کلم بروکلی رومانسکو از نظر گیاه شناسی با نام علمیBrassica oleracea L. var botrytis (L.) گروه Romanesco شناخته میشود و متعلق به خانواده شب بو یا چلیپاییان (با نام علمی Brassicaceae) میباشد. گونه های وحشی آنها را می توان در سواحل اقیانوس اطلس و مدیترانه در اروپا یافت. این گیاه در اصل بومی مدیترانه شرقی است و در اواخر قرن شانزدهم وارد ایتالیا شد و از آنجا به شمال آلمان و فرانسه راه پیدا کرد. کلم بروکلی از واژه ایتالیایی broccoli مشتق شده است که به معنی “تاج گل کلم” می¬باشد.
این گیاه قرابت بسیار نزدیکی با کلم بروکلی معمولی و گل کلم دارد. و به طور مشابه با آنها، شامل گلهای مرکزی احاطه شده توسط برگهای پهن سبز رنگ میباشد. نامهای رایج این گیاه عبارتند از کلم بروکلی رومانسکو (Romanesco Broccoli)، گل کلم رومی (Roman Cauliflower)، Broccoflower، گل کم رومانسکی (Romanesque cauliflower)، Buzzy Broc، Broccolo Romanesco.
خصوصیات گیاهشناسی کلم بروکلی رومانسکو:
کلم بروکلی رومانسکو گیاهی بدون کرک، راست، یکساله یا دوساله است که ممکن است تا ارتفاع حدود 80 تا 30 سانتی متر رشد کند. این گیاه در آب وهوای خنک و در خاکهای غنی از نظر مواد آلی و سطح نیتروژن بالا، مرطوب و دارای زهکشی خوب، رشد می کند. این گیاه دارای سیستم ریشه ای ضخیم با ساقه مومی و بدون انشعاب است. برگها دارای اندازه متوسط و بزرگ و به صورت پهن، صاف و دوکی شکل هستند. برگها سبز تیره با بافت ضخیم و چرمی شکل هستند. همچنین دارای یک رگبرگ میانهای برجسته با رگبرگهای ریز و درشت متعدد در سراسر برگ میباشد. برگهای رومانسکو تُردد و دارای رایحه خاکی، مغذی و کمی تلخ میباشد که در صورت پخته شدن شیرین میشود.
گل آذین (جوانه) از مریستم های شاخه ای، با مارپیچها لگاریتمی ایجاد شده است. به این معنا که شکل این کلم تقریباً به صورت فراکتال طبیعی است. این گیاه در اصل هیبریدی از کلم بروکلی معمولی و گل کلم است.
خصوصیات گیاهشناسی کلم بروکلی رومانسکو |
ارزش غذایی:
کلم بروکلی رومانسکو یکی از سبزیجات بسیارکم کالری و و سرشار از فیبر میباشد. به طوریکه نیم فنجان یا 62 گرم از این گیاه حاوی 20 کیلوکالری انرژی، 2 گرم فیبر، 1.88گرم پروتئین، 3.89 گرم کربوهیدرات و 0.19 گرم چربی است.
از جنبه مواد معدنی (Minerals) این سبزی غنی از عناصر پتاسیم، سدیم، فسفر و منبع مناسبی برای کلسیم است.
کلم بروکلی رومانسکو به لحاظ دارا بودن ویتامینها قابل حل در آب و ویتامینهای قابل حل در چربی یکی از سبزیجات ممتاز در این زمینه به شمار میرود. این سبزی غنی از ویتامینC میباشد بطوریکه میزان ویتامین C این گیاه از مرکبات (مانند لیمو و پرتقال) نیز بیشتر است.
اسید آمینه های مانند اسید گلوتامیک، اسید آسپارتیک، لوسین، لیزین به وفور در این گیاه وجود دارد.
میزان آنتی اکسیدان کل اندازه گیری شده از نظر ظرفیت جذب رادیکال اکسیژن (ORAC) در کلم بروکلی رومانسکو1632 میکرومول در هر 100گرم است. همچنین این گیاه غنی از فیتوکمیکال¬های مفید مانند تیوسیانات ها، ایندول ها، سولفورافان، ایزوتیوسیانات ها و فلاونوئیدها مانند بتاکاروتن، لوتئین و زآگزانتین است.
منابع:
-Ares, A.M., Nozal, M.J., Bernal, J., 2013. Extraction, chemical characterization and biological activity determination of broccoli health promoting compounds. Journal of Chromatography A 1313, 78–95. https://doi.org/10.1016/j.chroma.2013.07.051
-Šamec, D., Salopek-Sondi, B., 2019. Cruciferous (Brassicaceae) Vegetables. Nonvitamin and Nonmineral Nutritional Supplements 195–202. https://doi.org/10.1016/b978-0-12-812491-8.00027-8
-United States Department of Agriculture Agricultural Research Service https://ndb.nal.usda.gov
-Health benefits of Romanesco broccoli. https://www.healthbenefitstimes.com/romanesco-broccoli
-Brocco Flower Health , Nutritions. https://veggiesinfo.com/brocco-flower /