پیوند اسکنه ای نوعی از پیوند های مرسوم بوده که در زمان خواب گیاه قابل اجرا می باشد. اما برای نتیجه مناسب بهتر است در آخر دوره خواب ( اواخر زمستان) و آغاز دوره رشد گیاهان انجام شود. پیوند اسکنه ای بر روی شاخه های 3 تا 10 سانتی متر قابل اجرا می باشد ولی اگر بخواهیم بر روی ریشه یا طوقه انجام دهیم بر روی کمتر از نیم سانتی متر نیز قابل انجام می باشد.
در گیاهانی مانند انگور، پیچ کلیماتیس و موچسب می توان این پیوند را بر روی ریشه انجام داد. در ابتدا با یک اره تیز برشی مقطعی بر روی محل مورد نظر می زنیم که در پیوند شاخه این برش در حدود ده سانتی متر بالای محل انشعاب شاخه قابل اجرا است . در وسط سطح مقطع شکافی عمودی به طول 5 تا 7 سانتی متر به طرف پایین روی پایه ایجاد می کنیم . این شکاف با کارد قصابی یا داسک اجرا می گردد. شکاف اینجاد شده را با کاردک یا زائده سر داسک جهت جا زدن پیوندک باز نگه می داریم.
پیوندک به طول 8 تا 10 سانتی متر و دارای 2 تا 3 جوانه یا بیشتر می باشد. بخش تحتانی پیوندک را بطول حدود 5 سانتی متر از دو طرف برش می دهیم به طوری که 2 برش با یک شیب ملایم در انتهای پیوندک ها آن ها طوری ذر داخل شکاف قرار می دهیم تا لایه زاینده پایه و پیوندک کاملا بر هم منطبق گردند ، در ضمن مقطع برش ها روی پیوندک نبایستی از یک سو با یک شیب ملایم به همدیگر نزدیک می شوند. پس از انجام محل پیوند را ابتدا با پارچه یا نایلون می بندیم و سپس چسب می زنیم.
1- برش مورب قسمت پایینی پیوندك به نحوی كه پوست قسمت بیرونی پیوندك حفظ شود
2- سربرداری پایه از محل طوقه، تنه اصلی و یا بازوها، ایجاد شكاف به عمق 5 – 5/2 سانتی متر در قطر پایه
3- باز كردن شكاف با وسیله ای مانند داسك و پیوندك را در شكاف و مماس با پوست پایه قرار می هند
4- بستن محل پیوند از سمت بالا به طرف پایین
5- پوشاندن محل پیوند و نوك پیوندك ها با چسب باغبانی
6- گرفتن پیوند بهترین زمان انجام پیوند اسكنه، اواخر اسفند و اوایل بهار قبل از شروع فعالیت گیاه است. اما در هر زمان از فصل خواب گیاه می توان این نوع پیوند را انجام داد، بخصوص در مناطق معتدله گرم با زمستان های ملایم، انجام پیوند اسكنه در اول فصل ركود بهتر است.
بهتر است پیوندك از وسط شاخه ای كه در معرض نور كافی بوده و فاصله میانگره ها كوتاه و ذخیره غذایی كافی دارد، انتخاب شود. این نوع پیوند بدلیل استقرار محكم پیوندك در شكاف پایه برای نواحی بادخیز مناسب است.
این پیوند برای جوان كردن درختان مسن بیشتر استفاده می شود اما بدلیل ایجاد شكاف عمیق روی پایه آلودگی و عدم گیرایی بالاست. از پیوند اسكنه، برای پیوند گیاهان علفی مانند تیره كدوییان استفاده می شود.
