بیماری های منتقله از خاک یا بیماری های خاکزاد آن دسته از بیماری های گیاهی هستند که توسط عوامل بیماری زا ایجاد می شوند که میزبان را از طریق خاک آلوده می کنند (بر خلاف هوا یا آب). بیماری های خاکزاد علائمی مانند تغییر رنگ بافت، پژمرده شدن شاخ و برگ، پوسیدگی ریشه و مرگ ناگهانی گیاه را نشان می دهد. بیماری های منتقله از خاک می توانند به طور قابل توجهی عملکرد بسیاری از محصولات را کاهش دهند و اگر به دقت مدیریت نشوند، می توانند بخش های کشاورزی مناطق بزرگ را از بین ببرند.
بیماری های خاکزاد
از بین تمام بیماری هایی که گیاهان به آن حساس هستند، بیماری های خاکزاد می توانند ناامید کننده ترین آنها باشند. باغبان می تواند فکر کند که همه کارها را درست انجام می دهند و با این حال گیاهانشان بیمار می شوند. بیماری های منتقله از خاک توسط میکروارگانیسم هایی ایجاد می شوند که زنده می مانند و در خاک حرکت می کنند. بیشتر آنها با چشم دیده نمی شوند و تا زمانی که گیاه بیمار نشود، شناسایی نمی شوند.
پاتوژن ها، عوامل بیولوژیکی مسئول بیماری های منتقله از خاک، از چندین گروه هستند. بزرگترین گروه قارچ ها هستند، اما بیماری های گیاهی نیز می توانند توسط باکتری ها، تک یاخته ها، ویروس ها و نماتدها ایجاد شوند. سایر موجودات مهاجم تنها برای مدت کوتاهی قادر به زنده ماندن در خاک هستند.
در هر دو مورد، تغییر در عوامل خاک مانند pH، رطوبت، دما و سطح مواد مغذی میتواند شیوع بیماری را تسریع کند. این تغییرات میتواند در نتیجه تغییر در شیوههای کشاورزی، ورود مواد جدید به خاک یا ورود مواد جدید باشد.
استراتژی های مدیریتی مانند اطمینان از زهکشی خوب و هوادهی خوب، انتخاب گونه های گیاهی مقاوم به بیماری و استفاده از ترکیباتی مانند سولفات مس می تواند کمک زیادی به کاهش بروز بیماری های خاکزاد کند.
![بیماری های خاکزاد](https://fardinkesht.com/wp-content/uploads/2024/02/Soil-Borne-Disease22.jpg)
تشخیص
تشخیص بیماری های ناشی از خاک می تواند دشوار باشد و معمولا به ترکیبی از علائم مشاهده شده و دانش قبلی در مورد بیماری های رایج که ممکن است در منطقه شما مشکل ساز باشد متکی است. مقایسه نمونه های گیاهی بیمار و سالم با تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی می تواند به شناسایی پاتوژن های خاص کمک کند.
علائم:
تغییر رنگ برگ (زردی، لکه های سیاه)
تغییر رنگ ساقه (به ویژه در نزدیکی سطح خاک)
پژمردگی گیاه
توقف رشد
انحراف بافت (برگ های عجیب و غریب، گال های ایجاد شده روی ساقه ها)
مدیریت بیماری های خاکزاد
در زیر خلاصه ای کوتاه از شیوه های مختلف مدیریت بیماری های خاکزاد را خدمت شما همراهان فردین کشت بیان می کنیم. کنترل بیماری های خاکزاد مستلزم آگاهی از سه عامل اصلی است:
![بیماری های خاکزاد](https://fardinkesht.com/wp-content/uploads/2024/02/Soil-Borne-Disease25.jpg)
پاتوژن
گیاه میزبان آلوده
شرایط خاکی که به آن پاتوژن اجازه رشد می دهد.
هزینه یک استراتژی مدیریت بیماری نیز باید کمتر از ارزش محصول باشد تا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد. عواملی مانند شدت بیماری، گسترش و تأثیر بر عملکرد باید در نظر گرفته شود. برخی از استراتژی ها عبارتند از:
کنترل بیماری های خاکزاد را در مقالات فردین کشت مطالعه کنید.
ورود عامل بیمارگر را به حداقل برسانید.
انتخاب دقیق بذر و کود می تواند ورود پاتوژن های مهاجم را کاهش دهد. قبل از کاشت نشاها، گیاه را به دقت بررسی کنید تا از عاری بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
ارقام مقاوم به بیماری
کاشت ارقام مقاوم به بیماری های خاکزاد، نقش عمده ای در کنترل بسیاری از بیماری های منتقله از خاک داشته است. ارقام مقاوم به بیماری باید در صورت آلوده بودن مزرعه استفاده شوند، زیرا می توانند مقاومت طولانی مدتی را در برابر یک ژنوتیپ پاتوژن خاص ایجاد کنند.
کنترلهای شیمیایی
![بیماری های خاکزاد](https://fardinkesht.com/wp-content/uploads/2024/02/Soil-Borne-Disease24.jpg)
از آنجایی که قارچها یکی از عوامل اصلی بیماری های خاکزاد هستند، سموم قارچکش مانند سولفات مس و گوگرد میتوانند به کنترل شیوع بیماری در مزرعه کمک کنند. با این حال، قارچ کش استفاده شده در مزرعه در همه شرایط موثر نیست. استفاده بیش از حد از آفت کش های حاوی مس و گوگرد می تواند اثرات منفی بر جامعه میکروبی خاک داشته باشد و در برخی از خاک ها باعث سمیت فلزات سنگین شود.
کاهش تماس میزبان و پاتوژن
برای ایجاد بیماری، پاتوژن ها باید با گیاه میزبان در تماس باشند. فعل و انفعالات میزبان و پاتوژن را می توان با استفاده از مزارع عاری از بیماری، برنامه ریزی تناوب زراعی با طول کافی برای شکستن چرخه های بیماری زا، تضمین زهکشی مناسب کاهش داد.
کنترل بیولوژیکی
کنترل بیولوژیکی بیماری های خاکزاد یک حوزه تحقیقاتی جدید و فعال است. مطالعات بر روی خواص ضد بیماریزایی گیاهان پوششی و کاربرد کمپوست، تلقیح خاک با ارگانیسمها برای مبارزه با یک عامل بیماریزای خاص و پدیدههای طبیعی خاکهای سرکوبکننده بیماری همگی نتایج امیدوارکنندهای را نشان دادهاند.