گياه شناسي
هویج با نام علمی Daucus carota از تیره ی Umbelliferae می باشد. بيشينه ي هويج به هزاران سال قبل بر ميگردد که اولين بار در آسياي مركزي و كشورهاي خاورميانه كاشته شد. هويج هاي اوليه بنفش رنگ بودند. هويج گياهي است دو ساله يعني در سال اول رشد رويشي داشته و در سال دوم اندام هاي زايشي آن رشد كرده و موجب توليد گل و بذر مي شود، اين گياه داراي ريشه راست و ساقه بي كرك كه نوع پرورش يافته آن در اكثر نقاط زمين كشت مي شود قسمت مورد استفاده گياه هويج، ريشه، ميوه و تخم آن است. سطح مقطع ريشه 2 ناحيه دارد:
1- حلقه خارجي شامل:
الف) اپيدرم نازك
ب) يك لايه سلول هاي چوب پنبه اي (بيشترين بتا كاروتن)
ج) باند عريضي از آوندهاي آبكش ثانويه (محل ذخيره قند)
2- حلقه داخلي شامل:
الف) آوند چوبي ثانويه
ب) مغز هويج
لازم به ذكر است عريض بودن حلقه ي خارجي و نازك بودن حلقه داخلي از صفات كيفي هويج خوب است. همچنین چوبي شدن حلقه داخلي از صفات نامطلوب ميباشد. در دماي بيش از 21 درجه ريشه ها كوتاه و در دماي كمتر از 15 درجه سانتی گراد ريشه طويل و كم رنگ مي شود. توليد هویج در هواي گرم سبب تلخ شدن ريشه و خشبي شدن محصول مي گردد.
هويج هاي زودرس مثل: Amsterdamer
هويج هاي متوسط رس ( تابستانه ) مثل: Chantenay,Rothn,Juwarot
هويج هاي ديررس ( پاييزه ) مثل انواع: Hertz Long rote ohne
بذر انواع هویج مانند هویج گرد، هویج زرد، هویج بنفش، هویج هیبرید نارنجی و .. از سایت فردین کشت قابل خریداریست.
خواص دارویي هویج
در هويج يك نوع انسولين گياهي وجود دارد كه اثر كم كننده قند خون را دارد بنابراين اين عقيده قديمي كه هويج براي مبتلايان به بيماري قند خوب نيست كاملا غلط است و بيماران ديابتي مي توانند به مقدار كم از اين گياه استفاده كنند. هويج با داشتن مواد مقوي و ويتامين ها يكي از مهمترين و مفيدترين مواد بر اي بدن مي باشد. خوردن هويج مقاومت بدن را در مقابل بيماريهاي عفوني بالا مي برد. مصرف هويج در برطرف كردن بيماري هاي عدم دفع ادرار، تحريك مجاري هضم و تنفسي، سرفه هاي مقاوم، آسم، اخلاط خوني و دفع كرم اثر معجزه آسائي دارد.
انواع آسيب ديدگي هاي هويج از نظر بازارپسندی
عبارت است از آثار بعضي عوامل طبيعي يا مكانيكي كه به صورت ترك خوردگي، شكستگي يا له شدگي در هويج قابل رويت مي باشد.
آلودگي و مواد خارجي
عبارت است از هر گونه موادي غير از هويج شامل بقاياي گياهي(ساقه، برگ و هويج هاي شكسته)، خاك، سنگ و كلوخ كه به همراه هويج وجود داشته باشد.
گل آلودگی هویج که باعث کاهش بازارپسندی آن می شود.
پلاسيدگي هویج
نرم شدن بافت هويج به علت از دست دادن قسمتي از رطوبت آن که در اين حالت با فشار دست بدون اينكه هويج شكسته شود خم و راست ميگردد. پلاسيدگي موجب كاهش كيفيت و عدم بازار پسندي محصول مي گردد.
بدشكلي يا چند شاخه اي شدن
هويج هايي خمیده یا چند شاخه كه داراي شكل طبيعي رقم خود نباشد. از عواملي كه سبب چند شاخه اي شدن ريشه مي شود می توان به کاشت هویج در خاك سنگين و يا خاك داراي سنگريزه، تنش هاي رطوبتي، يخ زدگي هويج، استفاده ازكود دامي تازه، دماي بالا، استفاده بيش از حد از كود هاي ازته اشاره کرد.
غير يكنواختي
يك دست نبودن محصول هويج موجود در هر بسته از نظر رقم، شكل، اندازه و رنگ یکی دیگر از عوامل کاهش بازار پسندی این میوه است.
شكستگي هویج
فشارها و ضربات مكانيكي وارد شده بر هويج در هنگام عمليات برداشت و حمل و نقل آن منجر به شكسته شدن هويج ميگردد كه بازار پسندي محصول را به ميزان قابل توجهي كاهش مي دهد.
ترك خوردگي
بدليل وجود تنش هاي حرارتي و رطوبتي در طول دوره رشد، ترک هایي بصورت طولي بر روي هويج ها بوجود مي آيد كه علاوه بر كاهش كيفيت و بازار پسندي محصول، موجب آلودگي قسمت هاي مركزي هويج نيز مي گردد.
شما عزیزان می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این گیاه ارزشمند به دانشنامه ی ویکی پدیا مراجعه نمایید.
گردآوری: حاتمی
