آموزش کاشت و پرورش

همه چیز در باره کلم چینی یا بروکلی چینی

کلم چینی (Chinese Kale) یا بروکلی چینی (Chinese broccoli) با نام علمی Brassica oleracea var. alboglabra یکی دیگر از گیاهان مهم خانواده Brassicaceae است. این گیاه با نام Gai Lan هم شناخته میشود. در حالی که بیشتر واریته­های Brassica oleracea در اروپا تکامل یافته­اند، کلم چینی بومی مناطق جنوب و مرکزی چین است و هم اکنون در جنوب شرقی آسیا به طور گسترده پرورش یافته و محبوب است.  این گیاه عموماً به دلیل داشتن اجزای خوراکی تردد و خوش طعم و بخصوص به دلیل ساقه های آن پرورش داده میشود. برگهای ظریف رُزت و جوانه­های آن نیز مصرف میشود.  علاوه بر عطر و طعم خوب، کلم چینی منبع غنی از مواد مغذی ، آنتی اکسیدان ها و ترکیبات ضد سرطان، از جمله ویتامین C ، گلوکزینو و کاروتنوئیدها است.

خصوصیات گیاهشناسی : این گیاه در طول دوره رویشی خود به ارتفاع ۴۰ سانتیمتری و در انتهای دوره گلدهی ممکن است به ارتفاع یک متر هم میرسد. گیاه صاف (بدون پرز) و دارای رنگ سبز متمایل به آبی است. ساقه این گیاه به حالت منفرد و در انتها دارای انشعابات نازکتری میباشد. برگها به حالت متناوب و ضخیم و دارای دمبرگ مشخص است. گل آذین انتهایی گیاه گلهای معمولاً سفید، گاهی زرد و به ندرت قرمز رنگ به قطر ۲-۳ سانتیمتر دارا میباشد و شبیه به جوانه­های کلم بروکلی معمولی ولی خیلی کوچکتر از آن است. میوه کلم چینی از نوع خورجین (silique) و به طول ۳ تا ۹ سانتیمتر  میرسد.

کلم چینی

ارزش غذایی کلم چینی:

کلم چینی  گیاهی با کالری کم است. بطوریکه هر ۱۰۰ گرم آن تنها حاوی ۳۰ کیلوکالری انرژی است. با این حال این گیاه سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و آنتی اکسیدانها است. به طوریکه منبع بی نظیری از ویتامین B6، ویتامین K، ویتامین C  و ویتامین A است.  همچنین مقادیر بالای کلسیم، پتاسیم، منیزیم در این گیاه وجود دارد. در جدول زیر حقایق غذایی این گیاه ذکر شده است.

کلم چینی

اکولوژی و آگرواکولوژی بروکلی چینی:

دمای مطلوب برای جوانه زنی بذر این گیاه ۲۵-۳۰ درجه سانتیگراد و برای رشد قوی محدوده دمایی از ۱۸تا۲۸ درجه سانتیگراد مطلوب گیاه است. درجه حرارت پایین باعث تسریع گلدهی میشود و همچنین برای رشد کامل گل نیز ضروری است. این گیاه تحمل به سرمای زیادی دارد به طوریکه حتی میتواند یخ زدگی را در شرایط آفتابی و در خاک های مرطوب و دارای زهکشی خوب، تحمل کند. کلم چینی میتواند در مناطق گرم در تمام طول سال رشد کنند. این گیاه توسط بذر تکثیر میشود. بذرها ۳ تا ۵ روز بعد از کاشت جوانه می زنند. رشد گیاهچه­ها طی دو هفته اول رشد کندی است (شکل زیر) ، اما پس از آن سرعت مییابد. گلدهی معمولاً ۵۵-۸۰ روز پس از کاشت بسته به نوع و رقم شروع می شود. کلم چینی نیاز به گرده افشانی  دارد و دانه ها در ۵۰-۶۰ روز پس از گرده افشانی بالغ می شوند.

کلم چینی

متداول ترین روش کاشت این گیاه بذرباشی به میزان ۵ تا ۶ گرم در مترمربع (۳۰-۶۰ کیلوگرم در هکتار) برای برداشت گیاهان بسیار جوان است (اکثرا این گیاه ترجیح داده میشود که زود برداشت شود). برداشت محصول در هر مرحله از رشد، از ۳ هفته پس از کاشت تا مرحله گلدهی اولیه انجام میشود. در مراحل اولیه رشد، معمولاً محصول با تنک کردن برداشت میشود، در مرحله بالغ شدن گیاه، گیاهان از سطح زمین قطع می شود. روش دیگر، برداشت  هر ۳ هفته یکبار است. در این حالت، فاصله کشت باید حداقل ۳۰ سانتی متر × ۳۰ سانتی متر باشد و بُرش باید به گونه­ای انجام شود که حداقل ۲ برگ و جوانه برای رشد مجدد باقی بماند.

کلم چینی

بسته به روش برداشت محصول، عملکرد بین  ۰.۸ تا  ۴ کیلوگرم در مترمربع متغیر است.

یکی از بیماریهای جدی این گیاه بوته میری (damping-off) است (عمدتا توسط قارچ Pythium sp)، که میتوان تا حدودی زیادی با زهکشی خوب و عدم کشت متراکم و یا با قارچکش هایی مانند دی‌تیوکارباماتها (dithiocarbamates) کنترل کرد. کپک داونی (Downy) (Peronospora parasitica) یکی دیگر از بیماریهای جدی در فصل مرطوب و سرد است. سوسکهای کک مانند (Flea beetles)، شاپرک کلم (diamond-back moth)، ساقه خوارها (borers) و کرم کلم (cabbage looper) در کنار شته ها، ملخها از مهمترین آفات این گیاه محسوب میشوند.

کلم چینی

فواید سلامتی کلم چینی:

یکی از ویتامینهای شاخص در این گیاه ویتامین B6 است. ویتامین B6 برای تنظیم سطح هموسیستئین (homocysteine) (هموسیستئین اسید آمینه غیر پروتئینی حاوی گوگرد است) در خون ضروری است. سطح بالای هموسیستئین منجر به التهاب و بیماریهای قلبی و عروقی میشود. مقدار ناکافی ویتامین B6 منجر به ایجاد هموسیستئین و تجمع پلاکتها شده و به دیواره رگهای خونی آسیب میرساند و باعث سکته مغزی و حمله قلبی میشود. مطالعات نشان میدهد که مصرف ویتامین B6 همراه با فولات به کاهش سطح هموسیستئین و ترمیم آسیب رگهای خونی کمک میکند. همچنین سطح کلسترول و فشار خون را کنترل میکند که اصلی ترین دلایل بیماریهای قلبی است. همچنین مقدار ناکافی ویتامین B6 باعث افزایش درد و علائم آرتریت روماتوئید (heumatoid arthritis) میشود.  مطالعات نشان داده که این ویتامین B6 برای عملکرد مناسب سیستم عصبی و سیستم ایمنی بدن حائز اهمیت است.

کلم چینی یکی از سبزیجات مهم برای دریافت مقدار کافی ویتامین K است. ویتامین K به جلوگیری از سخت شدن شریانها که یکی از دلایل حمله قلبی است کمک می کند. همچنین کلسیم را از شریان جدا کرده و این امر امکان رسوب پلاکتهای سخت و خطرناک را نمیدهد. مطالعات نشان داده که ویتامین K یک ماده مغذی حیاتی است که به کاهش التهاب و عمکلرد بهتر رگها و شریانها کمک میکند. دریافت مقدار کافی ویتامین K به حفظ فشار خون کمک کرده و خطر ایست قلبی را کاهش می دهد.

در مجموع و با توجه به میزان ویتامینها و مواد معدنی موجود در کلم چینی  می توان گفت که مصرف آن میتواند در سلامت استخوانها، جلوگیری از میگرن، درمان دیابت و همچنین به دلیل داشتن مقادیر بالای ویتامین A در تقویت بینایی موثر باشد.

بذر کلم چینی رو براحتی می توانید از سایت فردین کشت تهیه نموده و از کشت آن اذت ببرید.

منابع:

Hari, V., 2019. Plant Foods For Nutritional Good Health. Notion Press.

Sun, B., Zhang, F., Xue, S., Chang, J., Zheng, A., Jiang, M., Miao, H., Wang, Q., Tang, H., 2018. Molecular Cloning and Expression Analysis of the ζ -Carotene Desaturase Gene in Chinese kale ( Brassica oleracea var . alboglabra Bailey ). Hortic. Plant J. 4, 94–۱۰۲. https://doi.org/10.1016/j.hpj.2018.03.005

https://uses.plantnet-project.org/en/Brassica_oleracea_Chinese_Kale_(PROSEA).

https://fdc.nal.usda.gov.

نوشته های مشابه