لوم
مواد آلی: خاک برگ کوکوپیت پیت ماس شلتوک کمپوست ذغال
خاک باید که 50 درصد ماده آلی داشته باشد. برای آنکه اندکی اسیدی شود، تا 20 درصد پیت اضافه می کنند.
برای آنکه آب از ته گلدان ها خارج نشود برای ته گلدان تا ده درصد حجم گلدان، سبوس برنج یا لیکا در نظر می گیرند.
خاک بسترکاکتوس ها و گیاهان گوشتی (ساکولنت ها)
مخلوط خاکی برای این گروه از گیاهان باید ویژگی های زیر را داشته باشد:
1- بافت خاک در همه نمونه ها سبک است. بنابراین همه نمونه ها دارای زهکش خوبی است و به ریشه ها هوارسانی می شود.
2- عنصرهای مورد نیاز گیاهان در همه نمونه هایافت می شود.
3- ترکیب خاک توانایی نگهداری آب قابل دسترسی برای گیاه را دارد.
4- تنظیم اسیدیته خاک.
پرورش دهندگان سنتی گیاهان زینتی برای افزودن ماده آلی در گیاهان گلدانی آپارتمانی، خاک برگ و در گیاهان گلدانی بیرون خانه ای، کود دامی به کار می برند. کاربرد این دو ماده آلی از هزینه می کاهد. بسیاری نیز به شکل گسترده از مخلوط خاکی 1-1 پرلیت و کوکوپیت استفاده می کنند.
خاک مناسب برای ارکیده
4 پیمانه تراشه های ریز پوست درخت + 1 پیمانه ذغال + ١ پیمانه پرلیت
