هیومیک اسید مخلوطی از ترکیبات درشت مولکولی آلی طبیعی است که در تمام خاک‌ها، گیاهان و جانوران وجود دارد و در سال‌های اخیر به دلیل عملکردهای فیزیولوژیکی منحصربه‌فرد در تولیدات کشاورزی کاربرد فراوانی داشته است.
هیومیک اسیدها به عنوان واسطه ای برای انتقال مواد مغذی از خاک به گیاه بسیار مهم هستند؛ زیرا می توانند مواد مغذی یونیزه شده را نگه دارند و از شسته شدن آنها جلوگیری کنند. اسیدهای هیومیک نیز به ناحیه نزدیک ریشه گیاه جذب می شوند. هنگامی که آنها به ریشه می رسند، آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را به همراه می آورند.
6 مورد از مهمترین فواید هیومیک اسید
هیومیک اسید گروهی از مولکول‌ها است که به ریشه‌های گیاه می‌پیوندند و به دریافت آب و مواد مغذی کمک می‌کنند. سطوح بالای اسید هیومیک می تواند به طور چشمگیری بازده محصول را افزایش دهد. همچنین کمبود اسید هیومیک می تواند از رشد بهینه محصولات جلوگیری کند.
ما باید با درک این موضوع شروع کنیم که بین ماده آلی خاک و هوموس تفاوت وجود دارد. “هوموس” یک اصطلاح کلی است که گروهی از مواد هومیک جداگانه اما متمایز را توصیف می کند. “مواد آلی خاک” موادی هستند که با سرعت های مختلف در زمین تجزیه می شوند.
برخی از رایج ترین موادی که در مجموع از آنها به عنوان “هوموس” یاد می کنیم عبارتند از:
اسید فولویک: یک ماده هیومیک زرد تا قهوه ای مایل به زرد که در هر شرایط pH در آب محلول است و وزن مولکولی کمی دارد.
اسید هیومیک: یک ماده هیومیک قهوه ای تیره است که فقط در مقادیر pH خاک بالاتر در آب محلول است و وزن مولکولی بیشتری نسبت به اسید فولویک دارد. اسید هیومیک ممکن است تا چند قرن در خاک دست نخورده باقی بماند.
هومین: یک ماده هیومیک سیاه رنگ که در هیچ pH در آب محلول نیست، وزن مولکولی بالایی دارد و هرگز در محصولات اسید هیومیک مایع یافت نمی شود.
فواید استفاده از کمپوست در خاک را با یک کلیک مطالعه کنید.
1. افزایش جذب مواد مغذی
برجسته ترین و شناخته شده ترین فواید هیومیک اسید نحوه افزایش جذب مواد مغذی در گیاهان است. به همین دلیل است که آنها چنین اصلاح عالی خاک را انجام می دهند و به همین دلیل است که به طرز شگفت انگیزی با کودها جفت می شوند. بدون وجود هیومیک اسید، برخی از مواد مغذی ارائه شده توسط کودها برای گیاهان غیر قابل دسترس می شوند، بنابراین پولی که صرف خرید کود کرده اید از دست می رود و گیاه آسیب می بیند. بنابراین، اسیدهای هیومیک هم برای سلامت گیاهان و هم برای اقتصاد کشاورزان حیاتی هستند.
دو روش وجود دارد که اسیدهای هیومیک جذب مواد مغذی را افزایش می دهند: از طریق محلول پاشی و از طریق به کاربردن در خاک.
هنگامی که در خاک به کار برده می شود:
هیومیک اسید باعث می شود مواد مغذی در خاک بیشتر در دسترس باشند، اما دقیقا چطور؟ این کار با با ترکیب آلی اسیدها شروع می شود. اسید هیومیک به طور طبیعی اکسید می شوند که به آنها یک بار منفی خالص می دهد. بنابراین، یون‌های مثبت، که به عنوان کاتیون‌ها نیز شناخته می‌شوند، به سمت این مولکول‌های بزرگ جذب می‌شوند و به آنها متصل می‌شوند. این “ظرفیت تبادل کاتیونی” یک ویژگی منحصر به فرد و بسیار مفید اسید هیومیک است.
بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز گیاهان مانند منیزیم، کلسیم، آهن و سایر مواد معدنی کمیاب دارای بار مثبت هستند. بنابراین در حضور اسید هیومیک، این مواد مغذی از خاک باز می شوند و به اسیدهای هیومیک متصل می شوند. سپس می توان آنها را در به اطراف سیستم ریشه گیاه منتقل کرد.
سیستم های ریشه نیز دارای بار منفی هستند و بار منفی قوی تری نسبت به اسید هیومیک دارند. بنابراین یون های مثبت به اسید هیومیک متصل می شوند تا جذب گیاه شوند. بدون این سیستم حیاتی، بسیاری از مواد مغذی در خاک محبوس می‌شوند و برای گیاهانی که قرار است بارور شوند، در دسترس نیستند.
در محلول پاشی:
هیومیک اسید فقط در خاک مفید نیستند. آنها همچنین در محلول پاشی نیز به خوبی جذب گیاه می شوند. هیومیک اسید برای افزایش نفوذپذیری دیواره سلولی در گیاهان حیاتی هستند. وقتی غشاهای سلولی نفوذپذیرتر می شوند، مواد مغذی می توانند راحت تر از طریق گیاه وارد شوند (اغلب توسط اسیدهای فولویک حمل می شوند).
بهترین زمان کوددهی در طول روز چه زمانی است؟ با یک کلیک این مطلب کاربردی را مطالعه کنید.
2. کاهش اثرات سوء سموم
هیومیک اسید فقط مواد مغذی را در دسترس نمی‌سازند. آنها همچنین سموم مضر در خاک را از بین می برند و از ورود آنها به گیاه جلوگیری می کنند. این مزیت به ویژه در محیط‌های خاکی امروزی که سموم بی‌شماری از جمله آفت‌کش‌ها و فلزات سنگین طی سال‌های گذشته انباشته شده اند، بسیار مهم است.
این آلاینده ها کیفیت خاک را کاهش می دهند و بدون اصلاح خاک، سلامت گیاه به خطر می افتد و حجم محصول برداشتی کاهش می یابد. این مولکول‌های سمی توسط مولکول‌های هیومیک دستگیر شده و قفل می‌شوند. برخلاف مواد مغذی، این سموم توسط گیاهان جذب نمی شوند و در نهایت دفع می شوند. این فرآیند حیاتی که به کمک هیومیک اسید انجام می شود، گیاهان را در محیط‌های رشد پر چالش امروزی سالم‌تر نگه می‌دارد.
3. افزایش احتباس آب
هیومیک اسید توانایی بسیار منحصر به فردی برای افزایش احتباس آب در خاک دارند. در آب و هوای متغیر جهان، این موضوع با تحت فشار قرار گرفتن اکوسیستم ها اهمیت بیشتری پیدا می کند. همچنین احتباس آب برای خاک های شنی، خشک و رسی حیاتی است.
اما احتباس آب توسط هیومیک اسید چگونه اتفاق می افتد؟ بار منفی اسیدهای هیومیک یون های مثبت یا کاتیون ها را جذب می کند که به مولکول هیومیک می چسبند. این کاتیون ها در حضور مولکول های آب، کمی از مولکول هیومیک فاصله می گیرند و به طور موقت به انتهای اکسیژن مولکول های آب می چسبند. سپس انتهای هیدروژن مولکول های آب به انتهای هیدروژن سایر مولکول های آب متصل می شود. این اثر تبخیر آب را تا 30 درصد کاهش می دهد.
4. بهبود رشد میکروبی
یکی از قابل توجه ترین و تاثیرگذارترین فواید هیومیک اسید تاثیر آن بر جمعیت میکروبی خاک است. دانشمندان به این مورد پی برده اند که یک میکروبیوم سالم چقدر برای محیط های خاک اهمیت دارد. بسیاری از جمعیت باکتری های مفید توسط خاک های ضعیف و آفت کش ها از بین رفته اند، بنابراین ضروری است که جمعیت این باکتری ها بازسازی و احیا شوند.
هیومیک اسید به دو روش اصلی به رشد جمعیت میکروبی کمک می کنند. اول، آنها منبعی از کربن را فراهم می کنند که به عنوان منبع غذایی برای میکروب ها عمل می کند. ثانیاً، به دلیل اندازه بزرگ آنها، منبعی برای حیات میکرو فلور فراهم می کنند. بنابراین اساساً هیومیک اسید غذا و سرپناهی را برای میکروب های مفید فراهم می کنند.
5. ساختار کلی بهتر خاک
اگرچه اسید هیومیک دارای بار منفی خالص است، اما حامل بارهای مثبت و منفی است. و اندازه مولکولی بسیار بزرگی دارد. به دلیل، هیومیک اسید قادر به اتصال به تمام ذرات خاک هست که فضای لازم را برای میکروب ها و رشد سالم ریشه ایجاد می کند.
در خاک‌هایی با رس بالا و فشرده، جایی که ذرات خاک محکم به هم چسبیده‌اند، قابل استفاده است. مولکول های هیومیک حتی قادر به ایستادن و ایجاد فضا بین ذرات خاک رس هستند، که اجازه می دهد فضای بیشتری در خاک به وجود بیاید و آب نفوذ کند. علاوه بر این، هیومیک اسید نمک ها را از خاک رس حذف می کند، که بار منفی ذرات رس را کاهش داده و آنها را از هم جدا می کند.
خاک رسی و چگونگی بهبود آن را با یک کلیک در مقالات فردین کشت مطالعه کنید.
6- افزایش مقاومت گیاه در برابر انواع تنش ها
تنش خشکی گیاه
در شرایط خشکی، استفاده از کود حاوی اسید هیومیک می‌تواند باعث افزایش محتوای پرولین در برگ‌های گیاه برای بهبود مقاومت به خشکی محصولات شود.
تنش نمک و قلیایی گیاهی
اسید هیومیک می تواند مقاومت نمک را با تنظیم تغییر غلظت فروکتوز و کاهش آسیب غشای مواد تحت تنش شوری افزایش دهد.
تنش دمایی گیاه
تحت تنش دمای پایین، اسید هیومیک می تواند محتوای پرولین و اسید آبسیزیک محصولات را افزایش دهد، سرعت تعرق، هدایت روزنه ای و سرعت خالص فتوسنتزی گیاهان را کاهش دهد.
تحت تنش دمای بالا، مقاومت حرارتی محصولات را با افزایش فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز گیاهی افزایش می دهد.
مقاومت در برابر بیماری های گیاهی
اسید هیومیک می تواند با افزایش محتوای قند و محتوای کلروفیل برگ ها رشد را افزایش دهد که به طور غیرمستقیم مقاومت گیاهان را به بیماری ها بهبود می بخشد.
این 6 مزیت اصلی منجر به انواع اثرات مثبت در گیاهان، از جمله شادابی گیاهان، مقاومت بیشتر در برابر استرس، اندازه و حجم بیشتر و تولید میوه بیشتر می شود!
شما عزیزان می توانید مطالب دیگری راجع به هیومیک اسید در ویکی پدیا مطالعه کنید.
