مفهوم سلامت خاک در بین کشاورزان و سایر متخصصان کشاورزی که به تولید محصول پایدار و همچنین حفظ محیط زیست علاقه مند هستند، مورد توجه قرار گرفته است. در مورد سودمندی، حساسیت، تکرارپذیری و تفسیر آزمایشهای سلامت خاک، بحثهایی در میان دانشمندان خاک و در جامعه کشاورزی وجود دارد. به طور کلی، آزمایش های سلامت خاک بیشتر از آزمایشهای حاصلخیزی سنتی خاک هزینه دارند، بنابراین بهتر است که بدانیم سلامت خاک شامل چه چیزی است، چگونه اندازهگیری میشود و عواملی که میتوانند بر تفسیر آزمایشهای سلامت خاک، بهویژه ارزیابیهای بیولوژیکی تأثیر بگذارند چه چیزهایی هستند.
سلامت خاک
سلامت خاک معمولا به عنوان “ظرفیت خاک برای انجام عملکرد به عنوان یک سیستم حیاتی، در یک اکوسیستم و مرزهای کاربری زمین، برای حفظ بهره وری گیاهان و حیوانات، حفظ یا افزایش کیفیت آب و هوا، و ارتقای سلامت گیاهان و حیوانات” تعریف می شود. “
اگرچه انواع مختلفی از این تعریف وجود دارد، اما اکثر آنها بر توانایی پایدار خاک برای ارائه خدمات ناشی از فعل و انفعالات پیچیده بین خصوصیات شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی خاک و ارتباط این فعل و انفعالات با عملکرد خاک تاکید دارند.
آزمایش های رایج خاک معمولا شامل معیارهای معمول حاصلخیزی خاک (ویژگی های شیمیایی) است و با آزمایش های سلامت خاک متفاوت است و در واقع گنجاندن معیارهای سلامت فیزیکی و بیولوژیکی خاک در این مورد است. برای مثال، ارزیابی سلامت فیزیکی میتواند شامل چگالی ظاهری و فشردگی باشد، و ارزیابی سلامت بیولوژیکی خاک میتواند شامل اندازهگیری کربن «فعال» (کسری از مواد آلی خاک که به آسانی به عنوان منبعی برای حمایت از موجودات خاک قابل استفاده است) و تنفس خاک (شستشوی CO2 هنگام خیس شدن مجدد) تنفس خاک به عنوان شاخصی از زیست توده میکروبی خاک، فعالیت میکروبی و در دسترس بودن کربن خاک در نظر گرفته می شود.
شاخص های بیولوژیکی برای آزمایش سلامت خاک
میکروبهای خاک برای حاصلخیزی طولانی مدت خاک اهمیت حیاتی دارند و شاخصهای حساسی برای تأثیر شیوههای مدیریت بر سلامت خاک محسوب میشوند. یک خاک سالم دارای یک جامعه میکروبی فراوان، فعال و متنوع است که کلید بسیاری از عملکردهای خاک است که بر بهره وری خاک تأثیر می گذارد، از جمله چرخه مواد مغذی، تجزیه مواد آلی، کنترل فرسایش و تنظیم آب با تشکیل سنگدانه های پایدار در آب و ساختار خاک، و تنظیم آفات و بیماری ها از طریق شکار، تضادها و رقابت با موجودات مضر.
از آنجایی که اندازهگیری فراوانی، تنوع، و عملکرد یا هویت واقعی میکروبهای خاک بسیار گران و زمانبر است، آزمایشهای سلامت خاک معمولا برای زیست توده میکروبی و فعالیت آنها به عنوان مثال، تخلیه CO2 تنفس خاک است.
خاک مناسب برای کشت چگونه خاکی است؟ این مطلب کاربردی را در مقالات فردین کشت مطالعه کنید.
شاخص سلامت خاک چیست؟
برای ارزیابی تأثیرات و انجام اقدامات مدیریتی، یک شاخص مفید سلامت خاک باید بر اساس پیوندهای مکانیکی بین شاخص و عملکردهای خاک یا خدمات اکوسیستم (به عنوان مثال، عملکرد محصول) باشد.
شاخص باید به تفاوتهای مدیریتی با حساسیت و تکرارپذیری پاسخ دهد و دارای سازگاری در تفسیر باشد. اگر اندازهگیریهای سلامت خاک برای مدیریت خاک ناسازگار باشد، توصیههای مدیریتی احتمالا متناقض هستند. مهمتر از همه، شاخص باید بتواند بین تأثیرات شیوه های مختلف مدیریت خاک بر روی خاک های متنوع تمایز قائل شود.
شناسایی شاخصهای بیولوژیکی قابل اعتماد برای سلامتی خاک بسیار دشوار است، زیرا جوامع میکروبی بسیار پویا هستند. بسیاری از عوامل محیطی بر فراوانی میکروبها، گونهها و فعالیتها آنها تأثیر میگذارند.
خاک خوب زهکشی شده چگونه خاکی است؟ این مطلب را در مقالات تخصصی فردین کشت بخوانید.
عوامل تاثیرگذار بر نتایج و تفسیر آزمایشهای سلامت خاک
در حال حاضر، هیچ روش عملیاتی استانداردی در بین آزمایشگاهها برای کاهش تفاوتها در نتایج وجود ندارد. تنوع تحلیلی احتمالا مختص خاک است و می تواند به توصیه های غیر قابل اعتماد و متناقض منجر شود. نمونه هایی از منابع تنوع تحلیلی که می توانند بر نتایج آزمایش در آزمایشگاه های آزمایش سلامت خاک تأثیر بگذارند عبارتند از:
- اندازه مش الک که برای نمونه برداری خاک استفاده می شود
- مقدار آب خاک
- استخراج کننده ها و روش های مختلف استخراج
- تغییرپذیری محیطی: تفاوت در شاخص های بیولوژیکی به دلیل مکان و زمان
- مواد اولیه خاک
- آب و هوای محل نمونه برداری
- توپوگرافی
- هیدرولوژی
- بافت خاک، نوع و رطوبت خاک
- زمانی از سال که در آن زمان نمونه برداری انجام می شود (به عنوان مثال، نوسانات فصلی جمعیت میکروبی و فعالیت آنها)
- گونه های گیاهی و نزدیکی نمونه های خاک به گیاهان
- کاربری زمین (مزارع، باغات و علفزار)
- چرخه زندگی گیاه (سالانه و چندساله)
- مساحت ناحیه ریشه
- مرحله رشد گیاه
خاک لومی و خاک رسی چگونه خاکی هستند؟ این مقالات کاربردی و ارزشمند را با کلیک روی لینک مطالعه کنید.
در مقایسه با آزمایش های معمول حاصلخیزی خاک، آزمایش سلامت خاک در مراحل اولیه است. دانشمندان همچنان به شناسایی شاخصهای جدید، ارزیابی و اصلاح شاخصهای بیولوژیکی موجود ادامه میدهند و با ایجاد درک بهتری از چگونگی تأثیر عوامل محیطی، نمونهبرداری و پردازش بر آنها، تفسیرهای نمرات سلامت خاک را بهبود میبخشند.
توجه به سلامت خاک یک پیشرفت بسیار مثبت در کشاورزی و مدیریت خاک است. انجام آزمایش های سلامت خاک آگاهی کارشناسان و کشاورزان را بیشتر می کند تا تصمیم های درستی درباره استفاده از کودها و عملیات داشت داشته باشند.