عارضه ترکیدگی و آفتاب سوختگی میوه انار از جمله مهمترین مشکلات تولید انار در دنیا بخصوص در مناطق گرم و خشک است. این دو عارضه فیزیولوژیکی قبل از برداشت، کیفیت و قابلیت انبارداري میوه را بطور جدي کاهش می‌دهند. آلودگی میوه‌هاي ترك خورده و آفتاب سوخته به بیمارگرهاي گیاهی از جمله عوارض دیگر این دو عارضه محسوب می‌شود. آفتاب سوختگی در اثر گرماي زیاد و تاثیر اشعه خورشید بروز می‌کند. علایم آفتاب سوختگی شامل تغییر رنگ یا سوختگی سطحی میوه است که در نهایت، پوست میوه از قهوه‌اي به سیاه تغییر رنگ می‌دهد.
انار یکی از قدیمی ترین میوه‌هایی است که در مناطق وسیعی از کشورهاي گرمسیري تا نیمه گرمسیري کشت می‌شود و به خشکی مقاوم است. ایران زادگاه انار بوده و از نظر تنوع، کیفیت، سطح زیر کشت، تولید و صادرات انار مقام اول دنیا را داراست. آفات و بیماری‌هاي انار باعث خسارت هنگفتی از لحاظ کیفی و کمی به این محصول می‌شوند.
نهال انار گلو باریک دارای طعم ملس و بسیار پرطرفدار، برای خرید نهال کلیک کنید.
کرم گلوگاه، شته سبز، سوسک چوبخوار و کنه قرمز پاکوتاه از جمله مهمترین آفات انار و بیماری‌هاي پوسیدگی و ترشیدگی میوه، نماتد گره ریشه، پوسیدگی طوقه، سرما زدگی، آفتاب سوختگی و ترکیدگی میوه در زمره مهمترین بیماری‌هاي آن در ایران به شمار می روند.
عارضه آفتاب سوختگی میوه انار
آفتاب سوختگی در اثر گرماي زیاد و تاثیر اشعه خورشید به ویژه اشعه ماوراي بنفش بروز می‌کند. علایم اولیه آفتاب سوختگی شامل تغییر رنگ یا سوختگی سطحی میوه است که در نهایت، پوست میوه از قهوه‌اي به سیاه تغییر رنگ می‌دهد و کاهش محتوي آب و خشکی آریل ها مشاهده می‌شود. به دلیل خشکی پوست در میوه‌هاي آفتاب سوخته ترك خوردن میوه نیز مشاهده می‌گردد .در بسیاري از موارد، این میوه‌ها داراي حبه‌هاي کم آب و سفید رنگ در قسمت زیر بخش آفتاب سوخته هستند که این موضوع باعث کاهش عملکرد و کاهش کیفیت میوه حتی براي فرآوري می‌شود.
بسته به علایم، سه نوع آفتاب سوختگی میوه انار توصیف و گزارش شده است که شامل نوع اول قهوه‌اي شدن، نوع دوم قهوه‌اي شدن همراه با بافت‌هاي مرده سیاه رنگ ونوع سوم سیاه شدگی می‌باشند. عدم رعایت فاصله کشت مناسب، کاشت ارقام حساس (به ویژه ارقام پوست نازك)، عدم رعایت جهت کاشت مناسب (جهت شرقی-غربی میزان خسارت را افزایش می‌دهد)، دوره‌هاي خشکی و کاهش آبیاري، تغذیه نامناسب و پرورش درختان به فرم بادبزنی از جمله عوامل موثر در افزایش عارضه آفتاب سوختگی محسوب می‌شوند.
عارضه آفتاب سوختگی میو انار
پیشگیري از عارضه آفتاب سوختگی انار
کاشت ارقام متحمل، اجتناب از کاشت ارقام پوست نازك و حساس مانند رقم شهوار دانه سفید، رعایت فاصله مناسب کاشت درختان و رعایت جهت کاشت درختان، حفظ پوشش گیاهی در زیر درختان یا استفاده از کاه و کلش، هرس مناسب (هرس طوري باشد که میوه‌ها در سایه انداز درخت پرورش یابند)، توجه به دور آبیاري، اعمال تغذیه مناسب با تاکید بر عناصر کلسیم، ازت و پتاسیم و کاربرد کائولین همراه با پوشش میوه و اسید جیبرلیک از جمله توصیه هاي کاربردي جهت پیشگیري از عارضه محسوب می‌شوند.
عارضه ترکیدگی میوه انار
در ارتباط با عارضه قبل از برداشت ترکیدگی میوه انار چندین نظریه وجود دارد که عبارتند از: مجموعه عوامل محیطی، زراعی و ژنتیکی کمبود بر (Br) در میوه‌هاي جوان و نوسانات رطوبت خاك در میوه‌هاي کاملا رشد یافته باعث عارضه ترکیدگی میوه انار می‌شوند. تداوم خشکی باعث سخت شدن بافت پوست میوه می‌گردد که در صورت اعمال آبیاري سنگین و در نتیجه نوسانات آبیاري، گوشت میوه رشد نموده و در پوست میوه ترك ایجاد می‌شود. اختلاف زیاد درجه حرارت روز با شب و در نتیجه انبساط و انقباض پوست میوه، وزش بادهاي خشک، بارندگی در اواخر دوره رسیدگی میوه که افزایش ناگهانی حجم میوه را در پی دارد نیز از جمله عواملی هستند که در بروز عارضه ترکیدگی میوه انار نقش دارند. آفات و بیماری‌هاي انار و شوري خاك در تشدید عارضه نقش دارند. علاوه بر کاهش کیفیت و طول عمر میوه، آلودگی میوه هاي ترك خورده به بیمارگرهاي گیاهی از جمله عوارض دیگر عارضه محسوب می‌شود.
عارضه ترکیدگی میوه انار
پیشگیری از عارضه ترکیدگی انار
حفظ رطوبت خاك و اجتناب از تغییرات گسترده در رطوبت آن (اعمال آبیاري منظم)، استفاده از ارقام متحمل (ملس دانه سیاه، گبري دانه سیاه، آلک قرمز و شهوار دانه قرمز)، برداشت زودهنگام، محلول پاشی برگ و میوه ها با ترکیب هیدروکسید کلسیم، کوددهی بهینه باغات انار با تاکید بر عناصر غذائی بر، کلسیم، پتاس ازت و روي در راستاي اعمال مدیریت بهینه باغات انار در پیشگیري از بروز عارضه توصیه شده است.
نتیجه گیري کلی
در مناطق گرم و خشک جهت پیشگیري از بروز دو عارضه آفتاب سوختگی و ترکیدگی میوه انار قبل از احداث باغ باید ارقام متحمل را انتخاب نمود و فاصله کاشت درختان رعایت شود. پس از کاشت درختان تمام موارد مدیریتی تغذیه، آبیاري و مبارزه با آفات و بیماري هاي گیاهی اعمال گردد.
منبع: از سری مقالات سومین کنگره ملی کشاورزی ارگانیک
