رازیانه از کاشت تا برداشت

گیاه رازیانه به ندرت خودرو می باشد و از آنجایی که خواص رازیانه بسیار زیاد است، در اکثر نقاط دنیا از جمله جنوب اروپا. شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا کشت می شود. در کشور ما این گیاه به وفور در استان گلستان، مازندران، کردستان و خراسان کشت می گردد.

شما عزیزان میتوانید بذر انواع رازیانه از جمله رازیانه ایتالیایی و رازیانه اورازیو هیبرید را از وب سایت فردین کشت تهیه نمایید.

دانه های رازیانه

گیاهشناسی

رازیانه گیاهی است علفی و چند ساله از خانواده چتریان که منشا آن نواحی مدیترانه وجنوب اروپا گزارش شده است. رازیانه داراي ریشه غده اي، دوکی شکل، مستقیم و به رنگ سفید مات است. در این گیاه ساقه قائم، استوانه اي، به رنگ سبز روشن، به ارتفاع 150 تا 200 سانتیمتر و منشعب می باشد. برگها به رنگ سبز تیره، متناوب، ظریف و داراي بریدگی هاي کم و بیش عمیق هستند. گلهاي کوچک و زرد رنگ رازیانه در انتهاي ساقه هاي اصلی و فرعی و به صورت مجتمع در چتر مرکب قرار می گیرند. میوه رازیانه دوکی شکل، به طول 6 تا 10 میلیمتر و به رنگ سبز یا قهوه اي روشن می باشد.

این گیاه به علت گلهاي زرد و معطري که دارد براي پروانه ها، پرندگان و حشرات بسیار جذاب بوده و عسلی که از شهد این گل ها تولید می شود داراي خواص بسیار زیادي است. رازیانه مناسب براي کشت در مزارع، باغ ها و مرزبندي می باشد.

نیازهای اکولوژیکی

خاك: خاك شنی، ماسه اي، لومی، غنی، خوب زهکشی شده و کمی قلیایی.

نور: آفتابی- نیمسایه. این گیاه در سایه رشد نمی کند.

دما : دماي بین 3- تا 16 درجه براي این گیاه مناسب است. بهتر است رازیانه در معرض سرما قرار نگیرد زیرا از بین خواهد رفت. (این گیاه بهترین رشد را در خاکی غنی و در معرض آفتاب کامل دارد).

آبیاري: به صورت متوسط انجام گیرد.

این گیاه زمانی که در خاك ضعیف کاشته شود دچار پوسیدگی ساقه و ریشه خواهد شد (بهتر است 2 بار در سال براي رشد بهتر گیاه، کوددهی انجام شود).

کوددهی رازیانه

10-15 تن کود حیوانی کاملا” پوسیده(توجه شود کود حیوانی کاملا” پوسیده باشد).

100-80 کیلو گرم اکسید فسفر در هکتار(مصرف در پاییز)

60-40 کیلو گرم اکسید پتاس در هکتار(مصرف در پاییز)

50-40  کیلو گرم ازت در هکتار در فصل بهار بصورت سرك.

30-20 کیلو گرم ازت 60- 40 کیلو گرم اکسید فسفر در هکتار در پاییز سال اول رویش.

زمان و نحوه کاشت رازیانه

پس از افزودن کود دامی در اواخر تابستان، اقدام به شخم عمیق کرده و کودهاي شیمیایی مورد نیاز را به خاك می افزاییم و آنرا بوسیله دیسک به عمق 25- 20 سانتیمتري خاك فرستاده و زمین را تسطیح میکنیم و بستر خاك را براي کاشت آماده می کنیم.

توجه: رازیانه درطول رویش به مواد غذایی نسبتاً زیادي نیاز دارد. کود هاي حیوانی کاملا نپوسیده تاثیر نامناسبی برریشه این گیاه دارند. از این رو نهایت دقت در افزودن کودهاي حیوانی به زمینهاي که در آنها رازیانه کشت می شود الزامی است. دقت دراضافه کردن کودهاي ازته به این گیاه نیز ضرورت دارد زیرا کودهاي ازته به مقدار زیاد سبب تحریک رشد رویشی گیاه می شوند. رشد زایشی (گل دهی وتشکیل میوه) گیاه را مختل می کند و سبب کاهش شدید عملکرد می گردند. ضمناً افزایش نامناسب ازت خاك علاوه بر کاهش و عملکرد سبب کاهش مقاومت گیاه درمقابل سرماي زمستان نیز خواهد شد.

رازیانه دوره رویش نسبتاً بلندي دارد لذا کاشت این گیاه باید اوایل سال ( اواخر زمستان ، اوایل بهار ) انجام پذیرد. بذوري که درپاییز کاشته شده اند (در بهار سال بعد دردرجه حرارت 6 تا 8 درجه سانتی گراد درشرایط مناسب ازنظر رطوبت خاك و… ) رویش می نمایند. بذور در ردیفهایی به فاصله 36 تا 48 سانتی متر کشت می شوند. چنانچه فاصله ردیفها کمتر از اندازه ذکر شده باشد نقش موثري درکاهش عملکرد دارد. عمق بذر رازیانه درموقع کاشت باید 2 تا 3 سانتی متر باشد. تعداد بذر در هر متر طول ردیف 80-60  عدد و مقدار بذر براي هر هکتار زمین 8 تا 10 کیلوگرم مناسب است.

ازآنجائیکه بذر رازیانه از قوه رویشی مناسبی برخوردار است کشت مستقیم درزمین اصلی نتایج مطلوبی دارد و در اکثر کشورها براي کشت رازیانه روش کشت مستقیم استفاده میشود. کشت رازیانه به صورت ردیفی و با استفاده از ردیف کار غلات انجام می گیرد. پس از کشت زمین را باید آبیاري نمود.

رازیانه دارای خواص متعدد از جمله تنظیم هورمونهای زنانه است

عملیات داشت رازیانه

وجین علفهاي هرز: در مراحل اولیه رشد زمانیکه گیاه بطول 10-5 سانتی متري برسد درصورت لزوم در فصل بهار (خردادماه).

آبیاري: بعد از کاشت بذور، به دو آبیاري به فاصله تقریبا سه روز نیاز دارد، آبیاري سوم، پنج الی شش روز بعد از آبیاري دوم و آبیاري چهارم هفت روز بعد از آبیاري سوم و در نهایت به سیکل آبیاري ده روز یکبار خواهد رسید

توجه: وجین علفهاي هرز درفصل بهار ( خرداد ) ضروري می باشد. با استفاده ازعلف کشهاي مناسب نیز می توان به مبارزه با علفهاي هرز پرداخت. ازبین این علف کشها می توان مرکازین (Merkazin) آفالون (Afalon) را نام برد.

آفات درطول رویش  ممکن است خسارات سنگینی به رازیانه وارد نمایند. رازیانه را هیچگاه نباید درمجاورت گیاهان سمی مانند بذرالبنج وگیاهانی از این قبیل کشت نمود زیرا هنگام برداشت ممکن است بذر رازیانه با بذور این گیاهان مخلوط شوند و استفاده از آن ایجاد مسمومیت نماید.

توجه: بایستی دقت کافی داشت که دور آبیاري بستگی کامل به وضعیت آب و هوا و رطوبت خاك داشته و براي تعیین دقیق نیاز گیاه به آب بایستی به رطوبت خاك حتما توجه کرد.

برداشت

میوه هاي رازیانه به طور همزمان نمی رسند پس از رسیدن، از گیاه جدا و به اطراف پراکنده می شوند. از این رو قبل از ریزش باید محصول رابرداشت نمود. چون رازیانه ساقه بلند دارد معمولا برداشت محصول آن کم و بیش مشکل است با استفاده از ماشین برداشت غلات می توان دانه هاي رازیانه را نیز برداشت کرد.

زمان مناسب براي برداشت محصول درسال اول رویش اوایل مهر می باشد درحالیکه درسال دوم و سوم این زمان به اوایل شهریور تغییر می یابد. محصول را می توان در دو مرحله برداشت کرد. درمرحله اول شاخه ها و سر شاخه هاي حامل چتر ( به طول50-30 سانتی متر) را برداشت می کنند و به مدت 7 تا 14 روز روي زمین باقی می گذارند.

(این مدت به آب و هواي منطقه بستگی دارد). درمرحله دوم این اندام ها را با کمباین برداشت و بذور را از سایر قسمت ها جدا می نمایند. برداشت گیاهان در دو مرحله بستگی به اوضاع اقلیمی محل کشت گیاه دارد. درصورت نامساعد بودن هوا، رطوبت بالا برداشت در دو مرحله توصیه نمی شود زیرا ممکن است طی مدتی که اندام ها روي زمین قرار دارند مورد حمله قارچ ها، باکتری ها و سایر عوامل مخرب قرار گیرند و اثرات نامطلوبی برکمیت و کیفیت مواد موثر آن بگذارند.

از این رو بهتراست برداشت محصول در یک مرحله انجام شود در این صورت شاخه ها و سرشاخه هاي حامل چتر برداشت می شوند. رطوبت بیش ازحد مجاز، در بذر رازیانه مناسب نیست و بر کیفیت رویشی و همچنین مواد موثر آنها تاثیر منفی دارد از این رو پس از برداشت آنها را باید خشک کرد عمل خشک کردن بذر را می توان در سایه یا با استفاده از خشک کن هاي الکتریکی انجام داد.

توجه:در صورت نامساعد بودن هوا و رطوبت بالا بایستی برداشت در یک مرحله صورت گیرد که در اینصورت شاخه ها و سرشاخه هاي حامل چتر برداشت می شوند.

عمل خشک کردن بذور رازیانه در محیطی سایه که امکان تبادل هوا به نحو مطلوب میسر باشد و دما نیز بیش از 40 درجه سانتیگراد نباشد صورت می گیرد.

رطوبت مجاز در بذر رازیانه 11 درصد می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر به ویکی پدیا مراجعه کنید.

گردآوری: حاتمی