معرفی انواع کدوها, گیاه شناسی و ارزش غذایی

ارزش غذایی کدوئیان

خانواده کدوئیان منبع غنی از عناصر معدنی و ویتامینها ، به ویژه ویتامین A می باشند. کدو مسمایی ضد التهاب و ضد کرم می باشد. همچنین در پیشگیری از سرطان ، به ویژه سرطان دستگاه گوارش ، کاهش علائم بیماریهای روماتیسمی و درمان پروستات نقش مهمی دارد. کدو حلووایی ضد سرطان ، ضد کرم و مدر می باشد . همچنین در کاهش فشار خون و کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی و درمان پروستات نقش مهمی دارد. کدو تنبل ضد سرطان ، ضد کرم و ضد التهاب می باشد و در کاهش چربی خون ، کاهش فشار خون ، کاهش کلسترول و در پیشگیری و درمان پروستات نقش مهمی ایفا می کند.

گیاه شناسی کدو

جنس cucurabita دارای حدود ۲۰ گونه است که اکثر آنها مزوفیت و تعدادی خشکی پسند هستند. در جنس Cucurbita پنج گونه اهلی و تقریبا” ده گونه وحشی وجود دارند . بیشتر گونه ها از جمله گونه های اهلی شده مزوفیتهای با ریشه های افشان و بقیه آنها چند ساله های بیابانی با ریشه های دراز می باشند . همه آنها بوته هاب پیچک دار و حساس به سرما تولید می کنند . منشا اکثر گونه های جنس Cucurbita مکزیک است ، اما تعداد کمی از گونه ها از جمله کدو تنبل (C. maxima) بومی آمرکای جنوبی هستند .

ریشه اصلی نسبتا” عمیق است و سیستم ریشه ای گسترش افقی دارد . شکل برگ و حاشیه برگ در بین گونه های مختلف کدو متفاوت است .

گونه های مختلف جنس Cucurbita دارای بوته هایی با طول زیاد می باشند . کدوها از نظر عادت رشد به دو گروه بوته ای و رونده تقسیم می شوند . رقم های بوته ای ساقه هایی با میانگره های کوتاه دارند و میوه ها در حدود ۶ هفته پس از کاشت ، برداشت می شوند . رقم های بوته ای به خوبی انبار نمی شوند و کدوهای تابستانه نامیده می شوند . برخی رقم های کدو مسمایی و کدو تنبل دارای میانگره های کوتاه و عادت رشد بوته ای هستند . رقم های رونده گیاهانی با یک یا چند ساقه هستند که گاهی تا ۶ متر رشد می کنند و سطح زیادی از زمین را اشغال می کنند . در رقم های رونده میوه در مرحله رسیدگی کامل برداشت می شوند و به مدت طولانی انبار می شوند و کدو زمستانه نامیده می شوند . کدوهای زمستانه شامل کدو تنبل و کدو حلوایی هستند .

کدوها گیاهانی یک پایه هستند  که گل های بزرگ ، زیبا و نارنجی رنگ (به جز گلهای کرم رنگ در C. okeechobeensis در محور برگ ها به صورت منفرد به وجود می آیند و بندرت بیش از یک روز باز هستند . اکثر گونه ها روز خنثی هستند ، اگر چه تعدادی از آنها حساس به طول روز می باشند . انتهای پنج گلبرگ برگشته و ابتدای آنها به هم چسبیده است . اجزای کاسه گل باریک مانند کدو مسمایی یا پهن و بعضی وقتها شبیه برگهای کدو حلوایی هستند . گلبرگها و کاسبرگها یک در میان قرار دارند که در ابتدا نیز به هم متصل هستند و با قسمت پایین جام گل ترکیب می شوند تا یک پیپانتیوم فنجان مانند تشکیل دهند . اگر چه سه میله پرچم جدا از هم هستند ، بساکها کم و بیش به هم متصلند و مقدار زیادی گرده های سنگین و چسبنده تولید می کنند . خامه ها به طور معمول به هم متصل هستند ، اما به آرامی در محل اتصال به کلاله ها از هم جدا می شوند . شهد گل روی صفحه داخلی و ته هیپانتیوم تولید می شود . تخمدان تک خانه و تحتانی سه یا پنج سری جفت دارد که در ارتباط با تعداد کلاله های دو قسمتی قرار می گیرد . کدوها گیاهانی دگر گرده افشان هستند و گرده افشانی توسط حشرات صورت می گیرد . میوه یک پیو است (نوع خاصی از میوه سته) و تنوع زیادی از لحاظ اندازه ، شکل و رنگ در میان رقمها وجود دارد . پوست میوه کدو تنبل فاقد لیگنین است و قسمت خوراکی آن بافت پریکارپ است که رنگ آن از سفید تا زرد و نارنجی تیره متغیر است . گوشت میوه در گونه های وحشی و در بیشتر کدوهای زینتی C. pepo تلخ است . میوه های نارس و رسیده قسمت های مهم خوراکی هستند ، اگر چه در برخی گونه ها ، بذرها ، گل ها ، ریشه ها و حتی برگ ها نیز مصرف می شوند . میوه انواع وحشی Cucurbita تلخ هستند ، اما بذرها معمولا” تلخ نیستند . رنگ بذر سفید ، برنزه ، قهوه ای یا سیاه می باشد . بذر گونه های اهلی بزرگ است و در C. agryrosperma طول بذر بیش از ۳ سانتی متر می باشد . ترکیبی از شکل برگ ، ساقه ، دمگل و بذر در شناسایی گونه های مختلف جنس Cucurbita مورد استفاده قرار می گیرد

کدو حلوایی نسبت به سایر گونه ها دمای بالا را بهتر تحمل می کند و دارای کم ترین تحمل به سرما می باشد . رقمهای کدو حلوایی میوه هایی تولید می کنند که اغلب بزرگ ، صاف ، زگیل دار یا چروکیده ، گاهی اوقات خالدار و معمولا” سبز یا چرمی رنگ هستند . نژآدهای بومی میوه هایی پهن ، گرد ، بیضوی یا گردن کج دارند . رقمهای زمستانه این گونه بخوبی در انبار می مانند و می توانند کیفیت خیلی بالایی داشته باشند .

کدو تنبل نسبت به سرما متحمل تر از کدو مسمایی ، کدو حلوایی و C. argyrosperma است و می تواند در عرضهای جغرافیایی و ارتفاعات بالاتر کشت شود .

کدو برگ انجیری یا کدو مالابار (C. ficifolia) بومی ارتفاعات مکزیک و آمریکای مرکزی و جنوبی است و نسبت به اکثر گیاهان جالیزی مقاومتر به سرما می باشد و قادر است در دماهای کمی بالاتر از صفر درجه سانتی گراد رشد کند . ریشه اصلی طویل و عمیق است . ریشه های جانبی چندین متر طول دارند . نام کدوی برگ انجیری به علت شباهت برگهای آن به برگهای درخت انجیر بر می گردد . پهنک برگ تقریبا” گرد ، دارای لوب و قطری حدود ۲۵-۲۰ سانتی متر دارد . این گیاه یک پایه بوده و برای گلدهی نیاز به طول روزهای کوتاه دارد ، البته برخی انواع روز خنثی هستند . گل های نارنجی کم رنگ توسط حشرات گرده افشانی می شوند . میوه ها گرد یا استوانه ای هستند و دارای ۵۰-۱۵ سانتی متر طول با نوارهای سفید یا لکه هایی در زمینه سبز می باشند . رنگ میوه کاملا سفید تا سبز است . از لحاظ شکل میوه شبیه هندوانه است . این گونه تنها گونه جنس Cucurbita است که دارای بذرهای سیاه می باشد . اگر چه نژادهای بومی با بذرهای قهوه ای نیز وجود دارند . کدو مالابار به عنوان پایه برای خیار به کار می رود . گاهی کدوی برگ انجیری به خاطر مقاومت به بیماری ها و تحمل سرما به عنوان پایه برای خیار گلخانه ای مورد استفاده قرار می گیرد.

lundelliana مقاوم به سفیدک حقیقی ، C. ecuadorensis و C. foetidissima مقاوم به ویروس موزاییک خیار (CMV) ، ویروس لکه حلقوی خربزه درختی و هندوانه (PRSV-w) و ویروس موزاییک هندوانه (WMV) می باشند

گونه های وحشی و اکثر رقمهای اهلی بوته هایی رونده و طویل دارند ، ولی بعضی رقمها ، بخصوص در C.pepo عادت رشد متراکم دارند که در آنها پیچکها از لحاظ اندازه و وظیفه تحلیل رفته اند . برگهای بزرگ پنجه ای لب دار تا تقریبا” گرد هستند . بعضی رقمهای C.pepo و C. maxima و همینطور بسیاری از رقمهای C.moschata و C. agryrosperma برگهای لکه دار با سطوحی سفید یا نقره ای در محل اتصال رگبرگهای اصلی دارند . گونه های Cucurbita یک پایه هستند .

برخی گونه های وحشی به عنوان پل یا میان پایه در تلاقی ها مورد استفاده قرار می گیرند . به عنوان مثال C. okeechobeensis ssp. Martinezii می تواند با C. moschata تلاقی یابد تا نتایج آنها بتواند با C. pepo تلاقی یابد . کدو حلوایی با کدو مسمایی و کدو تنبل قابل تلاقی هستند ، اما کدو مسمایی و کدو تنبل قابل تلاقی با یکدیگر نیستند .

در فروشگاه فردین کشت بذر انواع مختلف کدو موجود است.