آیا متوجه شده اید که هر چقدر هم که گیاهان خود را تغذیه و آبیاری می کنید، به نظر می رسد که آنها همیشه پژمرده هستند، یا به اندازه کافی رشد نمی کنند؟ یکی از دلایل این اتفاق خاک آبگریز است. این بدان معنی است که خاک یا مخلوط گلدان قادر به جذب رطوبت نیست، بنابراین گیاهان آب یا مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نمی کنند.
خاک آبگریز یا هیدروفوبیک چیست؟
خاک سالم حاوی مواد آلی است که رطوبت را برای مدت طولانی تری حفظ می کند، حتی در آب و هوای گرم یا شرایط آب و هوایی نامساعد، بر خلاف خاک آبگریز ، که خاک خشکی است که نمی تواند آب را جذب کند. آبگریزی زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها و قارچ ها در خاک به دلیل کمبود رطوبت از بین می روند. درجات مختلفی از خاک آبگریز وجود دارد و راه های زیادی برای رفع آن وجود دارد.
چه چیزی باعث ایجاد آبگریز شدن خاک می شود؟
زمانی که ترکیبات آلی مومی روی ذرات خاک را می پوشانند، خاک آبگریز یا هیدروفوبیک می شود. اگر آب را روی موم بریزید یا روغن و آب را مخلوط کنید، می دانید که آب به داخل نفوذ نمی کنند. دقیقا همان چیزی است که برای خاک یا مخلوط گلدان شما در حالت آبگریزی اتفاق می افتد. این بقایای مومی ممکن است از فعالیت قارچها منشأ گرفته یا از تجزیه مواد آلی گیاهی، بهویژه از برگهایی که مومی شکل، رزینهای حاوی، روغنهای معطر یا اسیدهای چرب هستند ایجاد شود که همه این اجزا آب را دفع میکنند.
به طور معمول، این مواد توسط میکروب های خاک تجزیه می شوند. اما اگر نسبت به باغ خود بی توجه باشید یا دوره های خشک طولانی را سپری کرده باشید، کمبود رطوبت خاک فعالیت میکروبی را محدود می کند و در نتیجه سرعت تجزیه مواد آلی و این مواد مومی کند شده و خاک آبگریز می شود.
در نتیجه، ایجاد لایه مومی از نفوذ آب به خاک جلوگیری می کند و گیاهان را از آب و مواد مغذی ضروری محروم می کند. انواع خاصی از خاک بیشتر مستعد ایجاد آبگریزی در خاک هستند. خاکهای شنی حساستر هستند، اما مخلوطهای گلدانی نیز میتوانند آسیب ببینند، بهویژه اگر مدت طولانی خشک بمانند. در صورت عدم توجه و برطرف نکردن مشکل، گیاهان رشد کندی خواهند داشت و در موارد شدید، گیاهان از بین می روند.
نحوه آزمایش آبگریزی خاک
برای آزمایش خاک آبگریز، از یک آبپاش یا شلنگ استفاده کنید و مقدار کمی آب به سطح خاک بریزید. آیا آب بلافاصله جذب می شود یا روی جمع می شود و می ریزد؟ اگر دومی باشد، پس خاک آبگریز است. همین آزمایش را می توان برای گیاهان گلدانی نیز انجام داد.
بسیاری از باغبانان معتقدند که مخلوط گلدانی آنها آب را به خوبی جذب می کند، زیرا آب بلافاصله پس از آبیاری از سوراخ های زهکشی عبور می کند. با این حال، آنچه ممکن است نادیده گرفته شود این است که آب در بالا جمع می شود و سپس به سادگی از کنار گلدان می ریزد و این تصور را ایجاد می کند که گیاه به خوبی آبیاری شده است.
چگونه آبگریزی خاک را رفع کنیم؟
عوامل مرطوب کننده
عوامل مرطوب کننده یک راه حل سریع عالی برای رفع مشکل خاک آبگریز هستند اما مشکل را در طولانی مدت حل نمی کنند. عوامل مرطوب کننده با شکستن پوشش های مومی و همچنین شکستن کشش سطحی در آب و نفوذ آسان تر به خاک عمل می کنند. مرطوب کننده های تجاری در دسترس هستند، یا می توانید یکی از آنها را در خانه با استفاده از آگار تهیه کنید. می توان از مایع ظرفشویی رقیق شده به عنوان مرطوب کننده خاک استفاده کرد.
سورفاکتانت های موجود در مواد شوینده برای شکستن کشش سطحی آب به روشی مشابه عوامل مرطوب کننده عمل می کنند (در استفاده از مواد شوینده در باغ خود احتیاط کنید. مطمئن شوید که از گزینه های سازگار با محیط زیست و زیست تخریب پذیر استفاده می کنید و مناسب بودن آنها را برای استفاده در گونه های گیاهی خاص خود بررسی کنید.
مرطوب کننده های خاک باید مجددا در ابتدای هر فصل یا در صورت لزوم در صورت مشاهده علائم آب گریزی خاک استفاده شود. توجه به این نکته مهم است که این عوامل مرطوب کننده فقط محلول های موقتی هستند و باید در صورت لزوم استفاده شوند. با این حال، بهترین راه برای کمک به جلوگیری یا کاهش احتمال آبگریزی خاک، بهبود ساختار خاک است.
بهسازی خاک
یک راه بهتر و طولانی مدت برای بهبود خاک آبگریز، افزودن مواد آلی پوسیده و سپس مالچ پاشی روی آن برای جلوگیری از خشک شدن خاک است. این کار میکروارگانیسم هایی را وارد خاک می کند که باقی مانده های مومی را تجزیه می کنند و همچنین بیولوژی خاک را بهبود می بخشد.
فقط مراقب استفاده مداوم از پوست درخت کاج یا مالچ تراشه چوب اکالیپتوس باشید، زیرا این مالچ ها می توانند قارچ هایی را داشته باشند که بر تهویه خاک تأثیر منفی می گذارد. تغییر مالچ مورد استفاده در باغ شما در هر برنامه نه تنها چرخه قارچ را می شکند، بلکه به افزایش میکروبیولوژی در خاک شما کمک می کند زیرا مالچ تجزیه می شود.
هنگام استفاده از مالچ ها برای رفع مشکل خاک آبگریز باید مراقب باشید تا مطمئن شوید که خیلی ضخیم نیستند و پوسته ای در بالای باغ شما تشکیل نمی دهند که بر توانایی رسیدن آب به خاک تأثیر منفی می گذارد. ما ضخامت مالچ را بین 3 تا 5 سانتی متر پیشنهاد می کنیم.
کمپوست
کمپوست یک ماده آلی است که به خاک تجزیه می شود و از طریق فرآیندهای طبیعی حاوی مقادیر زیادی قارچ و باکتری مفید است. بهتر است که یا خودتان کمپوست تهیه کنید یا آن را به صورت محلی تهیه کنید. باکتریها و میکروارگانیسمهای خوب که در خاک زندگی میکنند میتوانند در هنگام کمپوست کردن نادرست در کیسههای پلاستیکی در زیر نور خورشید به خطر بیفتند یا کشته شوند. بنابراین اگر روش اصولی تهیه کمپوست را نمی دانید بهتر است که کمپوست آماده تهیه کنید.
تهیه کمپوست ارگانیک در خانه و فواید استفاده از کمپوست در خاک را با کلیک بر روی لینک ها مطالعه کنید.
کود دامی
کود دامی پوسیده یکی از بهترین موادی است که می توانید برای بهبود خاک آبگریز استفاده کنید. در این کود انواع مختلفی مواد مغذی وجود دارد. برای اطمینان از عاری بودن کود از بذر علفهای هرز و عوامل بیماریزا، بهتر است کود را به گونهای کمپوست کنید که دمای آن بین 48 تا 71 درجه سانتی گراد گرم شود.
چگونگی پوساندن کود دامی را در مقالات فردین کشت مطالعه کنید.
مایکوریزا
“Myco” – “rhiza” به معنای واقعی کلمه به معنای “قارچ” – “ریشه” است و رابطه مفید متقابل بین گیاه و قارچ ریشه را توصیف می کند. رشته های قارچی مایکوریزا در امتداد سیستم ریشه هستند و در جذب مواد مغذی و آب مؤثرتر از خود ریشه هستند.
این قارچ های مفید علاوه بر اینکه باعث افزایش مقاومت به آفات و بیماری ها، رشد و تولید گیاه می شود بلکه می تواند در بهبود خاک آبگریز نیز موثر باشد.
چرا مایکوریزا در کشاورزی مهم است؟ این مطلب ارزشمند و کاربردی را در مقالات فرددین کشت مطالعه کنید.