گل همیشه بهار Calendula officinalis به عنوان گیاهی زینتی کشت می گردید تا اینکه خواص دارویی آن شناخته شد و به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده قرار گرفت. کشت این گیاه در اروپا از قرن هفدهم آغاز شد. گل های بدون کاسبرگ همیشه بهار، در برخی از فارماکوپه ها به عنوان دارو معرفی شده اند و براي مداواي بیماري هاي معدي و روده اي استفاده می شوند. این گیاه در باغ هاي اروپا از قرن دوازدهم کشت میگردید. در گذشته از بوي تند گل همیشه بهار به عنوان یک آفت کش مؤثر استفاده میشد و این گیاه در میان گیاهان دیگر براي دفع حشرات کاربرد داشت. اسم این گیاه از نام لاتین Calendus عنوان اولین روز هر ماه، به دلیل، دوره طولانی گلدهی گرفته شده است. به این دلیل که گل هاي این گیاه خورشید را تعقیب می کنند،لذا نشانه اي از خورشید به حساب می آید. هدف از کشت این گیاه، تولید دارو و مواد مؤثره موجود در گل ها و مخصوصاا در گلبرگ ها می باشد.
شما عزیزان می توانید بذر گل همیشه بهار زرد و همیشه بهار نارنجی را از سایت فردین کشت خریداری نمایید.
مواد مؤثره گل همیشه بهار
گل همیشه بهار حاوي مقادیر کم اسانس روغنی فرار، ساپونین، رزین، ماده اي تلخ، اسیدهاي آلی، ماده اي به نام کالندولین، صمغ، مواد لعابی، آلبومین و یک ماده رنگی در گلبرگ هاي خشک و اینولین (در ریشه)، اسید سالیسیلیک، اسید 2/0درصد لوریک، اسید پالمیتیک و کلسترول می باشد. گل ها حاوي 4/0 اسانس بوده که اجزاء مهم آن، شامل منتون، ایزومنتون، گاما ترپینن، آلفامورولن و کاریوفیلن می باشند. ترکیبات دیگر همیشه بهار شامل گلوکوزیدهاي اولئانولیک اسید، موسیلاژ، توکوفرول، کاروتنوئیدها، تري ترپنوئیدها، فلاونوئیدهاي گلوکوزیدي، کاروتن ها، گزانتوفیل ها، تانن ها، پلی ساکاریدها و الکل هاي تري ترپنی از جمله آلفا و بتا آمیرین، تاراگزاسترول و کالندولادیول هستند .
در گیاه همیشه بهار وجود سالسیلیک اسید، یک ماده تلخ به نام کالندولین، اسانس، چند ساپونین و کاروتن مشخص شده است. شکوفه هاي تازه کاملاً باز شده آن، اسانس روغنی فرار دارند که شامل مواد آزولئوژنیک سسکی ترپن می باشد.
در گل هاي آن یک ماده بی شکل، عامل تلخ به نام کالندولین، یک ماده بی طعم شبیه باسورین و کمی اسانس وجود دارد و به علاوه اولانولیک اسید، یک ماده صمغی، یک استرول، کلسترول، اسیدهاي لوریک، اسید پالمیتیک، اسید استئاریک، اسید پنتا دیلیک، اسید میرسیک، مواد فارادیول و ارفیدیول دارا می باشد و ریشه آن محتوي ایندولین بوده و ماده فعال گیاه همیشه بهار، ساپونین است. بسیاري از محصولات دارویی تهیه شده از این گیاه، توسط عصاره گیري اتانولی گل هاي تازه و قسمت هاي هوایی تولید می شود.
ترکیبات موجود در گل هاي همیشه بهار شامل فلاونوئیدها، مانند فلاونول و فلاونول گلایکوزیت، شامل ایزوکورسیترین، نارسیسین، نئولیس پروسید و روتین، روغن فرار و باسکویی ترپن (به عنوان اجزاء اصلی و نیز محتوي منتول، ایزومنتول، ) کاریوفیلن، تریپنوئیدها مانند ساپونین ها، اولئانولیک اسید به عنوان یک آگلیکن و مواد دیگري مانند استرول ها موجود به صورت الکل هاي آزاد، استرها و گلیکوسیدها، کومارین هایی مانند اسکوپولتین، آمبلی فرون و آئسکولتین، کاروتنوئیدها و پلی ساکاریدها است.
مهم ترین مواد مؤثره این گیاه را فلاونوئید هاي محلول در آب ( 1 درصد وزن گل خشک) تشکیل می دهند. از مواد دیگر آن می توان از کارتنوئیدها ( 03/0 درصد وزن خشک گل) که در آب و چربی محلولند، اسانس درصد وزن خشک گل)، مواد موسیلاژي محلول در آب و ویتامین E ./1) نام برد.
گل همیشه بهار زرد
کاربردهای همیشه بهار
تحقیقات اخیر نشان می دهد که بذر های گل همیشه بهار حاوي روغن است. چنانچه این روغن تحت فشار سرد استخراج گردد، تأثیر ضد تورم خواهد داشت. گل همیشه بهار حاوي رزین، ماده اي تلخ، اسیدهاي آلی، صمغ، مواد لعابی، آلبومین و یک ماده رنگی (در گلبرگ هاي خشک)، اینولین (در ریشه) و کلسترول می باشد.
ترکیبات کاروتنوئیدي گیاه همیشه بهار مدت زیادي نیست که مورد تحقیق قرار گرفته است ویتامین A و کاروتنوئیدها به عنوان پیش ماده تولید رتینوئیدها در زندگی انسان ها و حیوانات نقش عمده اي دارند. به علاوه، این ترکیبات به عنوان آنتی اکسیدان، بالا برنده ایمنی، بازدارنده جهش، پیش سازهاي رنگدانه در پستانداران و تشکیل دهنده غیر فتوشیمیایی شناخته می شوند.
روغن همیشه بهار برخی مواقع با محصولات دیگر حاصل از این گیاه اشتباه گرفته می شود. اگرچه روغن همیشه بهار به عنوان یک روغن دم کردنی یا خیساندنی شناخته می شود که مواد گیاهی براي تولید آن در روغن جوشانده شده و سپس مواد گیاهی خارج شده و روغن داراي برخی مواد گیاهی بر جاي می ماند.
روغن ماساژ همیشه بهار تأثیرات نرم کنندگی و معالج زیادي دارد که از آن گزینه مناسبی در تولید کرم هاي ترکیبی می سازد. این روغن براي کمک به بهبودي پوست هاي خشن، ملتهب و خارش دار و بهبود اگزما و خارش هاي پوستی مفید است و نیز در درمان رگ هاي واریسی و عنکبوتی مفید می باشد. چنانچه این روغن تحت فشار سرد استخراج گردد، تأثیر ضد تورم خواهد داشت.
محققان معتقدند که گل هاي همیشه بهار همچنین داراي کلسترول، استرول و استر اسیدلانوریک می باشند. در برخی کشورها مانند نیوزیلند توجه خاصی به کشت همیشه بهار و استفاده از دانه آن می شود، زیرا بذور این گیاه محتوي 20 تا 5 درصد روغن می باشند که این روغن 60 درصد کالندیک اسید داراست. این روغن بذر محتوي مشابه با روغن چرب (تانگ) دارد. همچنین می توان از آن در نقاشی، ایجاد پوشش و صنایع آرایشی استفاده نمود.
گردآوری: حاتمی
