تیمار بذر با قارچ کش ها، حشره کش ها و یا ترکیبی از هر دو صورت می گیرد تا بذر گندزدایی و ضد عفونی شده و عوامل بیمارگر و آفات به خاک، بذر و یا گیاهچه منتقل نشود.
انواع تیمار بذر
1) ضد عفونی بذر:
ضد عفونی بذر به ریشه کن کردن اسپورهای قارچی گفته می شود که در لایه بذر یا بافتهای عمیق تر نفوذ کرده اند. برای کنترل موثر، قارچ کش باید به بذر نفوذ کند تا قارچ موجود را از بین ببرد.
2) گندزدایی بذر:
گندزدایی بذر به تخریب موجوداتی که در سطح بذر مستقر شده اند، گفته می شود که سطح بذر را آلوده کرده اما به داخل بذر نفوذ نکرده اند. خیساندن، قارچ کش هایی که دارای فرمولاسیون پودری، دوغاب یا مایع هستند، برای گند زدایی استفاده می شوند.
3) حفاظت از بذر:
هدف از حفاظت از بذر محافظت از بذر و نهال جوان در برابر موجوداتی است که در خاک وجود دارند. در صورتی که این موجودات کنترل نشوند، ممکن است باعث پوسیدگی بذر قبل از جوانه زنی شوند.
تحت چه شرایطی باید تیمار بذر با آفت کش های شیمیایی صورت گیرد؟
1) بذرهای آسیب دیده:
هرگونه شکستگی در پوسته بذر، یک بذر فرصت بسیار خوبی را برای ورود قارچ به بذر فراهم می کند و یا بذر را از بین می برد. بذرها در حین عملیات ترکیب و خرمن کوبی، یا در اثر افتادن از ارتفاع زیاد دچار آسیب مکانیکی می شوند. همچنین ممکن است در اثر آب و هوا یا ذخیره نامناسب آسیب ببینند.
2) بذر بیمار:
بذر ممکن است حتی در زمان برداشت توسط میکروارگانیسم های بیماریزا آلوده شود، یا اگر در ماشین آلات آلوده پردازش شود یا در ظروف آلوده ذخیره شود یا در حین فرآوری ممکن است آلوده شود که تحت همگی این شرایط باید بذر با آفت کش های شیمیایی تیمار شوند.
3) شرایط نامطلوب خاک:
بذرها گاهی تحت شرایط نامساعد خاک مانند خاک های سرد و مرطوب، یا خاک های بسیار خشک کاشته می شوند. چنین شرایط نامساعد خاکی ممکن است برای رشد و نمو برخی از اسپورهای قارچ مناسب باشد و آنها را قادر به حمله و آسیب رساندن به بذرها کند.
4) بذر عاری از بیماری:
بذرها بطور مداوم توسط میکروارگانیسم های بیماریزا آلوده می شوند، تیمار بذر بیمه خوبی در برابر بیماری ها، میکروارگانیسم های منتقله از خاک ایجاد می کند. بنابراین از بذرهای ضعیف محافظت می کند و آنها را قادر به جوانه زنی و تولید نهال می کند.
انواع روش های تیمار بذر
تیمار بذر به چندین صورت انجام می گیرد که در زیر به مهمترین آنها اشاره می کنیم.
پوشاندن بذر با قارچ کش ها و یا حشره کش ها:
این مورد متداول ترین روش تیمار بذر با آفت کش های شیمیایی است. بذر را با فرمولاسیون خشک یا مرطوب (دوغاب یا فرمول مایع) پوشانده می شود. این روش را می توان هم در مزرعه و هم در بخش های تولید و بسته بندی بذر استفاده کرد. از گلدانهای خاکی ارزان قیمت می توان برای مخلوط کردن سموم دفع آفات با بذر استفاده کرد یا بذر را در یک ورقه پلی اتیلن پخش می کنند و مقدار مورد نیاز مواد شیمیایی را در قسمتی از ورقه قرار می دهند تا توسط کشاورزان به صورت مکانیکی مخلوط شوند.
پوشاندن بذر بوسیله چسب:
از چسب مخصوصی که دارای فرمولاسیون مناسب برای این کار است برای افزایش چسبندگی مواد شیمیایی به بذر استفاده می شود. این روش نیاز به فناوری پیشرفته ای دارد.
کپسوله کردن بذر:
پیشرفته ترین فناوری تیمار بذر با آفت کش های شیمیایی است. در این روش تغییر شکل فیزیکی بذر صورت می گیرد که با استفاده از آفت کش ها و سایر مواد همراه، بذر به شکل یک کپسول کوچک درمی آید. هنگام کاشت و در اثر رطوبت این لایه ها حل شده و بذر جوانه می زند. برای انجام این فرآیند نیاز به ماشین آلات و تکنیک های کاربردی ویژه ای است که گرانتر از سایر روش هاست.
مزایای تیمار بذر:
از شیوع بیماری های گیاهی جلوگیری می کند.
از بذر در برابر پوسیدگی بذر و بیماری خاکزاد محافظت می کند.
از بذرها و نهال های جوانه زا در برابر عوامل بیماری زا و حشرات محافظت می کند.
جوانه زنی را بهبود می بخشد.
از بذر در برابر آسیب حشرات محافظت می کند.
منجر به کنترل حشرات خاکزی می شود.
سبب استقرار و رشد اولیه و یکنواخت در گیاهان می شود.
گره زدن در محصولاتی مانند حبوبات را افزایش می دهد.
برای مشاهده و خرید بذر انواع غلات و حبوبات با قوه نامیه بالا اینجا کلیک کنید.
بهتر از محلول پاشی خاک است.
باعث ایجاد محصول یکنواخت، حتی در شرایط نامساعد محیطی مانند تنش های آبی می شود.
اقدامات احتیاطی در تیمار بذر:
بیشتر مواد شیمیایی که در تیمار بذرها استفاده می شود برای انسان مضر است، ممکن است این مواد برای بذرها نیز مضر باشند. برای اطمینان از اینکه بذرهای تیمار شده هرگز در غذای انسان یا حیوانات مورد استفاده قرار نگیرند، باید به برچسب زده شوند که خطرناک است.
همچنین باید بذر با دوز مناسب تیمار شود. استفاده بیش از حد یا کمتر از مواد می تواند منجر به آسیب شود.
