آلو یکی از پرخاصیت ترین میوه ها به شمار می آید. آلو در نژادهای گوناگون و به اندازه های جورواجور و شکل ها و رنگ هاي متفاوت در جهان می باشد. معمول ترین آن ها آلو سیاه، آلو شابلون، آلو قطره طلا (زرد)، آلوبخارا و آلو قیسی می باشند. آلو قطره طلا، زودگل و زودرنج به سرما بوده و میوه هاي زرد کمرنگ و یا قرمز لاکی تولید می کند. پنج کشور اول تولیدکنندگان آلو در جهان شامل چین، آمریکا، صربستان، رومانی و شیلی است. ایران با تولید حدود 150 هزار تن در این رده بندي مقام دهم را داراست. استان هاي مازندران، البرز، خراسان و فارس مناطق برتر تولید آلو در ایران هستند.
گونه های مهم آلو
آلو گونه هاي مهم این گیاه می توان به آلوي آمریکایی، آلوي اروپایی و آلوي شرقی اشاره نمود. آلوي میروبالان گونه هاي اروپا – آسیا به شمار می آید، از ارقام معروف بازرگانی است که ارتفاع آن به 4 تا 8 متر می رسد. آلوهاي اروپایی نسبت به میروبالان، شاخه کمتر تولید می کنند اما بلندي درخت گاهی به 12 متر می رسد. آلوي شرقی یا ژاپنی بومی چین بوده و نسبت به ارقام گوناگون، شاخه هاي متراکم و نیمه متراکم دارد. بلندي درخت به 6 تا 7 متر می رسد. از ارقام نامدار آلوي شرقی می توان به آلوي سانتاروزا اشاره نمود که میوه هاي بزرگ به رنگ بنفش یا قرمز لاکی دارد. به دلیل خودباروري و تولید محصول بیشتر، کشت آن گسترش فراوانی یافته است. اکثر آلوهاي شرقی خود ناسازگار هستند، لیکن آلوهاي اروپایی می توانند آلوهاي شرقی را تلقیح نمایند. بیشتر ارقام آلوي اروپایی کاملاً خودبارور و یا نیمه خودبارور می باشند و برخی از ارقام آلوي اروپایی نظیر ژرمن و پرزیدنت خود عقیم بوده و نیاز به دگر گرده افشانی دارند. هم چنین بیشتر ارقام شرقی (ژاپنی) خود عقیم بوده و نیاز به دگر گرده افشانی دارند. آلو یک میوه عامه پسند است که به صورت تازه یا خشک مورد مصرف قرار می گیرد.
نیازهای اقلیمی آلو
قدرت انتخاب زیاد در گونه ها و واریته هاي جنس Prunus این فرصت را فراهم آورده است تا آلو در منطقه وسیعی از عرض هاي جغرافیایی 30 تا 50 درجه شمالی و جنوبی رشد کند. درختان آلو را می توان در شمال از مناطق بسیار سرد تا اقلیم هاي خشک به صورت دیم و همچنین در مناطق گرم و خشک مدیترانه تا شبه حاره اي مشاهده نمود. نیاز اقلیمی ارقام گوناگون آلو نسبت به یکدیگر متفاوت است. نیاز سرمایی براي ارقام اروپایی تا حدودي کمتر از سیب می باشد. آلوهاي ژاپنی به طور کلی کمابیش کمتر از انواع اروپایی به سرما نیاز دارند. شکوفه هاي آلوی میروبالان در معرض یخبندان هاي بهاره قرار می گیرند. این مسئله به این دلیل نیست که آن ها کمتر از سایر آلوها پایدار می باشند، بلکه به این دلیل است که گلدهی آن ها در بهار، زودتر اتفاق می افتد. از نظر پایداري در برابر سرماي زمستانه، انواع آلو و گوجه مشابه سیب و آلبالو هستند و احتیاجات سرمایی آن ها برحسب رقم متفاوت و از حدود 850 تا 1600 ساعت دماي کمتر از هفت درجه سانتی گراد برآورد می شود. نیاز سرمایی آلوي ژاپنی از سایر ارقام کمتر است.
گرچه آلو از درختان مناطق معتدل سرد به شمار می آید و در دوره استراحت، سرماي 35 – تا 45 – درجه سانتی گراد را تاب می آورد، اما آلوي شرقی به سرماي شدید شکننده بوده و مناسب مناطقی با زمستان هاي ملایم است. آلوي میروبالان در مناطق معتدل گرم و معتدل سرد قادر به رشد می باشد، در صورتیکه براي آلوهاي اروپایی مناطقی با زمستان هاي سرد مناسب است. در برخی مناطق مانند شمال غرب ایران، در اواخر زمستان و اوایل بهار با مساعد شدن هوا، گلهاي آلوي ژاپنی و آلوي میروبالان زودتر باز شده و وقوع سرماي دیررس بهاره در برخی از سال ها می تواند گل ها را از بین ببرد. غنچه هاي تازه باز شده، دماي 3- درجه سانتی گراد و گل هاي تازه باز شده، دماي 2/2 درجه سانتی گراد را بردباري می کنند، لیکن افت بیشتر دما آن ها را از بین می برد. میوه هاي تازه تشکیل شده زودرنج تر بوده و افت دما در حدود 0 تا 0/6 درجه سانتی گراد آن ها را از بین می برد. نیاز گرمایی آلو و گوجه حدود 400-300 درجه – روز می باشد.
شرایط آب و هوایی مناسب براي توسعه قارچ مولد پوسیدگی قهوه اي، منطقه را براي پرورش آلو نامناسب می سازد. شرایط آب و هوایی گرم خشک، پوسیدگی قهوه اي را تحت کنترل نگه می دارد.
برای مشاهده و خرید نهال انواع درختان میوه کلیک کنید.
نیازهای خاكی
به طور کلی ارقام گوناگون آلو، خاك هاي با بافت لوم شنی را ترجیح می دهند. اما خاك هاي سنگین و مرطوب را بهتر از دیگر میوه هاي هسته دار تحمل می کنند. به عبارت دیگر به شرایط نامناسب خاك حساسیت کمتري دارند. آلوها در مقایسه با هلو، بادام و زردآلو کمابیش به شرایط غرقابی خاك بردباري بیشتري دارند که دلیل این مسئله به احتمال زیاد مربوط به کمتر بودن مقدار ترکیبات درون زاي تولیدکننده سیانید در ریشه هاي آن ها می باشد. سیستم ریشه اي این درختان گسترده و سخت است. اگر لازم باشد ریشه این گیاه حتی تا عمق سه الی پنج متر نیز نفوذ می کند. کشت آلوها در خاك هاي کم عمق و خشک موجب ایجاد پیچیدگی برگ ها و صمغ دار شدن میوه ها می گردد.
آبیاری آلو
رعایت دور منظم آبیاري به ویژه در درختان جوان آلو، یکی از مهم ترین ضروریات است. دوره هاي فراوانی آب و خشکی موجب رشد نامطلوب درختان گردیده و از قدرت رویشی و زایشی درخت می کاهد. به دلیل اینکه آلو و گوجه به آبیاري زیادي نیاز دارند، کشت گیاهانی که به آب کم نیاز دارند در مجاورت آن ها توصیه نمی شود. لازم به یادآوري است که به دلیل زودکنش بودن به شرایط غرقابی و تهویه نامناسب، در آبیاري هاي زیاد و بی رویه آلو، به ویژه اگر درخت بر روي پایه هاي هلو پیوند شده باشد، درخت آلو از بین خواهد رفت.
برنامه ریزي آبیاري براي باغات آلو وظیفه مهم کشاورزان است که باید در طول 120 تا 160 روزي که میوه روي درخت است و حتی در طول دوره تشکیل و تولید جوانه ها نیز به خوبی اجرا شود. با این حال رطوبت ذخیره شده در خاك از بارندگی زمستانه، آب مورد نیاز را تا زمان گلدهی تأمین می کند و بهتر است براي بعد از این مرحله به برنامه ریزي آبیاري توجه کرد.
در هرحال، اولین مرحله بحرانی از نظر آب در باغ آلو زمانی است که میوه ها ریزش می کنند. اگر در آن موقع تنش آبی وجود داشته باشد، مقدار ریزش میوه زیادتر خواهد بود. مرحله دیگر شکنندگی گیاه به کم آبی، زمان تفکیک جوانه هاست. همچنین تأمین مقدار بهینه آب در دو تا سه هفته قبل از رسیدن نیز تأثیر بسزایی در مقدار تولید میوه دارد. کمبود رطوبت در دسترس گیاهان آلو و گوجه، موجب کوچکی اندازه میوه ها می شود. عکس العمل درخت آلو نسبت به تأمین مقدار مطلوب آب، کاملاً رضایت بخش است.
