بازار محرک های زیستی گیاهی، که یکی از دسته‌بندی‌های موجود در بازار بزرگ بیولوژیکی گیاهی است، در حال حاضر 2.5 میلیارد دلار ارزش دارد و انتظار می‌رود تا سال 2025 به بیش از 4 میلیارد دلار در سطح جهان افزایش یابد. در این مقاله قصد داریم شما همراهان عزیز فردین کشت را با محرک های زیستی که مبحثی نوین در کشاورزی است بیشتر آشنا کنیم.
محرک های زیستی چیست؟
محرک های زیستی کشاورزی یا گیاهی، افزودنی‌های کود بیولوژیکی یا مشتق‌شده بیولوژیکی و محصولات مشابه هستند که در تولید محصولات زراعی برای تکمیل و تقویت فعالیت‌های کشاورزی موجود و نهاده‌های گیاهی استفاده می‌شوند.
وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) از تعاریف مختلفی برای توضیح در مورد محرک های زیستی گیاهی استفاده کرده است. طبق تعریف ارائه شده در سال 2018، آنها محرک های زیستی گیاهی را به صورت زیر تعریف می کنند:
ماده یا میکروارگانیسمی که وقتی روی دانه‌ها، گیاهان یا ریزوسفر اعمال می‌شود، فرآیندهای طبیعی را تحریک می‌کند تا جذب مواد مغذی، کارایی مواد مغذی، تحمل به تنش غیرزیستی، یا کیفیت و عملکرد محصول را افزایش دهد یا از بهره وی از آن را افزایش دهد.
فواید استفاده از محرک های زیستی
بهبود جذب مواد مغذی.
کاهش آسیب های ناشی از موقعیت های استرس زا چه زنده و چه غیر زنده.
بهبود شرایط خاک
بهبود رشد محصول با تقویت ریشه، رشد گیاه، گلدهی و میوه دهی
کمک به بهبود ویژگی های کیفی مانند محتوای غذایی، ظاهر و ماندگاری
تفاوت بین کود و محرک های زیستی چیست؟
کود تغذیه لازم برای رشد گیاه را فراهم می کند. اما محرک های زیستی تغذیه ارائه شده توسط کود را بهبود می بخشد، جذب مواد مغذی را افزایش می دهد، به محصول در برابر شرایط استرس کمک می کند و بر روی فرآیندهای بیوشیمیایی که متابولیسم گیاه را بهبود می بخشد، عمل می کند و به ما امکان می دهد تولیدات با کیفیت و کمیت بالاتری را بدست آوریم.
مطلب کودهای زیستی را با کلیک روی لینک در مقالات تخصصی فردین کشت مطالعه کنید.
چه نوع محرک های زیستی را می توانیم در بازار پیدا کنیم؟
در بازار می‌توانیم تعداد زیادی از محصولات محرک زیستی پیدا کنیم، اگرچه عمده‌ترین آنها عبارتند از:
مواد هیومیک
آمینو اسید.
عصاره جلبک های دریایی
میکروارگانیسم ها (PGPR).
مواد هیومیک چیست؟
مواد هیومیک مواد آلی هستند که همگی منشأ طبیعی دارند و قادر به افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک، افزایش باروری و حفظ مواد مغذی گیاه، ترویج رشد میکروارگانیسم‌ها و بهبود ریشه‌زایی و توسعه محصول هستند.
این مواد شامل اسیدهای هیومیک و اسیدهای فولویک هستند:
اسیدهای هیومیک از نظر اندازه بزرگتر هستند و عمدتا به دلیل داشتن اثر مداوم و طولانی مدت در طول زمان و بهبود CEC (ظرفیت تبادل کاتیونی) و جذب مواد مغذی شناخته می شوند. اسیدهای فولویک کوچکتر هستند و به دلیل داشتن حلالیت بالا، اثر سریع و مختصر، کمپلکس کننده مواد مغذی و اثر محرک زیستی و سم زدایی خاک شناخته می شوند.
اسیدهای آمینه چیست؟
اسیدهای آمینه عناصر تشکیل دهنده پروتئین ها هستند که به دلیل عملکردهای ساختاری، آنزیمی، هورمونی، دفاعی و حمل و نقل در همه موجودات زنده ضروری هستند. آنها را می توان با هیدرولیز شیمیایی، آنزیمی یا میکروبیولوژیکی یا سنتز شیمیایی به دست آورد.
گیاهان به طور طبیعی اسیدهای آمینه تولید می کنند، اما انرژی خود را صرف این کار می کنند. بنابراین، استفاده از اسیدهای آمینه به صورت محرک های زیستی بسیار مهم است. به این ترتیب اسیدهای آمینه لازم برای رشد، در اختیار گیاه قرار می گیرد و از مصرف انرژی برای تولید آنها اجتناب می شود و مقداری انرژی که می تواند در فرآیند فیزیولوژیکی دیگر استفاده شود، ذخیره می شود.
گیاهان اسیدهای آمینه آزاد را هم در سطح برگی و هم در سطح ریشه جذب می کنند، اگرچه قادر به دریافت آمینو اسیدهای موجود در زنجیره های کوتاه به نام پپتید هستند که قادر به نفوذ در داخل و ایجاد یک نیرو محرک زیستی قوی هستند.
هنگامی که آمینو اسیدها به صورت محرک های زیستی استفاده می شوند، باید در نظر گرفت که فقط اسیدهای آمینه L بخشی از پروتئین های مورد استفاده گیاهان هستند و تنها اسیدهای آمینه فعال در متابولیسم گیاه هستند.
اسیدهای آمینه بر بسیاری از جنبه های فیزیولوژیکی گیاه تأثیر می گذارند: آنها را می توان در هر مرحله از کشت استفاده کرد و مراحل ریشه دهی، رشد، گل دهی و میوه دهی را افزایش داد. علاوه بر این، اسیدهای آمینه گیاه را در برابر شرایط استرس مقاوم می کند، اثر کمپلکس کننده مواد مغذی دارد، فتوسنتز و باز شدن روزنه را افزایش می دهد و تقسیم سلولی را در میان بسیاری از فواید دیگر تقویت می کند.
۷ دلیل مهم برای استفاده از آمینو اسیدها را در مقالات فردین کشت بخوانید.
عصاره جلبک چیست؟
این جزء به دست آمده از استخراج فیزیکی یا شیمیایی ماکرو یا ریزجلبک از منابع مختلف است. در میان رایج ترین: جلبک های بزرگ مانند Ascophyllum nodosum، Laminaria sp.، Fucus sp.، Macrocystis pyrifera، یا ریزجلبک هایی مانند Spirulina Platensis.
Herogra Especiales، به طور خاص، با جلبک Ascophyllum nodosum، یکی از با کیفیت ترین و مورد مطالعه ترین جلبک های موجود در بازار، کار می کند. این جلبک در اقیانوس اطلس شمالی جمع آوری شده است، بنابراین در شرایط شدید با تغییرات جزر و مدی شدید و دمای بسیار پایین زنده می ماند. این زیستگاه باعث می شود این جلبک تعداد زیادی متابولیت ثانویه تولید کند که اثر محرک زیستی قوی روی محصول دارد.
در میان مهم ترین اجزای جلبک می توان به ویتامین ها، درشت مغذی ها و ریز مغذی ها، بتائین ها و مانیتول، اسیدهای آلی و کربوهیدرات ها اشاره کرد. عملکردهای عصاره جلبک Ascophyllum nodosum عبارتند از: بهبود رشد گیاه و عملکرد محصول، بهبود تحمل به شرایط شدید و بهبود کیفیت محصول و تغذیه گیاه.
میکروارگانیسم های PGPR چیست؟
باکتری های معروف به PGPR همان ریزوباکتری های محرک رشد گیاه نوع خاصی از میکروارگانیسم ها هستند که زیستگاه طبیعی آنها در ریزوسفر گیاهی یافت می شود.
با توجه به این ارتباط بین هر دو نوع میکروارگانیسم، مکانیسم هایی وجود دارد که توسط هر دو برای افزایش رشد یکدیگر ایجاد شده است که منجر به همزیستی می شود که در آن گیاه و باکتری هم در رشد و هم در شرایط تغذیه سود می برند.
میکروارگانیسم ها دریافت مواد مغذی توسط گیاه را بهبود می بخشند، دارای یک اثر محرک زیستی، به ویژه در رشد ریشه، بهبود حاصلخیزی خاک، تغذیه گیاه از طریق ترشحات ریشه است و به لطف مواد آلی، نقش مهمی در تغذیه دارد.
چرا مایکوریزا در کشاورزی مهم است؟ این مقاله کاربردی و ارزشمند را در مقالات فردین کشت مطالعه کنید.
