گل شببو، گیاهی است از تیره شببویان که زینتی است و به سبب دارا بودن گلهای معطر و زیبا غالباً در باغچهها کشت میشود. شب بوی، شقاقی، شمشم، خمخم، خیر و و خیری نیز گفته میشود. این گل بسیار زیبا و خوشبو در فصل بهار گل می دهد و طرفداران بسیار زیادی دارد ، در ادامه به چگونگی پرورش بذر گل شب بو رنگارنگ و نگهداری این گل زیبا خواهیم پرداخت.
گلدهی:
شب بوهـا از نـظر زمـان تـا گـلدهی متفـاوتند. گـروهی از آنهـا زود گـل و بـه نـام پاکوتاه ده هفته ای (Dwarf Ten-Week) معروف هستندکه بسته به رقم ۸ – ۱۲ هفته بعد از کاشت به گل می روند. این گروه به طور معمول برای استفاده از گل آنها در باغچه در فصل زمستان استفاده می شود. گروه دیگری از شب بوها با کاشت در فضای آزاد پس از ۲۰ تا ۲۲ هفته و گروه دیگری در گلخانه پرورش داده می شوند که از نظر گلدهی در چهار دسته قرار می گیرند:
۱-انواع بهاره (کاشت در آذر ماه): بعد از ۱۷ هفته به گل می روند.
۲-انواع بهاره(کاشت در بهمن تا اسفند): بعد از ۱۴ هفته به گل می روند.
۳-انواع تابستانه (کاشت در اردیبهشت تا تیر ماه): بعد از ۸ – ۱۱ هفته به گل می روند.
۴-انواع پاییزه (کاشت از مرداد تا مهرماه): بعد از ۹ – ۱۴ هفته به گل می روند.
لازم به ذکر است که شب بو دمای زیاد را تحمل نکرده و در استفاده از آنها باید به شرایط آب و هوایی منطقه و توان فراهم کردن دمای مورد نیاز توجه کرد.پس در کاشت بذر گل شب بو رنگارنگ باید دقت کرد که کلا سرمادوست است و گرما رو دوست نداره.
نیازها:
بذر گل شب بو رنگارنگ برای رشد و نمو و گلدهی به خاک حاصلخیز و مرطوب با زه کشی خوب که خنثی تا کمی قلیایی باشد نیاز دارند. از نظر تغذیه، شب بو به کمبود پتاسیم حساس می باشد و در چنین شرایطی حاشیه برگ های مسن حالت سوختگی از خود نشان می دهد. بذر گل شب بو رنگارنگ باید در محل آفتابگیر کشت شود. دما نقش مهمی در رشد و گلدهی شب بو دارد. بسته به رقم برای جوانه زدن بذر به دمای ۱۵ –۲۱ درجه سانتی گراد و برای رشد به دمای ۱۰ –۲۰ درجه سانتی گراد نیاز دارد. گیاه باید در دمای شبانه ۱۶ درجه تا زمان تشکیل ۱۰ برگ کامل رشد کند و سپس دست کم به مدت ۳ هفته در ۱۰ درجه نگهداشته شود که می توان دوباره تا ۱۶ درجه آن را افزایش داد. شب بو در صورتی که بیش از ۶ ساعت در روز در معرض دمای ۱۸ درجه قرار گیرد گل نخواهد داد. برای دست یابی به گل های با کیفیت بالا دمای شبانه باید ۲ – ۴ درجه باشد. دمای زیاد می تواند باعث توقف رشد گیاهان یا جلوگیری از گلدهی آن شود.
در نقاط سرد بذر گل شب بو الوان را در بهار می کارند. که در این حالت در اواخر بهار گل می دهد. اغلب نشاء آن را در گلدان کشت کرده و در طی زمستان در گلخانه سرد، دمای ۵ –۱۰ درجه سانتی گراد برای آن فراهم می کنند و در اسفند ماه گلدان ها را در باغچه قرار می دهند.
کاشت بذر گل شب بو الوان:
گل شب بو رنگارنگ برای رشد نیاز به هوای خنک دارد و با گرم شدن هوا رشد آن به مقدار زیادی کند می شود و گرمای زیادی باعث از بین رفتن آن می شود. بنابراین در تعیین زمان کاشت بذر گل شب بو الوان به شرایط دمـایی منطقه باید توجه داشت. در کرج بذر نوع دوساله را در اوایل تا اواسط مرداد کشت کرده و نشاء ها در پاییز به گلدان منتقل می گردند و در گلخانه سرد(حدود ۱۰ درجه سانتی گراد) نگهداری می کنند. در این شرایط در اواخر زمستان و اوایل بهار قابل فروش می شوند. شب بوی معمولی کم و بیش زمستان های سرد را در خارج گلخـانه تحمـل می کند و در بـهـار بـه گل می رود امـا بـرای زود رسی آن از گلخانه سرد (۱۰ درجه سانتی گراد) استفاده می کنند.
بیماری ها:
بوته میری: یک بیمـاری جدی در شب بو است که روی دان نهال ها اثر گذاشته و ناشی از قارچ های Pythium debarynumو Pellicuraria filamentousاست. بخش های پائینی گیاه از جمله ریشه ها سیاه شده و می میرند، ساقه ها در نزدیک سطح خاک حالت حلقه برداری شده پیدا کرده و به پژمردگی گیاهان می انجامد. در شرایط رطوبت زیاد و دمای بالا بیماری توسعه می یابد. گندزدایی بذر و بستر کاشت می تواند در کنترل آن موثر باشد. آبیاری خاک با محلول بنومیل می تواند موثر باشد.
زنگ سفید: ویژگی این بیماری تشکیل تاول های برجسته سفید در سطح زیرین برگ های پایینی است و ناشی از قارچAlbugo candida است. اسپورهای (هاگ های) پودری سفید از این تاول ها آزاد شده و باعث توسعه بیماری می شود. حذف گیاهان بیمار، از بین بردن بقایای گیاه و پاشیدن اکسی کلرید مس برای کنترل این بیماری توصیه می شود.
برداشت و نگهداری گل:
در صورتی که شب بو برای تولید گل بریده پرورش داده شود باید زمانی که ۱/۲ تا ۲/۳ گلچه ها باز شدند برداشت شـود. بـرای جلوگیری از آلـودگی آب گلجای بـاید ریشه ها و برگ های پائینی حذف شوند اما در حمل و نقل می تواند همراه با ریشه باشد. دمای مناسب انبار برای آن ۲ –۵ درجه سانتی گراد است و در صورت نگهداری در محل تاریک و خنک، عطر گیاه از بین می رود اما به هر حال نباید در نور مستقیم قرار گیرد. برای جلوگیری از خم شدن ساقه باید به صورت عمودی حمل و نقل شود.(برگرفته از گلس گاردن)
بهترین روش کاشت بذر گل شب بو رنگارنگ (برگرفته ازسایت منصوری گل) :
خاک باغچه ۶۰ درصد – ماسه ۲۰ درصد – کود حیوانی ۲۰ درصد این موارد با هم خوب ترکیب شود.
اگر قصد کاشت زیاد و تولید این گل را دارید بهتر است در زمین یک کرت با این ترکیب خاک آماده کنید ، سطح خاک را خوب صاف کنید قبل از پاشیدن بذر گل شب بو رنگارنگ سطح خاک را خوب آب بدهید و بعد بذر گل شب بو رنگارنگ را روی خاک بپاشید سپس بهتر است روی آن حدود نیم سانت کود دامی کاملا پوسیده سرند شده بریزید و مجدد با آبپاش آب بدهید.اما اگر مقدار کمی از این بذر گل شب بو رنگارنگ را تهیه کردید و برای باغچه خود و یا به مقدار چندتا گلدان میخواهید پرورش بدهید از این روش زیر استفاده کنید.در این روش خزانه شما باید کوچک باشد.ابتدا یک سبد پلاستیکی میوه یا گلدانی با دهانه بزرگ ولی عمق کم تهیه کنید.
گلدان و یا سبد را از خاکی که در بالا ترکیب آن گفته شد پر کنید و خاک را خوب آب بدهید تا خاک نشست خود را بکند. حالا بذر گل شب بو رنگارنگ را روی سطح خاک بپاشید سپس حدود نیم سانت روی بذرها کود دامی کاملا پوسیده سرند شده بریزید و مجدد به آرامی با آبپاش آب بدهید.
اگر کود دامی در دسترس شما نبود میتوانید از ورمی کمپوست استفاده نمایید و یادتون باشه که میتونید کود ارگانیک ورمی کمپوست بسته ۲ کیلوگرمی رو از سایت ما تهیه بفرمایید.اگرم هر دو اینها در دسترس نبود از همان خاکی که ترکیب کردین برای روی بذرها استفاده نمائید ( اما بهتر است از کود دامی استفاده کنید تا جوانه ها به خوبی رشد کرده و قوی شوند) حتما کود دامی ای که استفاده میکند چند ساله ،کهنه،پوسیده،خشک و سرند شده باشد. به هیچ عنوان از کود دامی تازه استفاده نکنید.
بعداز اینکه جوانه های گیاه مورد نظر به حدود ۵ تا ۸ سانت رسیدند آنها را از خزانه در آورده و در جای اصلی بکارید.برخی ها بذر را روی محلی که مورد نظرشان هست میپاشند تا همان جا سبز بشود اما این روش درست نیست دلیلش این است که زمان بذر پاشی بذرها نامنظم روی زمین میافتند و وقتی سبز میشوند خیلی از آنها ممکن است کنار هم سبز بشن اما زمانی که بذرهارو درون خزانه بکارید بعد میتوانید به صورت منظم بوته های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله ای که میخواهید بکارید.
به این نکته هم حتما توجه شود : هیچ وقت اقدام به نگهداری گل و گیاهان بیرونی در منزل نکنید چون درون منزل نور و تهویه هوای کافی برای رشد گیاهان و درختان بیرونی وجود ندارد حتی کاشت بذر هم ممکن است با مشکل مواجه شود در کل اگر مکانی برای کاشت بذر ندارید و مجبور هستید که در منزل این کار را بکنید بهتر است گلدان خزانه را روی پنجره جنوبی بگذارید تا نور کافی به آن برسد و حتما پس از سبز شدن بذر گیاهانی که بیرونی هستند آنها را به بیرون از خانه انتقال بدهید اگر ( به بیرون انتقال ندهید ساقه ها دراز شده و کم کم از بین میرود.
النا –
سلام خسته نباشید میخواستم بپرسم اگه این بذرروبکاریم که عیدگل بده باید چه بذری بگیریم وچه فصلی بکاریم
Store manager فردین نژاد –
سلام بله گل میدهد
مهسا سلیمانیه (خریدار محصول) –
در کل خوب بود، ممنون.