روش هایی کاربردی برای اصلاح خاک های شور

شوری یکی از مشکلات در زمین های کشاورزی می باشد که در این نوع خاک ها گیاهان به خوبی رشد نمی کنند و حتی برخی گونه های گیاهی خشک می شوند. روش های مختلفی برای اصلاح شوری خاک وجود دارد که ما در این مطلب به بررسی مهمترین راهکارها می پردازیم.

شوری خاک چیست؟

اصلاح خاک های شور

خاک های شور را می توان با اعمال موارد زیر اصلاح کرد:

بهبود زهکشی

در خاک هایی با زهکشی ضعیف، می توان از خاکورزی عمیق برای شکستن سطح خاک و همچنین تشتک های رسی و سخت که لایه های رسی یا سایر خاک های سخت هستند که جریان رو به پایین آب را محدود می کنند، استفاده کرد. خاک ورزی به حرکت آب در خاک کمک می کند. در حالی که خاک‌ورزی عمیق به طور موقت کمک می‌کند، قسمت‌هایی از خاک که به طور دائم شکسته نشده‌اند ممکن است دوباره مهر و موم شوند.

کاهش تبخیر

استفاده از بقایای گیاهی یا مالچ روی خاک می تواند به کاهش تبخیر کمک کند.

تیمارهای شیمیایی برای اصلاح شوری خاک

قبل از شستشوی خاک های شور، ابتدا باید آنها را با مواد شیمیایی تیمار کنید تا میزان سدیم کاهش یابد. برای حذف یا تعویض سدیم با عنصری دیگر، کلسیم را به شکل محلول مانند گچ اضافه کنید. تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی می تواند تعیین کند که چه مقدار کلسیم باید اضافه شود.

پس از تیمار با کلسیم، سدیم را می توان به همراه سایر نمک های محلول از طریق خاک شسته شود. گچ رایج ترین اصلاحیه ای است که برای اصلاح خاک های شور که فاقد منبع کلسیم مانند گچ یا کربنات های آزاد هستند استفاده می شود. این مواد در فروشگاه های لوازم کشاورزی در دسترس هستند. ماده دیگر، کلرید کلسیم است که در برخی جاها استفاده می شود.

بسیاری از خاک ها حاوی غلظت قابل توجهی از سنگ آهک آزاد هستند که حاوی کربنات کلسیم است. متأسفانه این منابع کلسیم در خاک هایی با pH بالا حل نمی شوند و بنابراین نمی توانند به کاهش سطح سدیم کمک کنند.

اگر خاک منطقه شما حاوی کربنات های آزاد است، می توانید اسیدهایی را به آن اضافه کنید تا گچ تشکیل شود که با خاک واکنش داده و سدیم قابل تعویض را حذف کند.

می توانید اسید سولفوریک، گوگرد، سولفات آهن و سولفات آلومینیوم را اضافه کنید که در خاک واکنش داده و اسید تولید کند. سپس اسید با کربنات های کلسیم (سنگ آهک) واکنش داده و سولفات کلسیم (گچ)، آب و دی اکسید کربن را تشکیل می دهد. اسیدیته نیز ممکن است مقداری از سدیم را جابجا کند.

محصولی را انتخاب کنید که متناسب با شرایط زمین شما باشد.

نوع خاک:

ظرفیت نفوذ آب، چه مقدار هوا در خاک وجود دارد، چه مقدار آب برای شستشوی خاک به منظور اصلاح شوری خاک لازم است. آیا خاک شما مشکلات زهکشی خاصی دارد؟ به عنوان مثال، بهتر است از کاشت محصول حساس به نمک در خاکی که زهکشی خوبی ندارد، خودداری کنید.

شرایط ریز اقلیم در مزرعه:

 پارامترهایی مانند جهت باد و تابش خورشیدی ممکن است بر مصرف آب محصول تأثیر بگذارد.

تاریخچه کشاورزی مزرعه:

 آیا نمکها در طول یک محصول قبلی در خاک انباشته شده اند؟

کیفیت آب آبیاری:

کیفیت آب منبع موجود را بررسی کنید.

حاوی چه نوع نمک هایی است و میزان املاح موجود در آن چقدر است؟

نوع سیستم آبیاری و توزیع آن:

قصد دارید از چه نوع سیستم آبیاری استفاده کنید؟ آیا آبیاری غرقابی، بارانی، پیوت یا قطره ای است؟ هر نوع سیستم آبیاری بسته به خصوصیات خاک، الگوی توزیع آب خود را دارد. اطمینان حاصل کنید که قطره چکان ها در فواصل مناسب تنظیم شده اند تا بسته به نوع خاک شما آبیاری یکنواخت انجام شود.

حساسیت خیار گلخانه ای به شوری خاک چگونه است؟

 الگوی آبیاری محصول برای اصلاح شوری خاک

مقدار آب آبیاری باید با مرحله رشد محصول شما منطبق باشد.

حداقل آب مورد نیاز را برای شستشوی نمک از خاک اعمال کنید. این بدان معنی است که شما همیشه باید کمی بیشتر از میزان مصرف محصول آب بدهید تا امکان شستشوی نمک در زیر ناحیه ریشه فراهم شود. خاک‌های سنگین‌تر نسبت به خاک‌های سبک‌تر به آب بیشتری نیاز دارند تا از تجمع شوری جلوگیری شود.

 فواصل مناسب بین آبیاری ها را حفظ کنید.

رژیم و فواصل آبیاری باید متناسب با شرایط خاک و مرحله رشد محصول باشد. کاربردهای مکرر و کم عمق (سطحی) منجر به تجمع نمک در ناحیه ریشه می شود، در حالی که آبیاری در فواصل طولانی تر، نمک ها را در زیر ناحیه ریشه شستشو می دهد.

از انواع کودهای مناسب استفاده کنید.

نوع کود و مقدار آنها باید با نیازهای محصول و با مواد مغذی موجود در خاک مطابقت داشته باشد. کودهایی وجود دارند که حاوی نمک هایی هستند که توسط گیاهان به مقدار زیاد جذب نمی شوند، مانند کلریدها. این نمک ها تمایل به تجمع در خاک دارند.

خاک را به صورت دوره ای آزمایش کنید.

تجزیه و تحلیل خاک به شما نشان می دهد که چقدر نمک در خاک وجود دارد. که بدون انجام این آزمایشات فقط حدس می زنید. برای نمونه برداری از خاک 5 بار در یک دوره رشد 8 ماهه باید نمونه برداری کنید. توصیه می شود حداقل یک آنالیز آب نیز انجام شود.

آزمایش ها هرگونه تغییر در محتوای خاک را نشان می دهد و به شما امکان می دهد که کوددهی و آبیاری را در بسته به نیاز گیاه خود تنظیم کنید. این روش ارزان ترین و کاربردی ترین راه برای پیشگیری از شوری خاک، حفظ کیفیت محصول و عملکرد در سطح مطلوب است.

و اگر بعد از همه اینها، همچنان با مشکل شوری خاک روبرو هستید…

هنگامی که مشکل شوری را در طول فصل رشد شناسایی می‌کنید، توصیه می‌شود که مزرعه را شستشو دهید، حتی اگر به معنای آسیب دیدن محصول باشد.

در خاک های سنگین، نفوذ آب و مشکلات زهکشی ممکن است مواجه شویم و در نتیجه آب بیش از حد و کمبود هوا به ریشه ها استرس وارد می کند. شستشوی خاک های سنگین یک فرآیند طولانی است و پیش بینی نتیجه نهایی آن دشوار است.

بنابراین، هنگام کاشت در خاک‌های سنگین باید مراقبت بیشتری صورت گیرد تا به هیچ وجه به تجمع شوری نرسد، یا حداقل مشکل را به‌اندازه کافی زود تشخیص دهیم، زمانی که سطح نمک‌ها هنوز نسبتاً کم است.

اگر همه چیز ناموفق باشد و شستشو روش انتخابی برای اصلاح شوری خاک است، در خاک های سنگین تر، نباید بیش از حداکثر مقدار آبی که می تواند توسط خاک جذب شود، اعمال شود. در این بین کوددهی باید فقط بر اساس نیتروژن باشد و فقط حداقل مقدار را اعمال کرد. آبی که برای شستشو استفاده می شود باید بالاترین کیفیت را داشته باشد.