زنجبیل گیاهی است که از قسمت ریشهاش (ریزومهایش که در زیر خاک هستند) رشد کرده و تکثیر میشود. در مناطقی که آب و هوای سرد دارند، این گیاه باید در داخل خانه پرورش داده شود اما در مناطقی که آب و هوای گرمتر دارند (مانند کشور ایران)، میتوان این گیاه پر خاصیت را در خارج از منزل پرورش داد. کشت زنجبیل در منزل میتواند یک ایده جذاب و کاربردی باشد.
زنجبیل به عنوان یک ادویه دارای طعم تند و فوقالعادهای است که در بسیاری از خوراکها، به خصوص خوراکهایِ آسیایی مورد استفاده قرار میگیرد. زنجبیل را میتوان در پخت انواع غذاها و همچنین در نوشیدنیها نیز استفاده کرد. مواد مغذی زیادی در زنجبیل وجود ندارد، اما این گیاه در درمان حالت تهوع و ناراحتیهای معده تأثیر شگفتانگیزی دارد. زنان باردار نیز برای کاهش تهوع صبحگاهیشان میتوانند از این گیاه بهره ببرند.
کشت زنجبیل در منزل
زنجبیل از بذر پرورش داده نمیشود، بلکه در کشت زنجبیل باید از قسمتهای تازه ریزومها (ریشه) و غدهها استفاده کرد. به عبارتی شما میتوانید زنجبیل تازه را از مغازههای میوهفروشی تهیه کرده و آن را بکارید! تنها دقت کنید که آنهایی که پُر، درشت و تازهاند را خریداری کنید و نه آنهایی که در حال چروک و خشک شدن هستند.
شما میتوانید زنجبیلتان را یک شب در آب خیس کنید، اما سعی نکنید کاری کنید که زنجبیل در آب جوانه بزند. ریشههای زنجبیل نیاز به تنفس دارند (نباید در آب باقی بمانند)، بنابراین پس از یک شب خیس کردن، آن را در خاک غنی گلدان بکارید. زنجبیلتان را در عمق ۱۰ سانتیمتری از سطح خاک بکارید و خاک را مرطوب نگاه دارید (بدون اینکه آن را غرقِ آب کنید) تا زمانی که زنجبیل جوانه بزند. اگر زنجبیلتان دارای جوانهها (جوانههای چشم مانند) یا برآمدگیهایی است، آن را طوری در خاک قرار دهید تا آنها رو به بالا و سطح خاک قرار بگیرند.
بهترین زمان برای انجام این کار اواخر زمستان است. بنابراین زمانی که گیاهتان در اوایل بهار جوانه زد، میتوانید آن را در باغ یا حیاط خود بکارید. برای کاشت زنجبیل در منزل نیز زمانبندی اهمیت دارد، زیرا گیاهان در حال رشد در خانه نیز به نور خورشید در تابستان نیاز دارند.
علاوه بر کشت زنجبیل در منزل می توانید زنجبیل را در بیرون خانه کشت کنید، شما میتوانید از همان ابتدا زنجبیلتان را در حیاط یا باغ بکارید تا همان جا جوانه بزند، اما در این صورت گیاهتان را قبل از جوانه زنی، در معرض خطر جویده شدن توسط حیوانات قرار خواهید داد. بنابراین بهتر است اجازه دهید این گیاه ابتدا در خانهتان جوانه زده و سپس آن را به باغتان منتقل کرده و در خاک بکارید.
منتقل کردن جوانهها به باغ
جوانههایتان را با فاصله ۲۵ تا ۳۵ سانتیمتر در محلی بکارید که در اکثر روز دور از تابش مستقیم نور آفتاب باشد. خصوصاً اگر در گرمترین زمان تابستان این کار را انجام میدهید، کمی سایه برای گیاهانتان خوب است. گیاهانتان میتوانند تا ارتفاع ۹۰ سانتیمتر رشد کنند.
زنجبیل نمیتواند خیس بودن ریشههایش را تحمل کند؛ بنابراین مهم است محلی را انتخاب کنید که خاک آن زهکشیِ خوبی داشته باشد. اگر زنجبیلتان را در خارج از منزل پرورش میدهید از کاشتن آن در مناطق کم ارتفاع و گودی که در آن آب جمع میشود خودداری نمایید.
اگر خاکتان سنگین است مقداری ماسه به آن بیافزایید تا از تجمع آب در اطراف ریشه جلوگیری کند. البته خاکهایی که ماسه زیاد دارند نیز عاری از مواد مغذی لازمند؛ بنابراین باید تعادل را رعایت کنید.
دستورالعملهای رشد
هنگامی که گیاهتان در خاک پا گرفت، برای حفظ رطوبت مورد نیاز خاک، لایه ضخیمی از مالچ را در اطراف پایه گیاهتان پراکنده کنید. این کار نه تنها به حفظ رطوبت خاکتان کمک میکند؛ بلکه مانع رشد علفهای هرز در اطراف گیاهتان میشود.
به طور مداوم به گیاهتان آب بدهید اما آن را غرق آب نکنید. خاک باید همیشه مرطوب باشد، بنابراین گیاهتان را ۲ تا ۳ بار در هفته آبیاری کنید.
از اینکه گیاهتان گل نمیدهد تعجب نکنید. باید بگوییم که ۲ سال و یا بیشتر طول میکشد که زنجبیل گل بدهد، در حالی که شما محصولتان را زودتر از یکسال از خاک خارج میکنید. بنابراین شما با کشت زنجبیل در منزل علاوه بر جنبه خوراکی غده میتوانید از داشتن گل های زیبا و خاص لذت ببرید.