آموزش کاشت و پرورش

شلغم از کاشت بذر تا برداشت محصول

کشت شلغم

شلغم (Brassica rapa L. Group Rapifera) قسمت خوراکی آن هیپوکوتیل متورم شده و بخش بالایی ریشه است  که مصرف خوراکی دارد.  شلغم یکی از سبزی های ریشه ای دو ساله می باشد ، ولی به عنوان سبزی یک ساله کشت و کار می شود. این سبزی به صورت تازه و یا خشک شده به عنوان غذا در تهیه سوپ و سالاد استفاده می شود ، برگ های سبز روشن و نازک آن به عنوان یک سبزی قابل پخت دارای ارزش غذایی بالایی می باشند. کشت شلغم از طریق بذر در مزرعه و همچنین گلدانی امکانپذیر است.

ارزش غذایی و دارویی شلغم

شلغم غنی از پیش ویتامین A است . برگ های شلغم نیز خوراکی است و ارزش غذایی آنها حتی بالاتر از ریشه می باشد. شلغم دارای ارسنیک و روبیدیوم است . این دو عنصر با کمک گوگرد در جلوگیری از مرض جذام نقش مهمی دارن . روغن بذر شلغم اثر نرم کننده و ملین دارد و مصرف آن باعث پیشگیری از قولنج های کبدی و کلیوی می گردد . ریشه آن اثر مدر و حل کننده املاح ادراری دارد و در دفع سنگ کلیه ، درمان نقرس ، التهاب مثانه و رفع چاقی موثر است . شلغم به علت این که یک آنتی بیوتیک است ، بهترین داروی ضدعفونی کننده معده محسوب می شود . شلغم اشتهاآور بوده و این خاصیت در برگ های آن بیشتر است ، ولی برگ شلغم دیرهضم بوده و تولید نفخ می کند . شلغم دارای یک ماده ضد میکروب قوی بوده و با این که دارای نشاسته و مواد قندی است ، تحت تاثیر میکروب های هوا فاسد نمی شود .

گیاه شناسی شلغم

شلغم دارای برگ های کشیده بوده که این برگ ها پوشیده از کرک های ریز می باشند. برگ های شلغم به مریستم ساقه چسبیده هستند. برگ ها سبز روشن ، نازک و تا حدودی کرکدار بوده و یک سبزی معطر با ارزش غذایی بالا می باشد . برخی رقم ها فقط برای تولید برگ کاشته می شوند . ممکن است شکل شلغم گرد ، استوانه ای یا کروی باشد . قسمت بیرونی شلغم سفید ، سبز ، ارغوانی یا ترکیبی از این رنگ ها است و قسمت درونی سفید یا زرد کم رنگ می باشد .

گیاه شلغم در زمستان ورنالیزه می شود و رنگ گل آن هم رنگ گوشت ریشه است . شلغم گیاهی دوساله و خود ناسازگار می باشد . ساقه گلدهنده آن از قسمت خوراکی خارج شده ، طول آن به ۸۰-۶۰ سانتی متر می رسد . گل آن به صورت خوشه ای بوده و به رنگ زرد نمایان می گردد . میوه آن غلاف بوده و حاوی ۲۰-۱۵ بذر است .

شرایط محیطی مطلوب کشت بذر شلغم

شلغم یک سبزی فصل خنک است . نسبت به یخبندان مقاومت کمی دارد ، ولی نسبت به گرما بسیار حساس است . اگر دما برای مدتی به کمتر از ۱۰ درجه سانتی گراد برسد ، وارد دوره گلدهی می گردد و از کیفیت آن کاسته می شود . در این صورت مزه شلغم تلخ شده و بافت ریشه آن اسفنجی می گردد.

خاک های لومی شنی عمیق و حاصلخیز با ۷-۵/۵=PH توصیه می شود. مقدار کود توصیه شده ۱۲۰-۶۰ کیلوگرم نیتروژن ، ۸۰-۶۰ کیلوگرم فسفر و ۸۰-۶۰ کیلوگرم پتاسیم در هکتار می باشد .

تکثیر شلغم

 کشت شلغم  از طریق بذر تکثیر می شود . بذر شلغم کوچک و سیاه مایل به قرمز است و در عمق ۵/۱-۱ سانتی متر کاشته می شود . میزان بذر برای کشت شلغم آن حدود ۳-۲ کیلوگرم در هکتار می باشد . نشا کردن بوته ها سبب بدشکل شدن ریشه می گردد . در کشت شلغم ، تاریخ کاشت باید طوری تنظیم شود که برداشت آن در فصلهای پاییز و زمستان که بیشترین تقاضا برای آن وجود دارد ، صورت گیرد.

برداشت شلغم

برخی رقم ها پس از ۵۰ روز و برخی ۱۰۰ روز بعد از کاشت، برداشت می شوند. بهترین کیفیت در ریشه هایی است که ۱۰ سانتی متر قطر دارند و ریشه های بزرگتر ترک می خورند و توخالی می شوند .

انبار مانی

شلغم دردمای صفر درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۹۵ درصد به مدت ۵-۴ ماه قابل نگهداری می باشد.

ناهنجاریهای فیزیولوژیکی

شلغم حساس به کمبود بر است . ریشه ها در اثر کمبود بر آبکی و دارای لکه های قهوه ای می شوند و شکاف برمی دارند . برگ ها نیز در اثر کمبود آن کوتاه مانده و پیچ می خورند . همچنین شلغم به سرمازدگی حساس است و علایم سرمازدگی به صورت حفره های سطحی چروکیدگی دیده می شود .

آفات و بیماریهای مهم

آفات مهم شلغم مشابه آفات سایر کلمها می باشد.

نوشته های مشابه