خاک سدیم را برای گیاهان تامین می کند. تجمع طبیعی سدیم در خاک از کودها، آفت کش ها، آب های سطحی مملو از نمک و تجزیه مواد معدنی که نمک آزاد می کند، به وجود می آید. سدیم اضافی در خاک توسط ریشه گیاهان جذب می شود و می تواند باعث ایجاد مشکلات جدی در شادابی در باغ شما شود. اثرات سدیم در گیاهان به شکل های مختلفی دیده می شود که در ادامه شما را با این اثرات بیشتر آشنا می کنیم.
سدیم چیست؟
اولین سوالی که در مورد اثرات سدیم در گیاهان باید به آن پاسخ داد این است که سدیم چیست؟ سدیم یک ماده معدنی است که معمولاً برای گیاهان ضروری نیست. تعداد کمی از گیاهان برای کمک به تغلیظ دی اکسید کربن به سدیم نیاز دارند، اما بیشتر گیاهان فقط مقدار کمی از آن را برای تقویت متابولیسم استفاده می کنند.
پس این همه نمک از کجا می آید؟
سدیم (Na) عنصری فراوان است که حدود 3 درصد از پوسته زمین را تشکیل می دهد. علاوه بر این، تقریبا در تمام آب های سطحی و زیرزمینی یافت می شود و البته در دریاها و اقیانوس ها به وفور یافت می شود.
پس تعجب آور نیست که بیشتر گیاهان در مرحله ای از چرخه زندگی خود با یون سدیم تماس پیدا می کنند و اثرات سدیم در گیاهان مشاهده شود، اگرچه سطوح مواجهه ممکن است بسیار متفاوت باشد. در نهایت، گیاهان خشکیزی و آبزی میتوانند در معرض سطوح شوری (NaCl) قرار بگیرند که دو یا سه برابر بیشتر از شوری آب دریا (~540 میلیمولار) است، اما تعداد کمی از گونهها قادر به مقاومت در برابر چنین غلظت بالایی هستند.
شوری می تواند از طریق علل طبیعی مانند دلایل زمین شناسی محل یا نزدیکی به مناطق ساحلی ایجاد شود، یا به عنوان مثال از طریق استفاده از آب آبیاری که حاوی غلظت بالایی از نمک است، توسط انسان ایجاد شود. اگرچه بیشتر خاک های نمکی دارای یون های Na و Cl هستند، اما خاک های شور اغلب حاوی غلظت بالایی از سایر مواد معدنی مانند کلسیم، سولفات و بی کربنات هستند.
شوری خاک چیست؟ این مقاله کاربردی را در مقالات فردین کشت بخوانید.
اثرات سدیم در گیاهان
اثرات سدیم در گیاهان مشابه اثرات قرار گرفتن در معرض خشکی است. قبل از کاشت گیاهان بهتر است که به تحمل سدیم گیاهان خود توجه داشته باشید، به خصوص اگر در جایی زندگی می کنید که روان آب های زیرزمینی زیاد است یا در مناطق ساحلی که اقیانوس ها نمک را به گیاهان منتقل می کند.
مشکل نمک اضافی در خاک اغلب باعث به وجود آمدن اثرات سدیم بر گیاهان می شود. نمک بیش از حد می تواند مسمومیت ایجاد کند، اما مهمتر از آن، روی بافت های گیاهی واکنش نشان می دهد، درست مانند بافت های بدن ما.
این اثری به نام osmotion ایجاد می کند که باعث می شود آب موجود در بافت های گیاهی خارج شود. اثرات سدیم در گیاهان به صورت خشک شدن بافت ها دیده می شود. این اثر در گیاهان می تواند توانایی آنها را در جذب رطوبت را مختل کند.
تجمع سدیم در گیاهان باعث ایجاد سطوح سمی می شود که باعث توقف رشد گیاه و توقف رشد سلولی می شود. سدیم موجود در خاک در آزمایشگاه اندازه گیری می شود، اما شما فقط می توانید گیاه خود را از نظر پژمردگی و کاهش رشد مشاهده کنید. در مناطق مستعد خشکی و غلظت بالای سنگ آهک، این علائم احتمالاً نشان دهنده غلظت بالای نمک در خاک است.
روش هایی کاربردی برای اصلاح خاک های شور را در مقالات تخصصی فردین کشت بخوانید.
بهبود تحمل گیاهان
سدیم در خاکی که در سطح سمی نیست به راحتی با شستن خاک با آب شیرین خارج می شود. این امر مستلزم مصرف آب بیشتر از نیاز گیاه است تا آب اضافی نمک را از ناحیه ریشه خارج کند و اثرات سدیم در گیاهان را کاهش دهد.
روش دیگر زهکشی مصنوعی نام دارد و با لیچینگ ترکیب می شود. این روش به آب مملو از نمک اضافی، یک منطقه زهکشی می دهد که آب می تواند جمع و دفع شود.
ضرورت آزمایش آب برای گیاهان چیست؟
در محصولات تجاری، کشاورزان از روشی به نام انباشت مدیریت شده نیز استفاده می کنند. آنها گودال ها و مناطق زهکشی ایجاد می کنند که آب های شور را از ریشه های نرم گیاهان دور می کند. استفاده از گیاهان مقاوم به نمک نیز در مدیریت خاک های شور و اثرات سدیم در گیاهان مفید است.
راههای غلبه بر شوری خاک و آب درکشاورزی را می توانید در مقالات تخصصی فردین کشت مطالعه کنید.