شانکر باکتریایی جزو بیماری های جدی گیاهان و درختچه های چوبی است که توسط عوامل بیماری زا باکتریایی ایجاد می شود. شانکر به یک علامت آسیب اشاره دارد که اغلب با زخم باز که توسط یک پاتوژن عفونی شده است همراه است. برای کنترل شانکر روش های مختلفی وجود دارد که ما در این مقاله فردین کشت به بررسی آن می پردازیم.
شانکر باکتریایی
شانکر باکتریایی یک بیماری ناشی از دو باکتری نزدیک به هم است که ساقه و برگ درختان هسته دار را آلوده می کند. شانکرها در اواسط بهار شروع به شکل گیری می کنند و اندکی بعد ممکن است شاخه ها از بین بروند.
شانکر باکتریایی یک بیماری شایع درختان میوه هسته دار (زردآلو، گیلاس، شلیل، هلو و آلو) است. پاتوژن معمولا روی برگ ها وجود دارد اما تا زمانی که با زخم باز تماس پیدا نکند، گیاهان سالم را تحت تأثیر قرار نمی دهد یا به آنها آسیب نمی رساند. پاتوژن می تواند به زخم های ناشی از وسایل مکانیکی یا طبیعی، به ویژه پس از طوفان های شدید یا هرس وارد شود.
همه میوه های هسته دار را تحت تاثیر قرار می دهد، اما زردآلو و گیلاس حساس هستند. درختانی که تحت تنش هستند یا درختان جوان آسیب پذیرترند و اگر شانکر در مراحل اول درمان نشود ممکن است درخت بهبود پیدا نکند.
پاتوژن های ایجاد شانکر به بافت های زخمی گیاه (ناشی از روش های طبیعی یا مکانیکی) حمله می کنند و معمولاً منجر به تراوش بیش از حد صمغ از محل های ورودی شده و در نهایت باعث پژمردگی و مرگ شاخه ها و در نهایت منجر به از بین رفتن درخت می شوند.
شدت شانکر بستگی به محیط، سن گیاهان و اگر گیاهان تحت هر گونه تنش دیگری باشند، همگی این عوامل می توانند واکنش های دفاعی گیاه را کاهش دهند.
زیست شناسی
باکتری Pseudomonas syringae pv. morsprunorum و P. syringae pv. syringae اعضای یک جنس بزرگ از باکتری های بیماری زا گیاهی هستند. به طور کلی، بیماری های باکتریایی گیاهان در آب و هوای گرم اهمیت بیشتری دارند. با این حال، شانکر باکتریایی یک بیماری جدی است و اگرچه اغلب به شاخه های کوچکتر محدود می شود، گاهی اوقات می تواند شاخه های بزرگتر یا درختان را از بین ببرد.
گونه P. syringae به صورت تعداد زیادی پاتووار (به اختصار pv.) وجود دارد، به این دلیل که اگرچه همه یکسان به نظر می رسند، اما میزبان های متفاوت و خاصی دارند. پاتووار morsprunorum به گونه Prunus محدود شده است، در حالی که pv. syringae دامنه میزبان بسیار وسیع تری دارد، اما هر دو علائم مشابهی را در Prunus ایجاد می کنند.
باکتری ها به صورت ساکنان سطحی (اپی فیت ها) روی برگ ها وجود دارند و در هوای مرطوب در بهار یا اوایل تابستان می توانند از طریق منافذ برگ (روزنه) وارد شوند و باعث ایجاد عفونت در برگ های جوان شوند.
با بالغ شدن برگ، این عفونت ها دیگر گسترش نمی یابند و به صورت تکه های کوچک بافت مرده آشکار می شوند. بافت های زنده از لکه مرده جدا می شوند، که می ریزد و فقط”شاخه” باقی می ماند.
شانکر باکتریایی زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های باکتری از طریق زخم یا اسکار برگ در زمان ریزش برگ وارد شوند. شانکرها در طول تابستان، زمانی که بافت ها مقاوم هستند، و در پاییز و زمستان که دما پایین است، کم و بیش نهفته باقی می مانند. در بهار، عفونت ها به سرعت گسترش می یابند و پوست را از بین می برند.
علائم
روی ساقه ها در بهار و اوایل تابستان، نواحی مرده و فرورفته پوست ایجاد می شود که اغلب با تراوش صمغی همراه است. اگر عفونت در سراسر شاخه پخش شود، ساقه به سرعت از بین می رود. با این حال، باید توجه داشت که تولید صمغ (گوموزیس) از پوست آلو در واقع بسیار رایج است و در صورت عدم وجود مرده، پوست فرورفته احتمالا ناشی از عللی غیر از شانکر باکتریایی است، به عنوان مثال آسیب فیزیکی یا محیطی یا استرس ها.
اگر برگ ها تحت تأثیر قرار گیرند، لکه های خیس شده آبکی ظاهر می شوند و در نهایت برگ ها پیر، قهوه ای و سوراخ می شوند.
چگونه از گیاهان خود محافظت کنیم؟
شاخه های آلوده را 10 سانتی متر پایین تر از شانکر هرس کنید. این کار به کاهش پتانسیل پاتوژن های باقی مانده در قسمت های سالم گیاه کمک می کند. قسمت های گیاهی آسیب دیده را کمپوست نکنید.
برای کنترل شانکر باکتریایی از هرس در زمستان خودداری کنید، زیرا در این زمان بیماری بیشتر فعال است. در پاییز قبل از ریزش برگ یا در بهار پس از شروع رشد برگ، با قیچی های استریل هرس کنید. مطومئن شوید که در هنگام هرس و چند روز پس از آن باران نمی بارد و که شرایط خشک بر منطقه حاکم است، زیرا آب و هوای مرطوب می تواند باعث گسترش بیماری شود. برای کمک به جلوگیری از ایجاد لثه باکتریایی در زردآلو و گیلاس، از قارچ‌کش مس در پاییز، زمستان و بهار استفاده کنید.
برای کنترل شانکر باکتریایی بهتر است درختان را تقویت کنید. در اواخر زمستان، اواسط بهار و اواسط تابستان، به طور منظم با کودهای طبیعی، شیمیایی و ارگانیک درختان میوه را تغذیه کنید.
راه های پیشگیری و کنترل بیماری شانکر و آتشک را با کلیک روی لینک در مقالات فردین کشت بخوانید.
