مشکل که توسط ارگانیسم زنده ایجاد نمی شود، آسیب “غیر زنده” نامیده می شود. صدمات غیرزیستی می تواند در نتیجه اقدامات باغبانی یا توسط عوامل مربوط به شرایط محیطی ایجاد شوند، مانند عدم آماده سازی خاک، روش های کاشت نامناسب، کشت دیر هنگام، عدم استفاده از کودها یا کوددهی بیش از حد که همگی این عوامل می تواند منجر به آسیب غیر زنده در گیاهان شود.
آسیب غیرزنده ای نیز ممکن است در اثر شرایط محیطی مانند خشکسالی یا آب زیاد، قرار گرفتن در معرض نور کم یا شرایط بسیار آفتابی ایجاد شود.
انواع آسیب های غیرزنده مخرب برای گیاهان
در زیر به چندین مورد از آسیب های غیرزنده که منجر به زردی برگ ها یا از بین رفتن گیاهان می شوند، اشاره می کنیم.
کمبود مواد مغذی
کمبود مواد مغذی به صورت زردی در بین رگبرگ های ظاهر می شود. خاک ممکن است فاقد پتاسیم، آهن، منیزیم یا منگنز باشد. کمبود نیتروژن ابتدا در برگ های مسن رخ می دهد و علائم به صورت زردی در برگ ظاهر می شود.
کوددهی بیش از حد
استفاده بیش از حد از کودهای نیتروژنه باعث افزایش رشد رویشی و کاهش رشد زایشی می شود. سوختگی در برگ نیز ممکن است در صورت استفاده بیش از حد نیتروژن رخ دهد. ممکن است باغبانان با رعایت دستورالعمل های مربوط به بسیاری از کودهای محلول، که با آب مخلوط شده و در فواصل منظم استفاده می شوند، ناخواسته مقدار زیادی نیتروژن مصرف کنند. برای رشد بهتر در اغلب گل ها، توصیه می شود کود را با نصف میزان توصیه شده روی برچسب استفاده کنید.
روش های نامناسب کوددهی
اگر مواد آلی (کمپوست، برگهای خرد شده و مالچ) را به طور منظم به خاک اضافه کنید، گیاهان شما ممکن است از تغذیه مناسبی برخوردار شوند، بنابراین با داشتن خاک حاصلخیز، مقدار کود کمتری به خاک اضافه کنید. برای رشد بهتر گیاهان و گلدهی در فصل رشد، از کودهای آهسته رهش استفاده کنید. پس از کوددهی، خاک را آبیاری کنید. این عمل باعث شستشوی کود از شاخ و برگ و جلوگیری از سوختگی برگ ها شده و کود را به سرعت در دسترس گیاهان قرار می دهد.
اگر از کاه، خاک اره یا مالچ تراشه چوب استفاده می کنید ممکن است باغ شما به نیتروژن اضافی نیاز داشته باشد؛ زیرا میکروارگانیسم ها مالچ را تجزیه می کنند و از این طریق نیتروژن موجود را به خود اختصاص داده و آنرا مصرف می کنند.
وقتی گیاهان یک ساله جوانه زدند و شروع به رشد کردند، ممکن است به کوددهی اضافی نیاز داشته باشند. در اطراف هر گیاه یک قاشق چای خوری از کودهای NPK با نسبت عناصر 10-6-4 استفاده کنید به گونه ای که از تماس مستقیم ساقه و کود جلوگیری کنید.
فاکتورهای محیطی
زردی برگ اغلب یکی از اولین علائم استرس در گیاه است. اگر شرایط استرس زا برطرف نشود، ممکن است برگ های زرد قهوه ای شوند. یک دوره طولانی استرس محیطی، باعث کاهش رشد و ضعیف شدن گیاه می شود. توجه به پیشرفت علائم به تشخیص علت مشکل کمک زیادی می کند.
در بسیاری از مواقع گیاهان علائمی را نشان می دهند که به حشرات یا بیماری نسبت داده می شود، زیرا مشکل اصلی در محیط گیاهان است. یک مشکل گیاهی که توسط ارگانیسم زنده ایجاد نشود، آسیب “غیر زنده” نامیده می شود. آسیب غیرزنده ای ممکن است در اثر خشکسالی یا آب بیش از حد، قرار گرفتن در معرض نور کم یا شرایط بسیار آفتابی ایجاد شود، یا ممکن است خاک ضعیف باشد. در بسیاری از موارد، عوامل محیطی که منجر به مشکلات غیرزیستی می شوند، قابل تغییر نیستند. انتخاب گیاهان متناسب با آن مکان بسیار مهم می شود. گاهی اوقات روش های باغبانی، مانند روش های کاشت، زمان کود دهی می تواند منجر به آسیب غیر زنده شود.
خشکسالی
زمانی که ریشه گیاه قادر به تأمین رطوبت کافی ساقه و برگ نشود، گیاه پژمرده می شوند. پژمردگی برای مدت زمان کوتاه به گیاه آسیب نمی رساند. بعضی اوقات گیاه در یک روز گرم پژمرده می شود زیرا رطوبت از برگ ها سریعتر از آنچه ریشه می تواند آن را تأمین کند، تبخیر می شود. اگر رطوبت خاک کافی باشد، گیاه در هنگام عصر آب را جذب می کند تا به ساقه ها و برگ ها آب مورد نیاز را برساند. با این وجود، در یک دوره طولانی، خشکسالی آسیب جدی مانند زردی برگ ها، قهوه ای شدن یا ریزش برگ و جلوگیری از رشد ایجاد خواهد کرد. دوره های طولانی خشکسالی همچنین تشکیل گل و میوه را مهار می کند.
تنش شدیدی که توسط گرما در هنگام شکوفایی گیاه ایجاد می شود، ممکن است باعث سوزاندن یا قهوه ای شدن جوانه ها و شکوفه های گل شود. توانایی گیاهان در تحمل خشکسالی متفاوت است و بعضی از آنها ممکن است پس از دوره های طولانی خشکسالی به طور ناگهانی از بین بروند.
آب اضافی
مشکل آب اضافی می تواند در نتیجه تخلیه کم خاک یا آبیاری بیش از حد باشد. آب اضافی، اکسیژن موجود در خاک را کاهش می دهد، که به ریشه های ریز آسیب می رساند و گیاه را قادر به گرفتن آب نمی کند. گیاهانی که در معرض رطوبت بیش از حد قرار می گیرند، علائم مشابه گیاهان تحت تنش خشکی را نشان می دهند. علائم اصلی رطوبت بیش از حد شامل پژمردگی یا زردی برگ های تحتانی است. در صورت ادامه این آسیب غیرزنده، گیاهان ممکن است علائم دیگری مانند ریزش برگ و یا مرگ گیاه را نشان دهند. برای جلوگیری از بروز مشکل، گیاهان مقاوم به خاک مرطوب را انتخاب کنید و یا روش های آبیاری را تنظیم کنید تا خاک بین دو آبیاری خشک شود.
نور خورشید کافی نیست
بسیاری از گیاهان برای رشد مطلوب به آفتاب کامل نیاز دارند. گیاهان عاشق آفتاب که در سایه یا سایه جزئی رشد می کنند، به دلیل کاهش فتوسنتز قادر به رشد مانند گیاهان در آفتاب کامل نیستند. گیاهانی که در سایه رشد می کنند رشد نخودی (کم) دارند، با شاخه های جانبی کمتر و برگ های نازک رنگ پریده یا زرد از خود نشان می دهند. برگ ها معمولا بزرگتر و نازک تر هستند (سطح بیشتری برای فتوسنتز فراهم می کنند. گل ها از نظر اندازه و تعداد کاهش می یابند. اغلب گیاهانی که در سایه درختان مجاور رشد می کنند، با ریشه های درخت برای دستیابی به آب موجود رقابت می کنند و معمولا درختان در این رقابت برنده می شوند و باعث تنش بیشتر گیاهانی می شوند که در سایه رشد می کنند.
نور بیش از حد
بعضی از گیاهان در آفتاب یا سایه جزئی بهترین رشد را دارند. هنگامی که گیاهان سایه دوست در آفتاب کامل کاشته می شوند، آفتاب سوختگی در برگ ایجاد می شود. آفتاب و گرمای شدید باعث تجزیه کلروفیل در برگ می شود. خسارت به صورت نواحی رنگ پریده، سفید شده یا محو شده به نظر می رسد. این نقاط در نهایت قهوه ای و شکننده می شوند. وقتی آفتاب شدید با شرایط خشکی خاک ترکیب شود، علائم شدیدتر می شوند. برای جلوگیری از مشکلات ناشی از نور زیاد، گیاهان متناسب با این شرایط را انتخاب کنید. بیشتر گیاهان دوستدار سایه، تا زمانی که سطح رطوبت کافی حفظ شود، آفتاب صبح را تحمل می کنند. از کاشت گیاهان متحمل به سایه در مکان هایی که در معرض آفتاب شدید اواسط روز قرار دارند، خودداری کنید.
