درباره ویروس BBTV موز بیشتر بدانید.

ویروس BBTV موز یا bunchy top (BBTV) یکی از جدی ترین بیماری های موز است. در آفریقا، آسیا، استرالیا و جزایر جنوبی اقیانوس آرام شیوع پیدا کرده است. ویروس به روشی پایدار و گردشی توسط شته موز، Pentalonia nigronervosa، که پراکنش جهانی دارد، منتقل می شود. این ویروس همچنین از طریق کاشت گیاهان آلوده به شته نیز منتقل می شود. تمام ارقام موز حساس هستند و هیچ منبع مقاومت شناخته شده ای ندارند.

ویروس BBTV موز چگونه باعث بیماری درخت موز می شود؟

موز چهارمین میوه پر کشت در بیش از 130 کشور در آفریقا، آسیا، آمریکا، اقیانوسیه و اقیانوس آرام است. بنابراین BBTV به طور بالقوه می تواند تأثیر اقتصادی ویرانگری در تولید این محصول داشته باشد. این ویروس بر سلامت انسان یا حیوان تأثیر نمی گذارد.

BBTV جدی ترین بیماری ویروسی موز است.  در حالی که این بیماری عملکرد موز را به شدت کاهش می دهد، گیاهان را نیز از بین می برد. این بیماری توسط ویروسی به نام Banana bunchy top virus (BBTV) ایجاد می‌شود که از نظر اقتصادی مخرب‌ترین بیماری ویروسی موز محسوب می‌شود و می‌تواند تا 100 درصد کاهش عملکرد را در پی داشته باشد.

بیماری ویروس BBTV موز به این دلیل bunchy top نامیده شده است که علائم بیماری در دسته‌ای از برگ‌های بالای گیاه ظاهر می شود.

نحوه انتقال ویروس BBTV

شته های ناقل ویروس BBTV موز

شته ها با تغذیه از بوته های موز آلوده، ویروس BBTV موز را پخش می کنند. آنها ویروس را با تغذیه از گیاهان آلوده و سپس سالم منتقل می کنند. هنگامی که گیاه آلوده می شود، ویروس در کل گیاه پخش می شود. گیاه موز آلوده تا زمانی که 2 یا چند برگ جدید پس از آلوده شدن به شته های موز تولید نشده باشد، علائم بالای دسته ای را نشان نمی دهد. تقریباً 19 روز در تابستان تا حدود 125 روز در زمستان طول می کشد تا علائم ویروس BBTV موز آشکار شود.

هنگامی که علائم ویروس BBTV موز در گیاه مشاهده می شود، گیاه آلوده به منبع ویروس برای انتشار بیشتر این بیماری تبدیل می شود. شته های موز می توانند ویروس را پس از حداقل 4 ساعت تغذیه از گیاه آلوده به دست آورند. شته ها می توانند ویروس را در طول زندگی خود (15 تا 20 روز) حفظ کنند و هنگام تغذیه از گیاه سالم، ویروس را منتقل کنند.

BBTV توسط شته های موز (Pentalonia nigronervosa Coquerel) منتقل می شود که در فواصل کوتاه حرکت می کنند. ویروس BBTV موز از طریق تکثیر رویشی محصول، BBTV می تواند به راحتی پخش شود. انتشار از راه دور با حمل و نقل گیاهان آلوده و شته ها اتفاق می افتد. از آنجایی که موز معمولاً به صورت رویشی تکثیر می شود، خطر ورود عوامل بیماری زا در مواد کاشت آلوده زیاد است. علاوه بر این، ارقامی از موز وجود دارد که علائم خفیف یا بدون علائمی را نشان می‌دهند که از نظر ورود پاتوژن خطرناک هستند. این ویروس با روش های مکانیکی منتقل نمی شود.

شما عزیزان می توانید از نهالستان فردین کشت انواع متنوعی از نهال های خاص، کمیاب و عاری از بیماری های گیاهی را خریداری کنید و از پرورش و برداشت میوه های خاص لذت ببرید.

علائم اصلی ویروس BBTV موز

سمت راست: برگ گیاه آلوده به ویروس BBTV موز  و سمت چپ: برگ گیاه سالم

تشخیص علائم BBT نسبتا آسان است. علائم اولیه ویروس موز شامل رگه‌های سبز تیره در رگبرگ‌های قسمت‌های پایینی، وسط برگ و ساقه برگ است. برگ های جدید باریک با حاشیه های زرد هستند و در قسمت بالا به صورت دسته ای به نظر می رسند. دمبرگ ها چروکیده و خالدار می شوند.

در گیاهان آلوده بالغ، برگ های جدید به سختی ظاهر می شوند، باریک تر از حد معمول هستند، به جای صاف، موج دار هستند و حاشیه برگ های زرد رنگ می شوند.

گیاهانی که به شدت آسیب دیده اند، برگ های کوچک، راست و خوشه ای تولید می کنند، میوه نمی دهند، اما اگر میوه تولید شود، موزهای دفرمه ای می دهد که بازارپسندی نخواهند داشت.

کنترل ویروس BBTV موز

هیچ گونه شناخته شده ای از موز مقاوم در برابر BBTV و هیچ ماده شیمیایی برای کنترل وجود ندارد. پس از شناسایی BBTV کنترل یا ریشه کن کردن آن بسیار دشوار است. بهترین استراتژی برای کنترل BBTV شامل شناسایی و از بین بردن گیاهان آلوده به ویروس در اسرع وقت است.

اگر در گیاهی مشکوک به ویروس BBTV موز هستید، آن را گزارش کنید و گیاهان را قطع نکنید یا سعی نکنید با مواد شیمیایی گیاه را از بین ببرید زیرا این کار می تواند باعث گسترش بیماری شود. قبل از تخریب، گیاهان بیمار را با روغن، نفت سفید، صابون یا حشره کش اسپری کنید تا همه شته ها از بین بروند.

پس از کشتن شته ها در عرض 48 ساعت، گیاهان آلوده را بیرون بیاورید سپس آنها را به قطعات کوچک خرد کنید. بسوزانید یا دفن کنید. به گیاه بیمار علف کش بپاشید تا مطمئن شوید دوباره این درخت رشد نخواهد کرد.

سعی کنید با گیاهان عاری از ویروس دوباره کاشت موز را ادامه دهید و با استفاده از حشره کش ها جمعیت ناقل ویروس BBTV موز یعنی شته را کنترل کنید. مهمترین عامل برای کنترل ویروس موز bunchy top از بین بردن یا کنترل ناقل شته است.

شما عزیزان می توانید مطلب دلیل ایجاد لکه های سیاه روی موز را در مقاله های تخصصی فردین کشت مطالعه کنید.