از پژمردگی ورتیسیلیوم بیشتر بدانید.

پژمردگی ورتیسیلیوم توسط یک قارچ به نام Verticillium dahliae ایجاد می شود. این بیماری می‌تواند بیش از 300 گونه گیاهی از جمله درختان برگ‌ریز، سبزیجات، توت‌ها و گل‌ها را درگیر کند. به همین دلیل اقدامات پیشگیرانه بسیار مهم است.

پژمردگی ورتیسیلیوم

تشخیص پژمردگی ورتیسیلیومی کمی مشکل است، زیرا علائم در هر گونه گیاهی متفاوت است و پژمردگی می‌تواند به دلایل بسیار دیگری مانند پژمردگی فوزاریوم، پژمردگی باکتریایی، پوسیدگی ریشه، یا خشکی یا رطوبت بیش از حد خاک داشته باشد. فقط یک آزمایش آزمایشگاهی می تواند به طور قابل اعتماد تعیین کند که آیا پژمردگی ورتیسیلیوم روی گیاه تأثیر گذاشته است یا خیر؟

دومین پاتوژن ورتیسیلیوم، Verticillium albo-atrum طیف بسیار کوچکتری از گونه ها از جمله رازک، یونجه و پنبه را تحت تاثیر قرار می دهد. کمتر مربوط به گیاهان خانگی است و بنابراین در اینجا مقاله به آن نمی پردازیم.

گیاهان میزبان

بسیاری از درختان و درختچه های زینتی و سایه دار مختلف می توانند به پژمردگی ورتیسیلیوم آلوده شوند، از جمله افرا و گلهای چند ساله مستعد ابتلا به این بیماری عبارتند از: گل مینا، بابونه، گل محمدی و گل صد تومانی.

در باغ سبزیجات، اعضای خانواده شب بو (فلفل، گوجه فرنگی، سیب زمینی، بادمجان) بیشترین آسیب را از پژمردگی ورتیسیلیوم می بینند. این بیماری در توت فرنگی و به میزان محدودی در تمشک بویژه تمشک سیاه دیده می شود.

آنتراکنوز گوجه فرنگی را در مقالات فردین کشت بخوانید.

علائم پژمردگی ورتیسیلیوم

علائم بسته به نوع گیاه متفاوت است. در درختان، علائم می تواند هر زمانی ظاهر شود، اما اغلب در هوای گرم و خشک شروع می شود. حاشیه برگ ها ممکن است قهوه ای شده و سوخته به نظر برسند. برگها کوچکتر از حد معمول هستند و ممکن است روی برخی از شاخه های بزرگ در تاج یا در کل درخت پژمرده شوند. در نهایت شاخه ها از بین می روند. در صورت آلودگی  به پژمردگی ورتیسیلیوم درخت خیلی بیشتر از حد معمول بذر تولید می کند.

اگر پوست شاخه ای را خراش دهید، متوجه تغییر رنگ رگه ای در چوب خواهید شد. رنگ پوست درخت، از سبز تا سیاه در افرا و قهوه ای تا سیاه در درختان دیگر متفاوت است. علائم همیشه ثابت نیستند. یکی از درختان مبتلا به این بیماری ممکن است یک سال علائم را نشان دهد و سپس تا زمانی که علائم دوباره شروع شود سال‌ها بعد خوب به نظر می‌رسد، در حالی که درخت دیگری مدت کوتاهی پس از ظاهر شدن علائم از بین می رود.

علائم پژمردگی ورتیسیلیوم

در سیب زمینی و سایر سبزیجات خانواده شب بو، اولین علامت معمولاً زرد شدن برگهای پایینی و بعد از آن پژمرده شدن گیاه است. نقاط قهوه‌ای روی برخی برگ‌ها دیده می شود که با حاشیه زردی احاطه شده است. این علائم ممکن است فقط در یک طرف گیاه ظاهر شود. تغییر رنگ قهوه ای داخل ساقه از دیگر علائم پژمردگی ورتیسیلیوم است. یک ساقه  را جدا کنید و از طول آن را برش دهید تا آن را بررسی کنید.

در توت فرنگی، برگ های بیرونی و مسن پژمرده و سپس خشک می شوند و نواحی زرد متمایل به قرمز یا قهوه ای تیره در حاشیه برگ ها و بین رگبرگ ها ایجاد می شوند. رشد شاخ و برگ های جدید به کندی صورت می گیرد و برگ های جدیدی که رشد کرده اند پیچ می خورند. همچنین ممکن است متوجه رگه‌های قهوه‌ای روی دمبرگ‌ها، روی استولون ها و در قسمت طوقه شوید که در گیاهان به شدت آلوده، این نواحی پوسیده می‌شوند. رشد ریشه جدید ممکن است متوقف شده و نوک ریشه سیاه شود.

چگونه گیاهان به پژمردگی ورتیسیلیوم آلوده می شوند؟

این قارچ می تواند به مدت یک دهه یا بیشتر در خاک به شکل ساختارهای استراحتی به نام میکرواسکلروتی که از خشکی و سرما جان سالم به در می برند، در خاک باقی بماند. هنگامی که یک میزبان بالقوه در نزدیکی میکرواسکلروت ها کاشته می شود، ریشه های آن گیاه میکرواسکلروتیوم ها را برای جوانه زدن و تولید اسپور تحریک می کند. آنها به گیاه حمله می کنند و از طریق ریشه وارد آن می شوند. ریشه های دارای پوسیدگی به ویژه مستعد ابتلا هستند.

قارچ از طریق گیاه به سمت بالا حرکت می کند و سیستم آوندی گیاه را که وظیفه انتقال آب را بر عهده دارد مسدود می کند. این بسته شدن سیستم آوندی است که باعث پژمردگی معمولی می شود و در نهایت منجر به از بین رفتن گیاه می شود.

این قارچ می‌تواند از گیاهان آلوده اما بدون علائم، غده‌های سیب‌زمینی (بذر سیب‌زمینی) و مالچ چوب از درخت آلوده به خاک باغ منتقل شود. هنگامی که قارچ در یک مکان قرار گرفت، به راحتی از طریق خاک ورزی، حفاری و جابجایی خاک به هر طریق دیگری و با آب و باد در خاک پخش می شود.

بیماری های لوبیا را با کلیک روی لینک در مقالات فردین کشت بخوانید.

کنترل و مدیریت پژمردگی ورتیسیلیوم

هیچ قارچ کشی وجود ندارد که گیاه را پس از آلوده شدن با پژمردگی ورتیسیلیوم درمان کند، اما برای جلوگیری از آن می‌توانید اقدامات زیادی انجام دهید.

برخی از درختان مقاومت طبیعی یا مصونیت در برابر پژمردگی ورتیسیلیوم دارند. اگر شما یا همسایه‌ باغتان با این بیماری مشکل داشتید، بهتر است گیاهانی که حساست کمتری دارند بکارید.

اگر درختی فقط اندکی آلوده باشد، می‌توانید با هرس کردن شاخه‌ها و تقویت بنیه درخت با کود و آبیاری در طول دوره‌های خشکی، آن را درمان کنید. بنابراین شما فقط عمر درخت را طولانی می کنید. در طول این مدت، بیماری ممکن است به خاک اطراف گسترش یابد.

برای توت فرنگی، ارقامی را انتخاب کنید که به بیماری مقاوم هستند، مانند ‘Allstar’ یا ‘Earliglow’. تناوب زراعی را با جدیت انجام دهید و ارقام حساس توت فرنگی را در همان خاکی که سایر محصولات حساس یا گل های چند ساله در پنج سال گذشته رشد کرده اند، نکارید.

خاک باغ شما باید غنی از مواد مغذی، سست و دارای زهکشی مناسب باشد. زهکشی ضعیف می تواند به اندازه خشکی به ریشه ها فشار وارد کند و گیاهان شما را مستعد ابتلا به قارچ کند. از کودهای حاوی نیتروژن زیاد استفاده نکنید و از کودهای متعادل یا با درصد فسفر بالاتر استفاده کنید.

اطراف گیاهان سبزی خود را مالچ پاشی کنید، که علف های هرز را کاهش می دهد و خطر آسیب دیدن ریشه ها را هنگام کشت خاک به حداقل می رساند. از مالچ چوب سخت استفاده نکنید، زیرا ممکن است از درخت آلوده باشد.

گیاهانی را که در اثر پژمردگی ورتیسیلیوم خشک شده اند را به سرعت حذف کنید و همچنین سیستم ریشه را به دقت از خاک درآورده و حذف کنید. مواد گیاهی آلوده باید در سطل زباله ریخته شود.

کنترل بیماری های خاکزاد را در مقالات تخصصی فردین کشت بخوانید.