آگروفارستری (کشت مخلوط)
آگروفارستری نامی کلی برای فناوری ها و سیستمهایی از کاربری زمین است که در آنها گیاهان چوبی چندساله به طور دلخواه با گیاهان علفی و یا دام در یک نظم مکانی یا زمانی یا هر دو رشد میکنند و بین مولفه های درختی و غیر درختی سیستم روابط متقابل اکولوژیکی و اقتصادی وجود دارد. اگروفارستری مفهومی قدیمی است؛ درختان، محصولات زراعی و دام به طور سنتی در کنار هم پرورش داده می‌شدهاند، آنچه جدید است علم مدرن آگروفارستری است. به طور کلی می توان اینگونه بیان کرد که آگروفارستری پیوند بین جنگل و کشاورزی می باشد.
ویژگی های آگروفارستری:
تولید چندین محصول را با حفظ منابع پایه در بر دارد.
بر استفاده از درختان و بوته های بومی تأکید دارد.
برای محیط های حساس و برخوردار از نهاده های کم مناسب می باشد.
از نظر فرهنگی و اجتماعی، نسبت به سایر سیستم های بهره برداری از ارزش بیشتری برخوردار است.
از نظر ساختاری و کاربردی پیچیده تر از تک کشتی است.
کارکرد سیستم آگروفارستری:
الف) سیستم هایی که نقش تولیدی دارند عبارتند از:
ب) سیستم های آگروفارستری که نقش حفاظتی دارند:
غذا
بادشکن
علوفه
کمربند حفاظتی
چوب سوخت
حفاظت خاک
چوب های ساختمانی
حفظ رطوبت
سایرمحصولات
اصلاح خاک
سایه اندازی
تیپ های عمده آگروفارستری:
1- جنگلداری و گیاهان زراعی
2- جنگل، زراعت و پرورش حیوانات اهلی
3- جنگل، زراعت و پرورش ماهی
4- جنگل، زراعت، پرورش ماهی و حیوانات
تاثیر آگروفارستری بر روی خاک:
مکانیسم های اصلاح خاک در آگروفارستری
– کشت گونه های سازگار و مرغوب چند ساله درختی در اراضی زراعی، موجب اصلاح حاصلخیزی خاک می شود.
– افزایش مواد آلی خاک موجب افزایش فعالیت میکروارگانیسم های مطلوب درمحدوده فعالیت ریشه گیاهان می شود.
– توسعه و تکامل خصوصیات فیزیکی خاک (ظرفیت نگهداری آب، قابلیت آبگذری و…)
– تاثیر درختان بر خصوصیات هیدرولوژیکی از یک سایت کوچک به اراضی زراعی و در سطوح ناحیه ای توسعه می یابد (شواهد نشان می دهد که وجود درختان بر خصوصیات هیدرولوژیک حوزه های آبخیز تاثیرات مطلوبی می گذارد).
– همچنین درختان در حفظ خاک، کنترل فرسایش و … اثرات مفید دارند.
تاثیر درختان روی خاک:
علاوه بر فواید درختان بر روی خاک، تعدادی از درختان نیز ممکن است اثرات نامطلوب داشته باشند.
– گونه های درختی سریع الرشد به احتمال زیاد نیاز بسیار زیادی به رطوبت خاک دارند (این امر بویژه در محیط خشک اثرات نامطلوبی به همراه دارد).
– اتلاف مواد غذایی بر اثر برداشت کل درخت بویژه در جنگل های دست کاشت ممکن است بسیار زیاد باشد.
– اثرات نامطلوب شیمیایی و بیولوژیک که از یک گونه خاص درختی ممکن است ناشی شود و به اسیدی شدن خاک، آللوپاتی، تأمین میزبان های جایگزین برای آفات و پاتوژن ها و… منجر شود. همچنین سایه اندازی و تغییرات در کیفیت طیف نوری بر روی رشد سایر گونه های مجاور اثر می گذارد.
امیدواریم از مطالعه مقالات دیگر موجود در سایت نظیر نقش حشرات مفید و کاربرد جلبک ها بهره کافی ببرید.
منابع:
جوانشیر، ع؛ دباغ محمدی نسب، ع؛ و حمیدی، آیدین. 1379. کتاب اکولوژی کشت مخلوط. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
