آموزش کاشت و پرورش

کاشت پالونیا و آشنایی بیشتر با این گیاه

معرفی پالونیا

کاشت پالونیا (Paulownianvoj) درخت امپراتریس از ھزاران سال پیش در کشور چین رواج داشته است. مردم این کشور سالھاست درختان پالونیا را به نشانه خوش یمنی و تقدس در اطراف منزل خود می کارند اما امروزه با کشف بیشتر خصوصیات چوب و رشد اعجاب انگیز آن موجبات کشت وسیع این درختان در چین فراھم گردیده است.

در سال ١٧٨١ گیاھشناسی سوئیسی بنام تونبرگ در کتاب فلور ژاپن نام علمی پالونیا را به جنس این درختان اطلاق نمود سالھا بعد دانشمندان چینی این گیاه را در زیر تیره Scrophulariaceae قرار دادند. پالونیا تنها جنس درختی از تیره اسکروفولیاسه می باشد. این درخت بومی کشور چین بوده و از جمله درختان سریع الرشد می باشد . تاج این درختان باز، مدور و چتر مانند می باشد. این جنس شامل ۹ گونه می باشد:

  1. P.fortunei
  2. P.catalpifolia
  3. P.elongata
  4. P.kawakamii
  5. P.fargesii
  6. P.taiwainana
  7. P.albipholea
  8. P.tomentosa
  9. P.australis

گونه ھای مختلف پالونیا در مقابل دما و حداقل آن در زمستان عکس العمل ھای مختلفی دارند به عنوان مثال گونه P.tomentosa بیش از سایر گونه ھا مقاوم است و تا  ۲۰- درجه سانتی گراد را تحمل می کند. به طور کلی رشد پالونیا به دمای محیط بستگی دارد و از ۸ درجه سانتی گراد شروع می شود .دمای مناسب برای رشد ۲۴-۲۹ درجه سانتی گراد می باشد و ھر چه این دما در سال بیشتر تکرار شود پالونیا رشد بهتری خواهد داشت. گونه tomentosa در سال ۱۳۱۵ در باغ نباتات دانشکده ی کشاورزی کرج وارد شده است.

گونه P. fortunei در دامنه حرارتی۱۰- تا ۴۰ درجه سانتی گراد رشد مناسبی دارد.  متوسط دمای مورد نیاز این گونه ۳۵-۱۵  درجه سانتی گراد است. تا کنون این گونه بیشترین رشد را در کشور چین از خود نشان داده است. کاشت پالونیا برای اولین بار در سال ۱۳۶۵، در باغ گیاه شناسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام گرفت.

کاشت پالونیا

گل زیبای درخت پالونیا

دامنه پراکنش پالونیا

کاشت پالونیا در چین از شمال تا جنوب کشور، تایوان، کامبوج، لائوس و ویتنام به طور طبیعی گسترش یافته است. پراکنش طبیعی آن در مناطق اقلیمی حاره تا اقلیم ھای معتدله سرد، در مکان ھایی با متوسط ریزش باران از ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی متر در سال و همچنین ارتفاع صفر الی ۲۴۰۰ متر از سطح دریا می باشد.

مورفولوژی پالونیا

برگ:

برگ ھا، ساده، پهن، قلبی یا تخم مرغی شکل، به ندرت لب دار با آرایش متقابل از نوع خزان کننده می باشد. شاخه ھای مسن برگ ھای کوچک تری در مقایسه با شاخه ھای جوان دارند. برگ ھا معمولاً از یکدیگر فاصله دارند.

گل:

گل آذین خوشه ای مرکب با گل ھای زیاد به طول ۵۰-۸۰ سانتیمتر است، که در ھر انشعاب آن دو تا پنج گل دو جنسی دیده می شود. گل ھا نامنظم، درشت به طول۴ تا ۵ سانتیمتر و به رنگ صورتی مایل به بنفش می باشند. گل ھای پالونیا  در بهار و قبل از برگ ھا شکوفا می شوند.

میوه و بذر:

میوه ھا کپسول تخم مرغی شکل یا بیضی شکل ھستند، که غالبا با دو شکاف طولی باز می شوند. بذرھا ریز و بال دار، به تعداد فوق العاده زیاد بر روی بخش ضخیم و پایه مانندی چسبیده اند.

پوست:

پوست پالونیا صاف، خاکستری، قھوه ای یا سیاه است، که در دوران جوانی عدسک ھایی در روی آن مشاهده می شود .با افزایش سن شکاف ھای طولی در روی پوست ظاھر می شود.

ریشه:

پالونیا دارای ریشه ھای عمیق است. ریشه ھا باریک، نوک تیز، دارای انشعابات دوشاخه ای هستند و بسیار انبوهی دارند. طرز گسترش ریشه ھای درخت شرایط مناسبی را جهت کاشت تلفیقی با گیاھان زراعی فراهم می آورد.

نیازهای اکولوژیکی پالونیا :

دما :

متوسط دمای مناسب برای درختان پالونیا بین حداقل ۵ ‐ درجه سانتی گراد در زمستان و حداکثر ٣٨ درجه سانتی گراد در تابستان می باشد.

بارندگی :

حداقل میزان بارندگی مورد نیاز درختان پالونیا سالانه ۵٠٠ میلیمتر و حداکثر ٢٠٠٠ تا ٣٠٠٠ میلیمتر می باشد دو گونه P.elongata, P.tomentosa مقاوم ترین گونه ھا نسبت به خشکی و کم آبی می باشند.

خاک :

خاک لومی و سبک ، عمیق ، غنی و مر طوب با زهکشی خوب را ترجیح می دهد. ریشه ھا در خاک شنی و نرم با زهکشی مناسب در عمق ۴٠ تا ١٠٠ سانتی متر گسترده می شوند . درختان پالونیا به خاک حدود  ۵۰%  تخلخل نیاز دارند.

نور :

پالونیا درختی نورپسند است و زادآوری طبیعی آنھا در مناطق باز بهتر صورت می گیرد و به عنوان درخت پیش آهنگ در جنگلھای مخروبه یا سوخته و رھا شده جایگزین می شوند.

باد :

وزش بادهای ملایم موجب پراکنش بذرھای بالدار پالونیا می شود ولی بادهای شدید نهال ها و درختان جوان را می شکند.

کاشت پالونیا

کاشت پالونیا به منظور مصارف چوبی

خصوصیات رشد و تکثیر پالونیا  :

رشد سریع یکی از خصوصیات ثابت گونه ھای پالونیاست که به دلیل نیاز تولید چوب و کاهش فشار بهره برداری از جنگل ھای طبیعی، در کشورھای مختلف دنیا، مورد توجه قرار گرفته است.

پالونیا از طریق قلمه ریشه، قلمه ساقه و بذر تکثیر می گردد. کاشت مستقیم قلمه ریشه در محیط پرورش اصلی موجب کوتاه شدن دوره بهره برداری می گردد. البته درختان حاصل از بذر قویترند و سریعتر رشد می کنند و نسبت به پوسیدگی مغز چوب مقاومند .

در کاشت پالونیا باید در نظر داشت که درختان پالونیا نباید در مناطقی جنگلکاری شوند که خاک رسی، خشک، فقیر، شور و قلیایی با زهکشی نامناسب باشد همچنین  سطح ایستایی بالا، وزش بادهای شدید و یا دمای حداقل کمتر از  ۲۰-  درجه سانتی گراد برای کاشت پالونیا نامناسب است.

 نهال کاری پالونیا

فضای سبز اطراف خانه ھای شھری ، اطراف روستاها، حاشیه ی جاده ھا و کانال ھای آب در فواصل ۴  تا ۵ متر  میتواند محل مناسبی برای کاشت پالونیا باشد.کاشته باشد .

پالونیا با تاج گسترده که نور به خوبی از آن عبور می نماید و با وجود سیستم ریشه ای عمیق، درختی مناسب برای تشکیل آمیخته ھای جنگلی و تلفیق با گیاھان زراعی است .

در مناطق پست پالونیا به همراه گیاھان زراعی کاشته شده که فواصل درختان ۱۰× ۵ متر (۲۰۰ اصله درخت در هکتار) می باشد و عمل تنک کردن در سن ۶ تا ۷ سالگی صورت می گیرد.

سه نوع کشت تلفیقی درخت پالونیا با گیاھان زراعی رایج است:

پرورش درختان مهمتر باشد:

فواصل کاشت درختان باید ۵×۵ متر با ۴۰۰-۲۰۰ درخت در هکتار باشد . بعد از ۴ تا ۶ سال، میزان محصولات تابستانه (گندم، کلم، وسبزیجات ) کم نشده اما میزان محصولات پاییزه، به جز محصولات سایه، به طرز قابل توجهی پایین می آید. بعد از ۶ تا ۱۰ سال ۸۰ % محصولات تابستانه به میزان عادی حاصل می دهد. تحت شرایط مناسب، طی دوره ده ساله، میزان محصول کشاورزی در حدود ۵/۳۷ تن و حجم چوب دهی ۱۴۰-۸۰ مترمکعب در هکتار می رسد.

اهمیت کشت گیاھان زراعی و پرورش درختان یکسان باشد:

فواصل کاشت ۵×۵ تا ۱۵ متر ۱۳۳-۸۰ درخت در هکتار می باشد. در ۵ سال میزان محصولات تابستانه معمولا افزایش یافته اما میزان محصولات پاییزه کاھش می یابد. بعد از ۱۰ سال میزان محصولات کشاورزی ثابت و حجم چوب دهی به ۵۳-۳۶ متر مکعب در هکتار می رسد.

کشت گیاھان زراعی مهمتر:

فواصل کاشت باید ۳۰×۵ تا ۵۰ با ۶۷-۴۰ درخت در هکتار باشد. گسترش ریشه ای در این روش بسیار مناسب و نفوذ نور از میان شاخه ھا کافی میباشد. با نظارت و مراقبت دقیق از سیستم می توان عوامل مختلفی چون تابش نور خورشید، دما، رطوبت سرعت باد، تعرق و میزان رطوبت خاک را در جهت بهبود میکروکلیمای منطقه تغییر داد.

 

کاشت پالونیا

 

خواص چوب پالونیا :

بهترین مزیت چوب پالونیا سبکی آن می باشد. رنگ چوب زرد کمرنگ تا قرمز کمرنگ است. چوب پالونیا راست تار، نرم، رنگ روشن و بدون بو بوده و پس از رنده شدن صاف و براق است. اکثر گونه ھای آن دارای درجه بندی متوسط تا بالا هستند . چوب خشک شده ی پالونیا حتی در آب و ھوای مرطوب بسیار بادوام اند و مقاومت بالایی نسبت به پوسیدگی دارند. میزان نفوذ رطوبت در چوب آن کمتر از چوب ھای دیگر است. عایق مناسب گرما و الکتریسیته می باشد.

مصارف پالونیا :

تولید خمیرکاغذ، ساختمان سازی، ساخت ھواپیمای مدل و گلایدر کاربرد در ساختمان ایرکرافت، کاربرد در وسایل حمل و نقل و کشتی ها در چین، استفاده از پوشال چوب برای پر کردن تشک ، ماده ی عایق در سیستم ھای خنک کننده، بستری مناسب برای جایگاه ھای پرورش دام یا محل تخم گذاری پرندگان خانگی، ساخت اسباب بازی، تخته چند لایه و روکش ( مبلمان ، تزیینات چوبی و….)، وسایل کشاورزی، صنایع دستی، استفاده ی دارویی ( درمان برونشیت، سرفه و بی حالی، کمک به بهبود رشد مو، درمان ورم پا، تعدیل فشار خون، درمان سرفه وتنگی نفس)، علوفه و کود سبز، تصفیه ی غبار و دود، تولید چوب کبریت و ساخت آلات موسیقی.

آفات و بیماری های پالونیا:

بیماری ھا:

Witches’ broom

شایع ترین بیماری درختان پالونیاست . بیماری مسری، در شاخه ھا، تنه ،گل ھا و ریشه ظاھر می گردد. این بیماری در ھر سنی بر روی پالونیا اثر می گذارد. به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی درختان مانند اختلالات متابولیکی، عدم تعادل در متابولیسم و دریافت انرژی سوءتغذیه و مرگ تدریجی می باشد.

روش های کنترل :

‐شناسایی درختان بیمار و خروج آنھا از نهالستان و سوزاندن آنها

‐ قطع شاخه ھای درختان بالای سه سال

‐ ضد عفونی قلمه ھای ریشه

‐ پیشگیری از بیماری (تکثیر غیر جنسی، قرنطینه ی شدید در صورت مشاهده ی اولین علائم بیماری، کنترل حشرات )

Anthracnose

به برگ ها، دمبرگ و جوانه ھای نھال آسیب می زند. برگ ھای مبتلا می ریزد. در حالت شدید موجب آماس برگ شده و جوانه ھا می میرند .

Sphaceloma paullowniahara

بیماری مشترک بین نهال ھا و درختان جوان می باشد. جوانه ھا و برگ ھای جوان پیچیده، لوله شده و خشک می شوند.

Damping off در نهال ھای بذری:

پوسیدگی جوانه، ساقه، برگ و ریشه است عوامل اصلی بیماری گونه ھای Rhizoctonia solani  و Fusarium ھستند

آفات پالونیا :

از گونه ھای انگل ساقه می باشند و خسارت زیادی به Parasiticus و Loranthus loranthus yadoriki دو گونه ی

درخت وارد می کنند.

حشراتی که به پالونیا آسیب می رساند و ب

Agrotis yipsilon, A.toxionis butler, Eoxoa segetom, Serica orientalis, Anomala corpulenta Empoasca flavescens, Cicadalla viridis, Cryptotothlea varigata snellen, Batocera horsfieldi hope Megopis sinics White

برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله های مربوط به پالونیا در ویکی پدیا مراجعه کنید.

 

 

گردآوری: حاتمی

کلمات کلیدی: پاهلونیا، نیازهای اکولوژیکی، آفات، بیماری ها، چوب

برخی منابع:

‐پرورش و مصارف درختان پالونیا در کشور چین ، ترجمه فریبا اتادی.

‐ شرایط اکولوژیکی و فاکتورھای اقلیمی مؤثر بر رشد گونه دست کاشت پالونیا فورتونی ،جلیلوند ،حمید. استادیارگروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران، مجموعه مقالات دومین ھمایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران مهرماه ۱۳۸۶.

‐ بررسی میزان رشد و خصوصیات چوب درختان پالونیا ،اتادی،فریبا.