مقالات تخصصی

۴ دلیل خالی بودن تخمه آفتابگردان

آفتابگردان

گل های آفتابگردان هم به دلیل زیبایی و هم به دلیل داشتن دانه های خوشمزه و مغذی مورد علاقه بسیاری از ما هستند. اما برخی اوقات در هنگام برداشت متوجه خالی بودن برخی از دانه های آفتابگردان می شوید. آیا دلیل خالی بودن تخمه آفتابگردان را می دانید؟ به نظر شما چه عواملی باعث خالی بودن تخمه می شود؟

چرا تخمه آفتابگردان خالی می ماند؟

شدن ضعیف بذر (رشد و نمو بذر در داخل پوسته) فقط برای باغبان های خانگی مشکل ساز نیست، بلکه برای کشاورزانی که به صورت تجاری این محصول را می کارند نیز مشکل ساز است. خالی بودن تخمه آفتابگردان برای افرادی که این محصول را برای استخراج روغن می کارند، نیز خسارت اقتصادی زیادی وارد می کند. تحقیقاتی در مورد رشد جنین تخمه آفتابگردان در حال انجام است، اما چند عامل احتمالی دلیل اصلی خالی بودن تخمه آفتابگردان هستند.

۱. تنش گرما یا خشکی پس از گرده افشانی

گرمای زیاد یا خشکسالی می تواند عملکرد گیاهان را کاهش دهد  و این امر نیز برای آفتابگردان تاثیرگذار است. امواج گرما یا خشکسالی گیاهان را تحت فشار قرار می دهد و پر شدن دانه کاهش می یابد. فرآیند رشد بذر پیچیده است و شامل تولید و جابجایی محصولات فتوسنتزی و همچنین فرآیندهای درون خود بذر است. اگر در زمان گرده افشانی روزهای بسیار گرم و خشکی داشته اید، احتمالاً این عاملی در ایجاد خالی بودن تخمه آفتابگردان است.

تخمه آفتابگردان

برای کاهش اثرات گرما می توانید آفتابگردان را عمیقا آبیاری کنید زیرا این گیاه ریشه های عمیقی دارد. اگر سطح زیر کشت شما کم است می توانید از سایه بان نیز برای کاهش اثرات گرما استفاده کنید.

شما عزیزان می توانید بذر گل آفتابگردان حنایی رنگ ایتالیایی، بذر آفتابگردان شمشیری درشت ایرانی و بذر آفتابگردان کله قوچی دور سفید اصیل ایرانی را از فردین کشت تهیه نمایید.

۲. خسارت آفات

اگر متوجه سوراخ کوچکی در دانه های خالی شدید، به احتمال زیاد مشکل آفت دارید. آفتابگردان نسبتاً به آفات مقاوم است، به استثنای گونه های معدودی از حشرات که مشکل سازترین آنها روی طبق گل تخم می گذارند و لاروهای آنها در واقع دانه در حال رشد را می خورند.

دو مقصر اصلی Smicronyx fulvus و Smicronyx sordidus هستند. این آفات مستقیماً از دانه در حال رشد تغذیه می کنند، سپس پوسته را می جوند و به زمین می افتند و جایی برای زمستان گذرانی پیدا می کنند و تابستان بعد به صورت حشرات بالغ ظاهر می شوند.

اگر تعداد دانه های آسیب دیده زیاد است می توانید برای کنترل آن از حشره‌کش‌های ارگانیک استفاده کنید. بهتر است زمانی که گل‌ها تازه باز می‌شوند سم پاشی را انجام دهید، زیرا همان حشره‌کش‌ها می‌توانند گرده‌افشان‌های مفید و زنبورهای پارازیت آفات را از بین ببرند. پس تا می توانید از آفت کش های طبیعی که خطر کمتری دارند استفاده کنید.

۳. کمبود فسفر و یا نیتروژن

کمبود عناصر غذایی

کمبود مواد مغذی اغلب منجر به خالی شدن دانه در تخمه می شود. فسفر به همراه نیتروژن و پتاسیم یکی از درشت مغذی‌های کلیدی برای همه گیاهان است، اما برای رشد میوه و بذر اهمیت ویژه‌ای دارد. با این حال، نیتروژن نیز نقش کلیدی در پر کردن دانه ایفا می کند.

نیتروژن برای رشد برگ و ساقه مهم تر است، با این حال، پر شدن دانه ها به فتوسنتز بستگی دارد. نیتروژن رشد  برگ های سالم و متابولیسم را در آفتابگردان شما تضمین می کند. مطالعات نشان داده است که افزایش نیتروژن تأثیر مثبتی بر عملکرد آفتابگردان به ویژه در زمان پر شدن دانه دارد.

آفتاب گردان ها را در اوایل مرحله رشدی یعنی زمانی که برگ ها رشد می کنند با کودی با درصد نیتروژن بالا تغذیه کنید. از یک کود آهسته رهش خوب هر ماه (یا طبق دستورالعمل) استفاده کنید یا از کود مایع سریع الاثر هر ۷ تا ۱۴ روز یکبار استفاده کنید. همانطور که گیاهان به اندازه بالغ خود می رسند، از کودی با فسفر بالا برای تغذیه بوته ها استفاده کنید.

شما عزیزان می توانید مطلب کوددهی آفتابگردان را در مقالات فردین کشت مطالعه کنید.

۴. کمبود نورخورشید (نور کم یا برگزدایی)

نور کم یا برگزدایی

نیتروژن برای رشد برگ های سالم ضروری است. برگ ها مرکز اصلی فتوسنتر در گیاه هستند. بنابراین هر عاملی که روی رشد برگ ها تاثیر بگذارد، منجر به خالی شدن دانه های آفتابگردان می شود.

چندین مطالعه روی تأثیر برگ زدایی (حذف برگ ها) بر روی این گیاه بررسی کرده اند و به این نتیجه رسیدند که گیاهانی که برگ هایشان را از دست داده ند یا در نور کم رشد کرده اند، نه تنها عملکرد پایین تری دارند، بلکه دانه هایشان هم خالی است.

سعی کنید در هنگام کاشت مکانی را در نظر بگیرید که نور مستقیم به گیاهان شما بتابد. برای این گیاه، هر چه آفتاب بیشتر باشد، بهتر رشد می کند. اگر چند ردیف آفتابگردان می کارید حتما فاصله کاشت مناسبی را در نظر بگیرد تا برخی گیاهان در سایه قرار نگیرند. برای گونه های بزرگ، فاصله حدود ۳ فوت (۱ متر) از هم توصیه می شود، اما می توانید آنها را کمی نزدیک تر بکارید و همچنان برداشت خوبی داشته باشید. در صورت کاشت ردیفی، سعی کنید آنها را از شرق به غرب بکارید تا بتوانند نور خورشید کافی را از جنوب دریافت کنند.

شما عزیزان می توانید در ویکی پدیا نیز مطالبی در مورد آفتابگردان مطالعه کنید.

نوشته های مشابه