آموزش کاشت و پرورش

کاشت تا برداشت نعناع

کشت نعناع

نعناع گیاهی چند ساله, علفی و از خانواده Lamiaceae  که اندامهای هوایی آن تحت تاثیر سرمای زمستان خشک می شوند. اندامهای زیرزمینی(استلونها و ریزومها) به رنگ سفید ، نازک و به طول ۵ تا ۲۵ سانتیمترند . نعناع دارای ساقه چهار گوش ، به رنگ بنفش و بسته به شرایط اقلیمی محل رویش به طول ۳۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر می باشد. در این گیاه برگها به طول ۳ تا ۹ و به عرض ۱ تا ۳ سانتیمتر ، بیضی شکل ، در کناره ها دندانه دار و به رنگ سبز تیره مشاهده می شوند . گلهای نعناع دارای عمری بسیار کوتاه و به رنگ  بنفش روشن و به صورت خوشه های مجتمع روی چرخه هایی قرار دارند که هرچرخه مرکب از ۶ تا ۷ گل است . به واسطه وجود اسانس در پیکر رویشی ، گیاهان از بویی مطبوع و مزه ای خنک و کمی تند برخوردارند. دوره رویشی نعناع (از بدو رویش تا مرحله گلدهی) ۸۰ تا ۱۰۰ روز به طول می انجامد. ابتدا رویش گیاهان به کندی صورت می گیرد، در حالی که پس از ۲ تا ۳ هفته رشد آنها سرعت می یابد. کشت نعناع از دو طریق رویشی (ریزوم ها) و بذرها انجام می شود. در فروشگاه فردین کشت بذر دو رقم نعناع کمیاب موجود است.

نعناع را در اکثر نقاط می توان کشت کرد. اما مناطق خیلی سرد برای کشت این گیاه مناسب نیست. مواد و عناصر غذایی فراوان و آب کافی برای رویش نعناع، ضروری است. چنانچه سطح خاک از برف پوشیده شده باشد، اندامهای زیرزمینی در ۱۷- درجه سانتی گراد زنده مانده و فعالیت بسیار خفیفی خواهند داشت. این اندامها قادرند تا سرمای ۳۰- درجه سانتی گراد را هم برای مدت محدودی تحمل کنند. گیاه در ۲ تا ۳ درجه سانتی گراد شروع به رویش می نماید، ولی درجه حرارت مطلوب برای رویش نعناع ۱۰ درجه سانتی گراد می باشد. در آغاز رشد گیاه و تشکیل ساقه ها و برگهای جوان، سرما مناسب نیست و ممکن است باعث خشک شدن آن شود.

دمای  ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد ه منظور تسریع در رشد و نمو گیاه و همچنین افزایش در تولید اسانس مناسب است.  هر چند در درجه حرارتهای بالاتر(۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی گراد) مقدار تولید اسانس در گیاه افزایش می یابد، ولی در مقدار«منتول» اسانس تاثیر منفی داشته و باعث کاهش آن می گردد.

کشت نعناع در شرایط بلند روز (از نظر تابش نور)، سبب افزایش محصول نعناع شده و در سنتز اسانس آن نیز تاثیر مثبت دارد. از این رو، همواره توصیه می شود این گیاه در دامنه جنوبی تپه ها کشت شود.  آبیاری مناسب  نعناع در طول رویش بدلیل سطحی بودن ریشه نعناع بسیار ضروری است. نعناع در طول رویش به حداقل ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلی متر بارندگی (آبیاری) نیاز دارد. از این رو، آن را همواره باید در مناطقی که از نظر آب غنی اند کشت نمود.

گیاهان از ۳ تا ۴ هفته پس از رویش تا قبل از گلدهی به مقادیر مناسبی آب نیاز دارند و باید تحت آبیاری منظم قرار گیرند.

اسیدیته مناسب خاک برای نعناع ، بین ۵ تا ۸ مناسب است. باید از کشت نعناع در خاکهای رسی و اشباع از آب و خاکهایی که اسیدیته آنها بالاتر از ۵/۸ است، اجتناب نمود. به طور کلی خاکهای اسیدی و زهکشی شده، خاکهای مناسبی برای کشت نعناع می باشند.

قبل از کاشت بایستی زمین را شخم عمیق زده و با کودهای دامی پوسیده ( ۴۰ تن در هکتار ) و کودهای کامل ماکرو ( ۵۰۰ کیلوگرم درهکتار ) زمین را تقویت نمود. تراکم مناسب کشت نعناع در هر هکتار حدود ۷۰۰۰۰ بوته است که بوته ها باید به فاصله ۳۰ الی ۵۰ سانتیمتر و به عمق ۱۰ تا ۱۲ سانتیمتر کشت شوند . برای کشت از بوته هایی که ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر طول و ۳ تا ۵ برگ دارند و یا ریشه های جانبی که ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر طول و ۳ تا ۴ جوانه دارند استفاده می شود. کشت بصورت کرتی برای نعناع فلفلی مناسب است . متوسط عمر مزارع نعناع فلفلی ۳ تا ۴ سال است و نیاز به دوره تناوب ۴ ساله دارد یعنی چهار سال پس از برداشت نهایی می توان دوباره در همان زمین نعناع را کشت کرد .

بلافاصله پس از کشت نعناع آبیاری صورت می گیرد. در ابتدای رشد گیاه هم باید با علفهای هرز مبارزه نمود.

در سال ۲ تا ۳ بار محصول را می توان برداشت نمود . چین اول در خرداد و تیر ، چین دوم شهریور و چین سوم آذرماه می باشد. برای انجام عملیات برداشت بوته ها را از فاصله ۴ تا ۵ سانتیمتری سطح خاک درو می کنند که با دست یا ماشین درودگر انجام می گیرد و بسته به نیاز بازار مصرف بصورت تریا خشک بفروش می رسد.

نوشته های مشابه