کاشت سبزی در منزل، در زمانهاي قديم بسيار متداول بوده ولي تراكم جمعيت در شهرها و زندگي در خانههاي كوچك شرايط اين نوع توليد را محدود ساخته است با وجود اين در صورت امكان و صرف كمي وقت ميتوان مقداري سبزي هر چند اندك را در خانه پرورش داد.
مزایای کاشت سبزی در منزل
کاشت سبزی در منزل داراي مزاياي فراواني است: سبزي تازه به مصرف رسيده و هر زمان كه بدان نياز باشد در دسترس ما قرار خواهد گرفت، عليرغم عرضه سريع به بازار، مقداري از ارزش غذايي و شادابي آن تا رسيدن به بازار كاهش خواهد يافت، مثلا برگهاي بيروني كاهو و كلم با وجود اينكه حاوي مقدار زيادي ويتامين و مواد معدني هستند، به علت پژمرده شدن در راه عرضه به بازار به وسيله فروشندهها جدا و به دور انداخته ميشوند. مثال ديگر گوجه فرنگي است. چنانچه ميوه كاملا رسيده از بوته جدا شود طعم بسيار مطلوبي دارد در حالي كه عمل برداشت و عرضه به بازار لزوما قبل از رسيدن كامل ميوه صورت گرفته و در اين حالت طعم واقعي را نخواهد داشت. در صورتي كه رسيده برداشت شود ميوه تا رسيدن به بازار ترك خورده و پلاسيده ميگردد. از مزاياي ديگر پرورش سبزي در خانه ارزاني آن ميباشد كه با محاسبه پولي كه براي خريد بذر، كود، آب و… پرداخت ميشود در مقايسه با قيمت سبزي موجود در بازار به اين مزيت ميتوان پي برد.
علاوه بر اينها پرورش سبزي ميتواند به عنوان يك سرگرمي سالم و لذتبخش براي اوقات بيكاري به حساب آيد. براي شروع كار بهتر است به كاشت سبزيهايي مانند سبزيهاي برگي (سبزي خوردن)، هويج، كاهو، باميه، شلغم كه پرورش آنها آسانتر است اقدام نمود.
انتخاب نوع سبزي و مقدار آن بستگي به محل، وسعت زمين مورد نظر و تعداد اعضاي خانواده دارد. در صورتي كه زمين مورد نظر وسعت كافي نداشته باشد بهتر است اقدام به كاشت سبزيجاتي گردد كه مقدار زيادي محصول در واحد سطح و در فاصله زماني كوتاهي توليد ميكنند (ريحان، شاهي، نعناع، تربچه، پيازچه، گوجه فرنگي). در صورت وسيعتر بودن زمين كشت كاهو، كلم گل، كلم برگ، هويج، لوبيا و نخود سبز توصيه ميگردد.
بنابراين در منازلي كه سطح مورد استفاده يك مترمربع باشد ميتوان يك نوع سبزي كاشت و با افزايش سطح زمين تنوع كشت فزوني مييابد. تا جايي كه مثلا در سطحي معادل 55 مترمربع ميتوان به كشت 16 نوع سبزي اقدام نمود. سبزيكاري در خانه نبايد نزديك درختهاي بزرگ و سايهدار انجام شود زيرا سايه زياد بوده و ريشه درخت نيز در نتيجه جذب آب و مواد غذايي با سبزيجات به رقابت خواهد پرداخت.در مواردی که ریشه درختمانع رشد سبزی میشود، با قرار دادن يك صفحه فلزي در كنار ريشه درخت ميتوان از نفوذ آن به محوطه سبزيكاري جلوگيري نمود.
مسأله ديگري كه در پرورش سبزي در خانه ممكن است پيش آيد كمبود نور خورشيد است كه در اين صورت كشت را ميتوان به سبزيهاي برگي و ريشهاي مانند كاهو، كلم برگ، اسفناج، جعفري، هويج، چغندر، تربچه و شلغم كه به سايه مقاوم هستند، محدود نمود.
در مورد طرز كاشت سبزيها بايستي دقت كرد كه رديفها شرقي- غربي بوده و براي جلوگيري از سايه انداختن آنها بر روي يكديگر گياهان بلندتر در قسمت شمالي قرار داده شوند.
چگونه ميتوان در سطح كم، گياه بيشتري پرورش داد؟
شرقيها به ويژه ژاپنيها را شايد بتوان بهترين پرورش دهندگان گياه در فضاي كم دانست. مهمترين و سادهترين وسيله در اين مورد استفاده از داربست ميباشد كه ميتواند به اشكال مختلف تهيه و مورد استفاده قرار گيرد. مواد سازنده آن را غالبا ني، خيزران، سيم، توري سيمي، طناب، نخ پلاستيكي و غيره تشكيل ميدهند. استفاده از اين روش به ويژه در مورد سبزيهاي پيچنده (خيار و لوبيا) كه احتياج به فضاي بيشتري براي رشد دارند كاملا مناسب ميباشد. از طرف ديگر استفاده از داربست در پرورش گياه به سبب برقراري جريان هواي بيشتر در اطراف نبات، باعث كاهش بروز امراض خواهد شد. در صورت نداشتن زمين براي كاشت سبزي ميتوان سبزيها را در گلدانهاي بزرگ، جعبههاي چوبي، سطلهاي پلاستيكي، گلدانهاي آويزي و يا حتي با قراردادن خاك در كيسههاي پلاستيكي كشت نمود.