از آنجایی که بیشتر نقاط شور ایران داراي منابع آب محدودي هستند، آب اولین و مهمترین عامل محدودکننده تولید محصول در درختان میوه است. سال های اخیر تغیيرات اقلیمي در جهت گرم شدن هوا بوده و در نتیجه نیاز آبي درختان میوه افزایش یافته و منابع آبی کشور بیش از پیش محدود شده است؛ بنابراین براي استفاده بهینه از منابع آب موجود در آبیاری درختان میوه به برنامه ریزي دقیق تری نیاز است. تعیین نیاز آبي و مدیریت صحیح آبیاری درختان میوه در مناطق مختلف شور از جمله راهکارهای مقابله با خشکی است. کم آبیاری (کسر آبیاری یا آبیاري محدود) یکي دیگر از راه هاي صرفه جویي در مصرف آب در کشاورزی است. حساس ترين مرحله به تنش آبي در گردو از زمان تشيكل ميوه تا زمان پرشدن مغز است. بعد از آن حساسيت به تنش خشکی كمتر می شود. کم آبیاری درختان گردو بايد در طي فصل رشد به طور کامل انجام شوند. فقط دو تا سه هفته در پاييز (از قبل از برداشت تا برداشت محصول) ميزان آبياري را می توان کاهش داد.
شما عزیزان می توانید انواع نهال گردو از جمله گردو پکان آمریکایی، گردو خوشه ای، گردو چندلر پیوندی و گردو کانادایی را از سایت فردین کشت خریداری نمایید.
دوره هاي بحراني رشد ميوه از نظر تنش آبي عبارت اند از خرداد، تير، مرداد و شهريور. تنش آبي در طي اين مراحل تأثیرات متفاوتي روي كميت و کیفیت ميوه و مغز گردو می گذارد و باعث چروكیدگي مغز، كاهش درصد مغز و توليد ميوه هاي با مغز تيره و کیفیت پایین مي شود. تنش آبي در اوايل مرحله رشد ميوه (فروردين تا اواخر ارديبهشت) نیز به کوچک شدن ميوه منجر می شود.
مدیریت آبیاری درختان گردو
کم آبیاری درختان گردو در اوايل دوره پرشدن مغز (تيرماه)، باعث سقط جنين و پوكي و سياه شدن مغز مي شود و در اواخر مرحله پرشدن مغز (مردادماه) باعث چرو کیدگي و تيره شدن رنگ مغز می شود. تنش آبي در شهريور ماه باعث كاهش تجمع مواد خشك در مغز، چروکیدگي و سياه شدن مغز و کاهش کيفيت آن می شود. کاهش آبياري و تنش خشکي در طي ماه هاي خرداد تا مرداد باعث کاهش گل انگیزی، کاهش تشکیل و نقص در جوانه های گل می شود و کاهش گل دهی براي سال بعد را به دنبال دارد. همچنین تنش آبی در ماه های مرداد و شهریور سبب نارک ماندن شاخه های در حال رشد و کاهش میزان خشبی شدن شاخه های درخت شده و باعث افزایش خطر سرمازدگی پاییزه و زمستانه می شود.
به طور کلی گردو در مرحله قبل از برداشت و پس از برداشت به کم آبی تحمل بهتری دارد و در صورت اجبار و محدویت منابع آبی، می توانیم با کم آبیاری درختان گردو در این مراحل در مصرف آب صرفه جویی کنیم. کم آبیاری درختان گردو برای صرفه جویی در مصرف آب باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول می شود. انگور به تنش کم آبی حساس تر است و برای انجام کم آبیاری در مقایسه با این درختان مناسب نیست. با این حال در درختان گردو در شرایط کم آبی و خشکسالی با اعمال مدیریت های زیر می توان در مصرف آب صرفه جویی کرد:
کم آبیاری درختان گردو را می توان در درختان جوان برای کاهش حجم تاج و کاهش رشد رویشی انجام داد. در باغ های جوان از مرطوب کردن محدوده ای که ریشه ای برای جذب آب وجود ندارد، خودداری شود. آبیاری نقاط فاقد ریشه باعث افزایش تبخیر و هدر روی آب می شود و رشد علف های هرز را تحریک می کند و آب کم در دسترس به هدر می رود. در مناطق کم آب بهتر است که درختان گردو در خاک های عمیق آبرفتی که قدرت ذخیره آب بیشتری دارند، کشت شوند تا نیاز به آبیاری کمتر باشد. در شرایط زمستان های خشک و در صورت نبود بارش زمستانه، آبیاری باغ ها در اواخر زمستان که نیاز محصولات دیگر و گیاهان زراعی به آب شروع نشده است، می تواند مفید واقع شود.
در صورت مواجه شدن با منابع آبی محدود، برای کاهش مصرف آب و نیز بروز تأثیرات کمتر تنش آبی، اعمال کم آبیاری درختان گردو در اوایل فصل رشد، مرحله قبل از برداشت و نیز در مرحله پس از برداشت توصیه می شود. همچنین کم آبیاری خفیف (حدود 20 درصد کاهش آبیاری) در طی فصل رشد قابل توصیه است. با افزایش بهره وری آب به وسیله به کارگیری سامانه های نوین آبیاری می توان در مصرف آب صرفه جویی کرد. کنترل علف های هرز، استفاده از مالچ و استفاده نکردن از شخم عمیق خاک می تواند در صرفه جویی در مصرف آب به میزان 20 تا 30 درصد کمک کند. در شرایط خشکسالی با انجام هرس سنگین و کاهش حجم تاج می توان از خشکیدگی درختان برای بقای آنها بهره جست.
گردآوری: حاتمی
