در شبکه های اجتماعی پذیرای شما همراهان همیشگی هستیم
صفر تا صد کاشت گیاه مارچوبه باغی: بخش اول ( بذرگیری)
پیشتر در مورد گیاه مارچوبه باغی (Asparagus officinalis)، تاریخچه و گیاهشناسی آن بحث شد. در این مبحث به روشهای کشت این گیاه از ابتدا تا مرحله برداشت طی سلسله مقالاتی خواهیم پرداخت.
1- 10:
گیاه مارچوبه از سال دوم شروع به تولید میوه و در نهایت بذر میکند. وقتی ساقه های گیاه به طور کامل توسعه یافتند و به ارتفاع 150 تا 180 سانتیمتری رسیدند، میوه ها (بِریهای) کروی شکل سرخ فامی روی آنها ایجاد میشود که شامل سه تا شش عدد بذر است. به طور کلی توصیه نمیشود بذر گیاهانی که کمتر از چهار سال دارند را برداشت کنید.
| شکل 1. قسمتهای مختلف گیاه مارچوبه باغی، اصطلاح نیزه (Spear) در این گیاه همان ساقههای اولیه (که برای مصرف قطع میشوند) میباشند. | |
برای جمع آوری بذور، ساقه های گیاه را به به محض رسیدن میوه های آن که با تغییر رنگ از سبز به قرمز درخشان و تا حدودی نرم شناخته میشوند، از نزدیک به سطح زمین قطع کنید (شکل 2). سپس تمام ساقه ها بریده شده را به صورت دسته در مکانی خشک و دور از پرندگان آویزان کنید. بعد از اینکه میوههای گیاه کاملاً خشک شدند، بایستی میوهها را از ساقه جدا و آنها برای یک یا دو روز در آب قرار دهید. بعد به راحتی بذرها از میوه (گوشت) و پوسته جدا میشوند. برای تمیزی بهتر بذرها، سه یا چهار بار شستشو را تکرار شود. سپس بذرها را روی یک تخته یا سینی پخش و در آفتاب و باد، خشک کنید. بعد از یک روز، باید بذرها را در مکانی سایه و خشک که در آن هوا جریان دارد، قرار دهید، برای ده روز یا بیشتر در این وضعیت قرار داده شد. وقتی بطور کامل خشک شد ، میتوان بذرها را در کیسه های کتان یا کاغذی تا زمانی که لازم باشد، ذخیره کرد.
 |
| شکل 2. بذرهای رسیده و جمع آوری آنها |
در زمان جمع آوری بذر باید به این نکته توجه داشت که هر بذری برای برداشت مناسب نیست. حتی اگر گیاهان والد به درستی انتخاب شده باشند. به طور مثال بذرهایی که در انتهای گیاه هستند ممکن است به رشد کامل نرسیده باشند و یا بذرهایی که در قسمتهای داخلی گیاه باشند هم ممکن است مناسب نباشد.
برای اطمینان از تولید بهترین بذر مارچوبه، تعداد کافی از گیاهان مادگی دار (گیاهان ماده) و یا آنهایی که بذر تولید میکنند و دارای قویترین ساقه و بهترین نیزهها هستند، باید انتخاب و علامت گذاری شوند به طوری که در فصل بهار که شاخههای زیادی تولید میکنند مشخص باشد. بایستی این گیاهان را طوری انتخاب کرد که گیاهان پرچم دار یا نر مناسب و قوی در کنار آنها باشند، زیرا بدون حضور آنها نمیتوان بذر مناسب تولید کرد. نسبت گیاه نر به ماده با یک به چهار یا یک به 5 باشد. دو نیزه (Spear) از همان ساقه گیاه علامتگذاری شده نر و ماده، که برای بذرگیری انتخاب کردید را حفظ و بقیه نیزه را میتوان برای مصرف خانگی و یا فروش قطع کرد (شکل 3). بنابراین این ساقه های حفظ شده از گیاهان نر و ماده قبل از ساقه های دیگر شکوفا می شوند و شکوفه های گیاهان ماده با گرده گیاهان منتخب نر بارور میشوند. بانک بذر خاک عبارتی با این روش گیاهان مورد نظر با هم لقاح خواهند داشت.
 |
| شکل 3. حفظ دو نیزه قوی برای بذرگیری مناسب، و گلهای نر و ماده گیاه مارچوبه |
رعایت این مورد از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا خلوص بذر و همچنین تولید گیاهان قوی حاصل از بذر آنها به لقاح مناسب وابسته است. البته باید به این نکته توجه داشت که همه بذرهای گیاهان منتخب ممکن است مناسب نباشند. بنابراین بایستی تنها میوه ها بزرگتر، گوشتی و بالغ (رسیده کامل) برای بذرگیری در نظر گرفته شوند. انتخاب بهترین بذر از گیاهان به همان اندازه خاک مناسب، کشت اصولی و کوددهی، ضروری و مهم میباشد.
 |
|
| شکل 4. میوه رسیده و مناسب برای بذرگیری و شکل بذر گیاه مارچوبه باغی | |
بهترین بذرها از قسمتهای پایینی ساقه تولید میشوند، از این رو بعد از اینکه میوه ها ظاهر شدند، میوه هایی که در 10 اینچ بالایی گیاه قرار دارند را جدا کنید تا تمامی قدرت گیاه صرف میوه ای دیگر که بهتر هستند شود. اگر پس از انجام این کار، احساس شد که مقدار بذر کافی برای جمع آوری وجود دارد، می توان در مرحله دوم بین گیاهان که میوه زیادتری دارد و آنکه میوه کمتری تولید کرداند، آن گیاهی را انتخاب کرد که میوه کمتری دارد و بذرهای آن گیاه را به عنوان بذور مطالوبتر جمع آوری کرد، زیرا این نشان میدهد تمایل در گیاه برای تولید نیزه به جای میوه وجود دارد و به عنوان یک تولیدکننده ساقه، این نوع مارچوبه دارای ارزش بیشتری هست.
منابع:
Hexamer, F. M., Asparagus, its culture for home use and for market: a practical treatise on the planting, cultivation, harvesting, marketing, and preserving of asparagus, with notes on its history.
