سیاه دانه از کاشت تا برداشت

سیاه دانه با نام علمی Nigella sativa از خانوده آلاله (Ranunculaceae) است. گیاهی است یکساله، علفی با ساقه افراشته منشعب، به ارتفاع 61 تا 71 سانتیمتر است. سیاهدانه ترجیحاً گیاهی روز بلند است و زمان کاشت آن بطور معمول اسفند ماه می باشد. زمان گلدهی آن در مناطق جنوبی و گرمتر از دهه سوم فروردین و تا دهه اول خرداد طول می کشد. در مناطق سردتر و معتدل تر معمولاً آخر اردیبهشت گلدهی آغاز و تا دهه اول تیرماه ادامه می یابد. بطور کلی می توان یک دوره تقریباً سه ماهه رشد و نمو را برای این گیاه در مناطق معتدل در نظر گرفت که از زمان کاشت تا هنگام برداشت به طول می انجامد.

سیاه دانه

شما عزیزان می توانید بذر انواع گیاهان دارویی مثل مریم گلی، رازیانه، کنجد، تخم شربتی و …. را از سایت فردین کشت خریداری نمایید.

نيازهای اکولوژیک و مراقبتی سیاه دانه

این گیاه مخصوص نواحی معتدل و سرد بوده و در مناطق گرمسیر به ندرت یافت می شود. قدرت سازگاری بالایی دارد ولی به کمبود آهن و خاك های ضعیف حساس است و به سرعت زرد می شود. همچنین به شوری و گرما نیز مقاومت خاصی ندارد. دامنه تحمل سیاهدانه به اسیدیته خاك، نسبتا وسیع است و از 8/2 تا 6/9 گزارش شده است. pH بهینه برای رشد 6/5 می باشد.

آبیاری

سیاه دانه معمولاً در مناطقی با میانگین بارندگی سالیانه حدودا 400 میلی متر به طور طبیعی رشد می کند. در خاك های سبک شنی به دلیل قابلیت جذب کم، دوره آبیاری کوتاه و هر 4 روز یکبار صورت می گیرد. در خاك های سنگین دوره های آبیاری طولانی تر و بنابه فصول متغیر است.

تکثیر و کشت

تکثیر سیاه دانه به وسیله بذر انجام می شود. تاریخ کاشت، از اصلی ترین و مهمترین فاکتورها در تعیین عملکرد سیاه دانه عنوان شده است. جهت کاشت این گیاه، پس از انجام عملیات شخم و تسطیح زمین توسط دیسک، کشت بطور مکانیزه با ردیفکار ریزدانه کار کلزا با خط کشی هایی به فواصل 30 سانتی مترصورت می گیرد. مقدار بذر استفاده 4-3 کیلوگرم در هکتار است. کاشت با بذر کار همدانی می تواند مقدار مصرف بذر را تا 50 درصد افزایش دهد. این مقدار در کاشت دستی 10 تا 15 کیلوگرم خواهد بود. بذر سیاهدانه نسبتاً کوچک است به طوریکه وزن 1000 دانه آن به طور متوسط 4/2 گرم گزارش شده است.

کوددهی

مواد و عناصر غذایی کافی، نقش عمدهای در افزایش عملکرد و مقدار مواد مؤثّرۀ گیاه دارد. فصل پاییز افزودن 20 تا 30 تن در هکتار کودهای حیوانی کاملاً پوسیده، سبب افزایش عملکرد می شود. کودهای مورد نیاز سیاهدانه فسفر و نیتروژن است، معمولاً به صورت اوره و فسفات مصرف می شوند. بیشترین مقدار مصرف برای عملکرد بهینه 60 کیلوگرم اوره و 30 کیلوگرم فسفات در هر هکتار است. طریقه مصرف این دو نوع کود به صورت بکار بردن نیمی از کود نیتروژن و همه فسفات در هنگام کاشت می باشد. باقیمانده کود نیتروژن یک ماه پس از کاشت بصورت کود سرك مصرف می شود.

روغن سیاه دانه

برای مشاهده بذر انواع گیاهان دارویی اینجا کلیک کنید.

کنترل علف های هرز

دوره بحرانی کنترل علف های هرز سیاه دانه از 11 تا 64 روز پس از جوانه زنی، از کل93 روز دوره رشدی عنوان شده است. برای کاهش علف های هرز، می توان از علفکش پیش رویشی ترفلان استفاده کرد. همچنین به دلیل جوانه زنی کند و رشد بطئی گیاه از علفکش های فوکوس، گالانت سوپر و نابواس استفاده می گردد.

آفات و بیماری ها

سیاه دانه به کمبود آهن، شوری و خاك های ضعیف حساس است و به سرعت زرد می شود، گرمای شدید را نمی پسندد و انگل سس به این گیاه حمله می کند. در ایران بیماری هایی با علائم کوتولگی شدید، ریز برگی و سبز ماندن اندام گل در این گیاه گزارش شده است

برداشت سیاه دانه

در کشت پائیزه محصول سیاه دانه در خرداد ماه و در کشت بهاره در تیر ماه قابل برداشت می باشد. با زرد شدن کپسول ها می توان اقدام به برداشت و یا پس از ریشه کنی کل بوته و خشک کردن با خرمن کوبی، بذرهای داخل کپسول را جدا کرد. از هر هکتار زمین کشت شده سیاه دانه مقدار 600 تا 1000 کیلوگرم بذر به دست می آید.

خواص دارویی سیاه دانه

سیاه دانه در درمان سرطانهای پوستی موثر است. قاعده آور، ضد انگل، مسهل و افزاینده شیر مادران می باشد و برای دفع نفخ معده و بیماری های دستگاه تنفس استفاده می شود. عصاره روغنی سیاه دانه در کاهش LDL کلسترول و جلوگیری از حملات قلبی به کار میرود. همچنین در بیماریهای پوستی خصوصاً درمان عفونت های قارچی پوست موثر است. در بررسی اثر سیاه دانه روی بیماری دیابت نتیجه گرفته شد که تجویز خوراکی سیاه دانه باعث کاهش میزان تری گلیسرید و کلسترول سرم و همینطور تسکین درد در این افراد می شود.