معرفی پالونیا

کاشت پالونیا (Paulownianvoj) درخت امپراتريس از ھزاران سال پيش در کشور چين رواج داشته است. مردم این کشور سالھاست درختان پالونيا را به نشانه خوش يمني و تقدس در اطراف منزل خود مي کارند اما امروزه با کشف بيشتر خصوصيات چوب و رشد اعجاب انگيز آن موجبات کشت وسيع اين درختان در چين فراھم گرديده است.

در سال ١٧٨١ گياھشناسي سوئيسي بنام تونبرگ در کتاب فلور ژاپن نام علمي پالونيا را به جنس اين درختان اطلاق نمود سالھا بعد دانشمندان چيني اين گياه را در زير تيره Scrophulariaceae قرار دادند. پالونيا تنها جنس درختی از تيره اسکروفولياسه می باشد. اين درخت بومی کشور چين بوده و از جمله درختان سريع الرشد می باشد . تاج اين درختان باز، مدور و چتر مانند می باشد. اين جنس شامل 9 گونه می باشد:

1. P.fortunei
2. P.catalpifolia
3. P.elongata
4. P.kawakamii
5. P.fargesii
6. P.taiwainana
7. P.albipholea
8. P.tomentosa
9. P.australis

گونه ھاي مختلف پالونيا در مقابل دما و حداقل آن در زمستان عکس العمل ھاي مختلفی دارند به عنوان مثال گونه P.tomentosa بيش از ساير گونه ھا مقاوم است و تا  20- درجه سانتی گراد را تحمل می کند. به طور کلی رشد پالونیا به دماي محيط بستگی دارد و از 8 درجه سانتی گراد شروع می شود .دماي مناسب براي رشد 24-29 درجه سانتی گراد می باشد و ھر چه اين دما در سال بیشتر تکرار شود پالونیا رشد بهتری خواهد داشت. گونه tomentosa در سال 1315 در باغ نباتات دانشکده ي کشاورزي کرج وارد شده است.

گونه P. fortunei در دامنه حرارتی10- تا 40 درجه سانتی گراد رشد مناسبی دارد.  متوسط دماي مورد نياز اين گونه 35-15  درجه سانتی گراد است. تا کنون اين گونه بيشترين رشد را در کشور چين از خود نشان داده است. کاشت پالونیا براي اولين بار در سال 1365، در باغ گياه شناسی دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعی گرگان انجام گرفت.

گل زیبای درخت پالونیا

دامنه پراکنش پالونیا

کاشت پالونیا در چين از شمال تا جنوب کشور، تايوان، کامبوج، لائوس و ويتنام به طور طبيعی گسترش يافته است. پراکنش طبيعی آن در مناطق اقليمی حاره تا اقليم ھاي معتدله سرد، در مکان ھايی با متوسط ريزش باران از 500 تا 2000 ميلی متر در سال و همچنین ارتفاع صفر الی 2400 متر از سطح دريا می باشد.

مورفولوژی پالونیا

برگ:

برگ ھا، ساده، پهن، قلبی يا تخم مرغی شکل، به ندرت لب دار با آرايش متقابل از نوع خزان کننده می باشد. شاخه ھاي مسن برگ ھاي کوچک تري در مقايسه با شاخه ھاي جوان دارند. برگ ھا معمولاً از يکديگر فاصله دارند.

گل:

گل آذين خوشه اي مرکب با گل ھاي زياد به طول 50-80 سانتيمتر است، که در ھر انشعاب آن دو تا پنج گل دو جنسی ديده می شود. گل ھا نامنظم، درشت به طول4 تا 5 سانتيمتر و به رنگ صورتی مايل به بنفش می باشند. گل ھای پالونیا  در بهار و قبل از برگ ھا شکوفا می شوند.

ميوه و بذر:

ميوه ھا کپسول تخم مرغی شکل يا بيضی شکل ھستند، که غالبا با دو شکاف طولی باز می شوند. بذرھا ريز و بال دار، به تعداد فوق العاده زياد بر روي بخش ضخيم و پايه مانندي چسبيده اند.

پوست:

پوست پالونیا صاف، خاکستري، قھوه اي يا سياه است، که در دوران جوانی عدسک ھايی در روي آن مشاهده می شود .با افزايش سن شکاف ھاي طولی در روي پوست ظاھر می شود.

ريشه:

پالونیا دارای ريشه ھای عميق است. ريشه ھا باريک، نوک تيز، دارای انشعابات دوشاخه ای هستند و بسيار انبوهی دارند. طرز گسترش ريشه ھای درخت شرايط مناسبی را جهت کاشت تلفيقی با گياھان زراعی فراهم می آورد.

نیازهای اکولوژيكي پالونیا :

دما :

متوسط دماي مناسب براي درختان پالونيا بين حداقل ٥ ‐ درجه سانتي گراد در زمستان و حداکثر ٣٨ درجه سانتي گراد در تابستان مي باشد.

بارندگی :

حداقل ميزان بارندگي مورد نياز درختان پالونيا سالانه ٥٠٠ ميليمتر و حداکثر ٢٠٠٠ تا ٣٠٠٠ ميليمتر مي باشد دو گونه P.elongata, P.tomentosa مقاوم ترين گونه ھا نسبت به خشكي و کم آبي مي باشند.

خاک :

خاک لومی و سبک ، عميق ، غنی و مر طوب با زهکشی خوب را ترجيح می دهد. ريشه ھا در خاک شني و نرم با زهکشی مناسب در عمق ٤٠ تا ١٠٠ سانتي متر گسترده مي شوند . درختان پالونيا به خاک حدود  50%  تخلخل نياز دارند.

نور :

پالونیا درختی نورپسند است و زادآوري طبيعي آنھا در مناطق باز بهتر صورت مي گيرد و به عنوان درخت پيش آهنگ در جنگلھاي مخروبه يا سوخته و رھا شده جايگزين مي شوند.

باد :

وزش بادهای ملايم موجب پراکنش بذرھاي بالدار پالونيا مي شود ولي بادهای شديد نهال ها و درختان جوان را مي شكند.

کاشت پالونیا به منظور مصارف چوبی

خصوصيات رشد و تکثیر پالونیا  :

رشد سريع يکی از خصوصيات ثابت گونه ھای پالونياست که به دليل نياز توليد چوب و کاهش فشار بهره برداري از جنگل ھاي طبيعی، در کشورھاي مختلف دنيا، مورد توجه قرار گرفته است.

پالونيا از طريق قلمه ريشه، قلمه ساقه و بذر تكثير مي گردد. کاشت مستقيم قلمه ريشه در محيط پرورش اصلي موجب کوتاه شدن دوره بهره برداري می گردد. البته درختان حاصل از بذر قويترند و سريعتر رشد می کنند و نسبت به پوسيدگی مغز چوب مقاومند .

در کاشت پالونیا باید در نظر داشت که درختان پالونيا نبايد در مناطقي جنگلكاري شوند که خاک رسي، خشك، فقير، شور و قليايي با زهکشی نامناسب باشد همچنین  سطح ايستايي بالا، وزش بادهای شديد و يا دماي حداقل کمتر از  20-  درجه سانتي گراد برای کاشت پالونیا نامناسب است.

 نهال کاری پالونیا

فضای سبز اطراف خانه ھای شھری ، اطراف روستاها، حاشيه ی جاده ھا و کانال ھای آب در فواصل 4  تا 5 متر  میتواند محل مناسبی برای کاشت پالونیا باشد.کاشته باشد .

پالونيا با تاج گسترده که نور به خوبی از آن عبور می نمايد و با وجود سيستم ريشه ای عمیق، درختی مناسب برای تشکيل آميخته ھای جنگلی و تلفيق با گياھان زراعی است .

در مناطق پست پالونيا به همراه گياھان زراعی کاشته شده که فواصل درختان 10× 5 متر (200 اصله درخت در هکتار) می باشد و عمل تنک کردن در سن 6 تا 7 سالگی صورت می گيرد.

سه نوع کشت تلفيقی درخت پالونیا با گياھان زراعی رايج است:

پرورش درختان مهمتر باشد:

فواصل کاشت درختان بايد 5×5 متر با 400-200 درخت در هکتار باشد . بعد از 4 تا 6 سال، ميزان محصولات تابستانه (گندم، کلم، وسبزيجات ) کم نشده اما ميزان محصولات پاييزه، به جز محصولات سايه، به طرز قابل توجهی پايین می آيد. بعد از 6 تا 10 سال 80 % محصولات تابستانه به ميزان عادی حاصل می دهد. تحت شرايط مناسب، طی دوره ده ساله، ميزان محصول کشاورزی در حدود 5/37 تن و حجم چوب دهی 140-80 مترمکعب در هکتار می رسد.

اهمیت کشت گياھان زراعی و پرورش درختان يکسان باشد:

فواصل کاشت 5×5 تا 15 متر 133-80 درخت در هکتار می باشد. در 5 سال ميزان محصولات تابستانه معمولا افزايش يافته اما ميزان محصولات پاييزه کاھش می يابد. بعد از 10 سال ميزان محصولات کشاورزی ثابت و حجم چوب دهی به 53-36 متر مکعب در هکتار می رسد.

کشت گياھان زراعی مهمتر:

فواصل کاشت بايد 30×5 تا 50 با 67-40 درخت در هکتار باشد. گسترش ريشه ای در اين روش بسيار مناسب و نفوذ نور از ميان شاخه ھا کافی میباشد. با نظارت و مراقبت دقيق از سيستم مي توان عوامل مختلفی چون تابش نور خورشيد، دما، رطوبت سرعت باد، تعرق و ميزان رطوبت خاک را در جهت بهبود ميکروکليمای منطقه تغيير داد.

خواص چوب پالونيا :

بهترین مزيت چوب پالونيا سبکی آن می باشد. رنگ چوب زرد کمرنگ تا قرمز کمرنگ است. چوب پالونيا راست تار، نرم، رنگ روشن و بدون بو بوده و پس از رنده شدن صاف و براق است. اکثر گونه ھای آن دارای درجه بندی متوسط تا بالا هستند . چوب خشک شده ی پالونيا حتی در آب و ھوای مرطوب بسيار بادوام اند و مقاومت بالايی نسبت به پوسيدگی دارند. ميزان نفوذ رطوبت در چوب آن کمتر از چوب ھای ديگر است. عايق مناسب گرما و الکتريسيته می باشد.

مصارف پالونیا :

توليد خميرکاغذ، ساختمان سازی، ساخت ھواپيمای مدل و گلايدر کاربرد در ساختمان ايرکرافت، کاربرد در وسايل حمل و نقل و کشتی ها در چين، استفاده از پوشال چوب برای پر کردن تشک ، ماده ی عايق در سيستم ھای خنک کننده، بستری مناسب برای جايگاه ھای پرورش دام يا محل تخم گذاری پرندگان خانگی، ساخت اسباب بازی، تخته چند لايه و روکش ( مبلمان ، تزيينات چوبی و….)، وسايل کشاورزی، صنايع دستی، استفاده ی دارويی ( درمان برونشيت، سرفه و بی حالی، کمک به بهبود رشد مو، درمان ورم پا، تعديل فشار خون، درمان سرفه وتنگی نفس)، علوفه و کود سبز، تصفيه ی غبار و دود، توليد چوب کبريت و ساخت آلات موسيقی.

آفات و بيماری های پالونیا:

بيماری ھا:

Witches’ broom

شايع ترين بيماری درختان پالونياست . بيماری مسری، در شاخه ھا، تنه ،گل ھا و ريشه ظاھر می گردد. اين بيماری در ھر سنی بر روی پالونيا اثر می گذارد. به دليل تغييرات فيزيولوژيکی درختان مانند اختلالات متابوليکی، عدم تعادل در متابوليسم و دريافت انرژی سوءتغذيه و مرگ تدريجی می باشد.

روش های کنترل :

‐شناسايی درختان بيمار و خروج آنھا از نهالستان و سوزاندن آنها

‐ قطع شاخه ھای درختان بالای سه سال

‐ ضد عفونی قلمه ھای ريشه

‐ پيشگيری از بيماری (تکثير غير جنسی، قرنطينه ی شديد در صورت مشاهده ی اولين علائم بيماری، کنترل حشرات )

Anthracnose

به برگ ها، دمبرگ و جوانه ھای نھال آسيب می زند. برگ ھای مبتلا می ريزد. در حالت شديد موجب آماس برگ شده و جوانه ھا می ميرند .

Sphaceloma paullowniahara

بيماری مشترک بين نهال ھا و درختان جوان می باشد. جوانه ھا و برگ ھای جوان پيچيده، لوله شده و خشک می شوند.

Damping off در نهال ھای بذری:

پوسيدگی جوانه، ساقه، برگ و ريشه است عوامل اصلی بيماری گونه ھای Rhizoctonia solani  و Fusarium ھستند

آفات پالونیا :

از گونه ھای انگل ساقه می باشند و خسارت زيادی به Parasiticus و Loranthus loranthus yadoriki دو گونه ی

درخت وارد می کنند.

حشراتی که به پالونيا آسيب می رساند و ب

Agrotis yipsilon, A.toxionis butler, Eoxoa segetom, Serica orientalis, Anomala corpulenta Empoasca flavescens, Cicadalla viridis, Cryptotothlea varigata snellen, Batocera horsfieldi hope Megopis sinics White

برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله های مربوط به پالونیا در ویکی پدیا مراجعه کنید.

گردآوری: حاتمی

کلمات کلیدی: پاهلونیا، نیازهای اکولوژیکی، آفات، بیماری ها، چوب

برخی منابع:

‐پرورش و مصارف درختان پالونيا در کشور چين ، ترجمه فريبا اتادی.

‐ شرايط اکولوژيکی و فاکتورھاي اقليمی مؤثر بر رشد گونه دست کاشت پالونيا فورتونی ،جليلوند ،حميد. استاديارگروه جنگل داري، دانشکده منابع طبيعی دانشگاه مازندران، مجموعه مقالات دومين ھمايش ملی کشاورزي بوم شناختی ايران مهرماه 1386.

‐ بررسي ميزان رشد و خصوصيات چوب درختان پالونيا ،اتادی،فريبا.