آشنایی با روش های کوددهی

یکی از اصول اساسی تغذیۀ گیاهی و رفع نیاز کودی گیاهان، روش کود دادن است. هدف این است که مصرف کود به شکلی باشد تا کارایی آن حداکثر شود. بسته به نوع کود و نوع کشت و سیستم آبیاری، روش های کوددهی متفاوت است. در زیر به معرفی این روش ها میپردازیم.

روش چال کود

به دلیل حضور آهک فعال در خاک های آهکی، زیادی بیکربنات در آب های آبیاری، کمی مواد آلی، مصرف غیرصحیح (پخش سطحی) کود در سایه انداز درختان و با توجه به کمی تحرک اکثر کودهای مصرفی بخصوص کودهای فسفاته و سولفاته و عدم رعایت مصرف صحیح بهینه کود و آب؛ درختان میوه در کشور دچار عدم تغذیه صحیح هستند و به همین دلیل بیان روش کوددهی صحیح در باغ های میوه اولویت خاصی دارد. یکی از بهترین و ساده ترین روش های کوددهی روش چال کود‌ است. روش چال كود به اين صورت است كه بسته به سن و حجم شاخ و برگ بوته، دو تا چهار چاله به قطر 30 تا 50 و به عمق 30 تا 40 سانتيمتر در قسمت انتهايي سايه انداز درخت و در مسير عبور آب حفر می شود و با مخلوط كودهاي شيميايي و آلی پر مي شود. در باغ هايي كه با آبياري قطره اي آبياري مي شوند، چاله ها بايد در زير قطره چكان ها قرار داده شوند. بهترين زمان تغذيه به روش چال كود، پايان فصل خواب و قبل از شروع فصل رشد است.

کوددهی به روش چالکود

کوددهی از طریق سیستم آبیاری

از آنجا که مواد غذایی معمولاً به صورت یون های محلول در آب توسط ریشۀ گیاه جذب می شوند، از هر روش کوددهی كه استفاده شود برای رسیدن به گیاه به آب نیاز دارد، بنابراین كوددهي از طريق سيستم آبياري راندمان بسیار بالايي دارد. در مزارعی که از سیستم آبیاری تحت فشار (قطر های، بارانی) استفاده می کنند، کود از طریق سیستم آبیاری داده می شود ولی به دلیل راندمان بالا، اخیرا در سیستم آبیاری سطحی نیز کود به صورت کود آبیاری ( Fertigation ) داده می شود. محدودیت این روش آن است که فقط کودهای محلول در آب قابل مصرف هستند مثل کودهای نیتروژن دار، کلرید پتاسیم، نیترات پتاسیم، کلات های ریزمغذی ها و کودهای کامل محلول در آب.

با توجه به تعداد دفعات آبیاری، دفعات کوددهی هم محدود نیست که این نیز باعث افزایش راندمان می شود و مناسب با نیاز گیاه است ولی باید دقت شود که مصرف کود در سیستم آبیاری تحت فشار با آب هایی که بیکربنات و سختی بالا دارند، موجب رسوب و گرفتگی منفذهاي سيستم آبياري تحت فشار می شود و میزان مورد نیاز بویژه برای کودهای کامل و نیتروژن دار طی چند نوبت مصرف است. با توجه به بافت خاک، باید برنامۀ آبیاری و کوددهی طوری تنظیم شود که کود به ریشۀ گیاه برسد و شسته نشود. تعداد نوبت های کوددهی نسبت به دفعات آبیاری باید طوری باشد که مقدار کود مورد نیاز که در سیستم حل می شود، باعث افزایش شوری نشود.

کوددهی به محلول پاشی

تغذیه برگی، یکی از روش های مؤثر و کارا در کوددهی انواع محصولات کشاورزی است و توسط آن می توان عناصر غذایی را سریع و مستقیم در اختيار شاخه، برگ و ميوه گياه قرار داد. با توجه به سهولت و سرعت جذب مواد غذایی از این راه، کوددهی به روش محلول پاشی بخصوص برای تأمین ریزمغذی ها که به مقادیر کم مورد نیاز هستند، روش بسیار مناسبی است؛ بویژه برای درختان که ریشه های بسیار عمیق دارند و رساندن مقادیر کم مواد ریزمغذی از راه خاک با راندمان خیلی پایین همراه است. البته در این روش غلظت عناصر غذایی پاشیده شده روی برگ نقش بسیار مهمی در نتیجۀ کار و جذب مواد دارد.

کوددهی به روش محلول پاشی که بیشتر برای عناصر ریز مغذی بکار می رود.

توصیه های فنی در زمان محلول پاشی

محلول پاشی اگر صبح یا عصر انجام شود مؤثرتر خواهد بود و رعایت نکات زیر نیز ضروری است:

حرارت محیط در هنگام محلول پاشی پایینتر از 29 درجه سانتیگراد باشد. بهتر است بعد از محلول پاشی، آبیاری باغ و مزرعه انجام شود. در هنگام محلول پاشی رطوبت نسبی هوا بالاتر از 70 درصد باشد. سرعت باد در حد مناسب باشد تا در محلول پاشی اختلال ایجاد نکند. اسیدیته محلول های تهیه شده در محدوده بین 8- 6 باشد. به نوع ترکیبات پاشیده شده و اثر متقابل آنها روی یکدیگر توجه شود. به محلول کود یا سم تهیه شده، ماده سیتوویت یا مایع ظرفشویی (250-200 میلی لیتر در 1000 لیتر آب) اضافه شود و کوددهی انجام شود.

گردآوری: حاتمی