پرورش لیسیانتوس

لیسیانتوس Lisianthus با نام علمی Eustonia grandiflora از تیره Gentianaceae نوع اصلاح شده یک گل وحشی آمریکای شمالی و بومی دشتهای نبراسکا، کلرادو و تگزاس می باشد. نام انواع وحشی آن زنگوله آبی است که از شکل گلهای آبی رنگ گونه های وحشی آن اقتباس گردیده، در منطقه غرب آمریکا نیز به آن جنتیانای دشتی گفته می شود. کشت لیسیانتوس در سالهای اخیر بخصوص در ژاپن، بخاطر وجود ارقام بسیار زیبای آن در رنگ های متنوع و فرم های کم پر و پرپر افزایش یافته است. لیسیانتوس خصوصیات کیفی لازم و ایده آل برای یک گل شاخه بریده نظير گل های جذاب و ماندگاری طولانی گل شاخه بریده را دار است. اصلاح گران نیز کارهای جالبی بر روی رنگ گل و تولید انواع کم پر ویا پر پر آن انجام داده اند که باعث افزودن جذابیت آن گردیده. غالبا گلهای آن به دلیل شباهت زیاد با رز اشتباه گرفته می شوند.

باکس گل بسیار زیبا از لیسیانتوس

کاشت لیسیانتوس

لیسیانتوس گیاهی است چند ساله که در اکثر موارد بعنوان یک گیاه یکساله کشت می شود بذر آن نسبتأ ریز (۱۹۰۰۰ بذر در هر گرم) بوده و کشت مستقیم آن در مزرعه مشکل می باشد. به همین دلیل بذور معمولا در سینی نشاء کشت گردیده و سپس نشاء های حاصل به زمین اصلی منتقل می شوند. بذر لیسیانتوس برای جوانه زنی نیاز به نور ( حدود ۱۰۰ لوکس ) دارد. لذا معمولا روی آن را با خاک نمی پوشانند. بذور لیسیانتوس پس از کاشت باید مرطوب و به دور از تابش مستقیم خورشید قرار گیرند. آبیاری نیز بهتر است توسط میست و یا از زیر سینی نشاء انجام شود. بذور بسته به دمای محیط پس از حدود ۹ روز جوانه می زنند. در این حالت نشاء ها در مرحله ۲ تا ۳ برگی (حدود ۳ ماه پس از کشت بذر) به بستر اصلی منتقل می گردند. با این وجود در برخی ارقام قلمه انتهایی نیز برای تکثیر مورد استفاده قرار می گیرد ولی ازدیاد آن از طریق بذر رایج تر است.

برای مشاهده بیش از 200 نوع بذر گل زینتی اینجا کلیک کنید.

لیسیانتوس بهترین رشد را در مناطقی با حداقل دمای ۱۵ و حداکثر ۲۵ درجه سانتیگراد دارد ولی دماهای بالاتر را نیز تحمل نموده و در مناطق نسبتا سرد نیز تا حدودی مقاومت نشان می دهد. برای ایجاد بهترین شرایط بقا در این مناطق گیاهچه ها در بهار در زمین اصلی کشت می شوند و سپس در پانیز هنگامی که گیاه، بخوبی در زمین مستقر گردید کف بر شده و بک پوشش پلاستیک آزاد بصورت ردیفی روی آنها کشیده می شود سپس یک لایه نازک کاه و کلش عاری از علف روی پوشش قبلی پخش می گردد. این پوشش ها در بهار پس از رفع خطر یخبندان شدید، برداشته می شوند. در مریلند امریکا زارعین موفق در حفظ زمستانه لیسیانتوس، گزارش نموده اند که قطر و طول ساقه گیاهان زمستان گذران در مقایسه با گیاهان نشاء شده در بهار بیشتر است.

با وجود اینکه امکان کشت لیسیانتوس در فضای آزاد وجود دارد ولی اغلب در گلخانه هایی با کناره های باز کشت می شود تا امکان محافظت در برابر بارش باران که می تواند باعث خرابی گلها گردد ، وجود داشته باشد. از سوی دیگر ادعا می شود که ۶۰ در صد ساقه های تولید شده در شرایط آفتاب کامل کوتاه تر از ساقه های تولید شده همان رقم در گلخانه و یا زیر سایبان می باشند. معمولا به اکثر گلکاران و پرورش دهندگان گلهای شاخه بریده توصیه می شود که نشانه های خود را از گلخانه داران متخصص در تولید نشاء مورد نظر تهیه نمایند. برای این منظور نشاء های بذری که حدود ۳ ماه در گلخانه رشد کرده اند پس از برطرف شدن خطر یخبندان به فضای باز منتقل می شوند. در این حالت معمولا گیاهچه های حاصل از سینی های نشاء بزرگتر، در شرایط مزرعه بهتر دوام می آورند. زیرا در برابر تنش آبی مقاومت بیشتری نسبت به نشانه های سینی های کوچک داشته و دیرتر خشک می شوند.

برخی گلکاران قدرت بقاء گیاهچه را افزایش داده و زمان برداشت را توسط کشت در سینی نشاء و سپس نگهداری آنها به مدت ۲ تا ۳ هفته در گلخانه، کوتاه می نمایند. این روش یا افزایش اندازه گیاهچه قبل از انتقال آن به زمین اصلی، معمولا منجر به تولید گل های قابل برداشت ظرف مدت ۴ تا ۶ هفته پس از کاشت نشاء می گردد. در صورتیکه در طول دوره تکثیر و مراحل اولیه رشد دما بیش از حد بالا باشد ، گیاهان به صورت روزت (rosette ) رشد می کنند و بوته دارای دسته متراکمی از برگها و ساقه هایی با میانگره های کوتاه می باشد.

لیسیانتوس دو رنگ

کاشت نشاء

طول دوره رشد نشاء قبل از انتقال به زمین اصلی ، برای کشت در زمستان ۱۸- ۱۴ هفته، بهار و پاییز ۱۴- ۱۲ هفته و تابستان ۱۲- ۱۰ هفته می باشد. نشاء ها را باید قبل از بیرون زدن ریشه ها از کف بستر کشت نمود. هرگونه محدودیت رشد در مرحله گیاهچه ای، کیفیت ساقه های تولیدی را کاهش می دهد بنابراین سعی کنید از آسیب دیدن ریشه در زمان کشت نشاء جلوگیری شود. ریشه های آسیب دیده می توانند بلوغ را به تاخیر انداخته و مانع رشد گیاه شوند. نشانه ها را نباید خیلی عمیق کشت نمود زیرا در این صورت شرایط برای پوسیدگی ریشه مساعد می گردد. یک روش دیگر تکثیر علاوه بر کشت بذر یا نشاء ، استفاده از قلمه انتهایی می باشد که برای ریشه دار شدن به دمای ۲۲ تا ۲۳ درجه سانتیگراد و سیستم نیاز دارد . این قلمه ها ظرف مدت ۲ تا ۳ هفته ریشه می دهند، در برخی ارقام، گیاهان حاصل از بذر در مقایسه با قلمه های ریشه دار قدرت رشد بیشتری داشته و گلهای درشت تری تولید می نمایند. نشاءها با تراکم ۸۴ – ۶۰ بوته در متر مربع در مزرعه کشت می شوند تراکم بیشتر برای کشت در تابستان و تراکم کمتر در زمستان مورد استفاده قرار می گیرد.

تولید گلخانه ای

شرایط کشت در مورد لیسیانتوس نیز همانند اغلب گلهای شاخه بریده، قدرت رشد، زمان تولید و کیفیت گل از خصوصیات رقم می باشد و امکان تولید زمستانه لیسیانتوس با بررسی اقتصادی وجود دارد، باید در نظر داشت که در زمستان تولید در واحد سطح معمولا کمتر بوده و از سوی دیگر طول روز کوتاه یک عامل محدود کننده می باشد. یعنی بیش از آنکه شدت نور محدودیت ایجاد نماید، طول روز مشکل ساز بوده و باید به نوعی جبران گردد. محصول تولیدی در زمستان به دلیل ذخیره کربوهیدراتهای بیشتر دارای رشد بهتر و ساقه های بلندتر و ضخیم تری می باشد ولی گلدهی دیرتر انجام خواهد شد شدت نور بهینه مورد نیاز برای این گیاه حدود ۴۰۰۰ فوت کندل (۴۰۰۰۰ لوکس ) بصورت نور طبیعی است.

شما عزیزان می توانید بذر انواع گل های شاخه بریده از جمله شب بو پیلاستر آبی، شب بو پیلاستر سفید هلندی، پیلاستر قرمز کارمین هلندی و … را از سایت فردین کشت تهیه نمایید.

گیاهان کشت شده در گلخانه های مناطق دارای شدت نور زیاد در طول بهار و تابستان ممکن است نیاز به سایه بان داشته باشند. طول روز بهینه برای دستیابی به بالاترین کیفیت، ۱۶ ساعت می باشد. در طول ماههای زمستان برای جبران کمبود نور محیط، افزایش شدت نور در طول روز لازم می باشد، لیسیانتوس یک گیاه روز بلند کافی است و اگرچه در شرایط طول روز ۱۶ ساعت یا بیشتر زودتر گل می دهد ولی گلدهی آن مستقل از فتوپریود می باشد. در صورت نیاز به نوردهی متناوب استفاده از لامپ های ۱۰۰ وات با فواصل ۳ متری و در ارتفاع ۳ متری بالای گیاه توصیه می شود.

از این روش برای طولانی کردن روز بصورت نور دائم از ساعت ۱۰ شب تا ۲ صبح و یا سیکل نور دهی بصورت ۶ دقیقه روشنایی در هر ساعت از شب استفاده می شود نور تکمیلی باعث استحکام بیشتر ساقه ها و بهبود طول ساقه می گردد.

کشت لیسیانتوس از گلخانه آغاز می شود. بذور را در سطح بستر پاشیده و روی آنها را نمی پوشانند. دمای بستر در حدود ۲۳ – ۲۰ درجه سانتی گراد حفظ می گردد. در این شرایط جوانه زنی ۲۰-۱۰ روز طول می کشد و این غیر یکنواختی در جوانه زنی باعث ایجاد تنوع در اندازه نشاء های بدست آمده در سینی نشاء با بستر کشت می شود، گیاهچه های حاصل در ۳ ماهه اول رشد کندی دارند. در طول این دوره رشد اولیه، دمای گلخانه نباید از 20 درجه سانتی گراد تجاوز نماید و بهترین دما حدود ۱۸ – ۱۵ درجه سانتی گراد می باشد.

لیسیانتوس در طبیعت

آبیاری لیسیانتوس

در شرایط تولید گلخانه ای در مراحل اولیه رشد آبیاری بصورت پاششی و سپس با رشد و توسعه مناسب سیستم ریشه استفاده از آبیاری قطره ای توصیه می گردد. از آنجاییکه گیاهچه های بذری در ۳ ماهه اول پس از جوانه زنی، رشد کندی دارند آبیاری باید به دقت انجام شود. در شدتهای نور کم، آبیاری کمتری لازم است. آبیاری بیش از حد و خیس شدن بستر گیاهان را نسبت به شیوع کمکهای آبزی حساس می کند. برای کاهش خسارت بوتريتيس باید رطوبت هوا در هنگام تشکیل غنچه ها پائین نگه داشته شود. جریان کافی هوا در اطراف بوته برای خنک کردن آب روی برگها ضروری است. فن های جریان هوای افقی باعث گردش هوا و کاهش شیوع بیماریهای برگی می شوند. برای حفظ کیفیت گیاه در طول دوره گرما و شدت نور بالا ممکن است نیاز به آبیاری سنگین باشد که بصورت پاششی انجام می شود.

تغذیه

لیسیانتوس دو فاز رشد مشخص دارد فاز اول یک رشد فعال در مرحله نونهالی است، این مرحله از رشد پس از یک دوره طولانی اتفاق می افتد و از نظر حفظ سطوح کودی و اجتناب از کوددهی بیش از حد اهمیت ویژه ای دارد. سیستم ریشه چنین گیاهچه هایی با رشد کند به راحتی با سطوح بالای نمکهای محلول آسیب می بیند لذا سطوح نمکهای محلول باید اندازه گیری و در حدود ۲-۱ میلی موس حفظ گردد. استفاده از کودهای دیر حل شونده معمولا آسان ترین راه برای حفظ سطوح کودی بدون افراط در آن می باشد.

گردآوری: حاتمی