آموزش کاشت و پرورش

کاشت سبزی شنبلیله

سبزی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum) بومی شرق اروپا و اتیوپی است . سبزی شنبلیله گیاه علفی یکساله است که قرن ها است در خاورمیانه و هند به عنوان غذا ، همچنین به صورت علوفه و کود سبز استفاده می شود . در هند ، برگ های جوان به عنوان سبزی تازه و همچنین برگ خشک شده آن در آفتاب ، برای مصرف در سایر فصول استفاده می شود . سبزی شنبلیله تا حدودی مقاوم به خشکی و تا حدودی مقاوم به سرما می باشد .

خاستگاه سبزی شنبلیله نواحی مدیترانه گزارش شده و در آسیا از ایران تا قسمت های شمالی هندوستان و بخش هایی از چین گسترش دارد و در حال حاضر بطور وسیعی در چین ، شمال و شرق آفریقا ، اوکراین و یونان کشت می شود .

ارزش غذایی و دارویی

سبزی شنبلیله منبع غنی از عناصر غذایی و ویتامینها می باشد . بذر رسیده تند و در تهیه پودر کاری به کار می رود . بذر دارای ۲۵% پروتئین و ۵۰% هیدرات کربن و خواص دارویی نیز دارد . افزودن برگ شنبلیله به غذاهایی که از غلات تهیه می شود ، مقدار آهن کل آنها را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می دهد .

سبزی شنبلیله ضد چربی ، کاهش دهنده فشار خون ، ضد سرطان ، ضد دیابت ، تقویت کننده قلب ، مدر ، ضد میکروب ، مسهل ، مدر ، تب بر ، ضد التهاب ، شیرزا ، اشتهاآور و محرک معده می باشد . همچنین در درمان نقرس ، رماتیسم و معالجه ترک های پوست نقش مهمی دارد .

گیاه شناسی

سبزی شنبلیله خوراکی گیاهی است گلدار ، نهاندانه ، دولپه و جداگلبرگ ، علفی ، یکساله و تقریباً بدون کرک می باشد . ارتفاع بوته شنبلیله بسته به شرایط زراعی و اقلیمی محل رویش از ۱۵ تا ۶۰ سانتی متر متغیر است . گیاه دارای برگهای سه برگچه ای به طول ۱ تا ۴ سانتی متر و طول دمبرگ آن ۱ تا ۳ سانتی متر و کم و بیش کرکدار است . گلهای شنبلیله دوجنسی و به رنگ سفید مایل به زرد و گاهی زرد و بندرت بنفش هستند و ۸۰-۵۰ روز بعد از کاشت ظاهر می شوند . میوه به صورت غلاف (نیام) دراز و استوانه ای شکل به طول ۷ تا ۱۵ سانتی متر و محتوی ۱۰ تا ۲۰ دانه است که ۲۱۰-۱۸۰ روز پس از کشت می رسند . دانه شنبلیله صاف ، پهن و کم و بیش مکعبی شکل به رنگ زرد مایل به قهوه ای و یا سبز ماشی ، بسیار محکم و سخت بوده و در طول آن یک شیار کم و بیش عمیق وجود دارد . وزن هزار دانه بر حسب نوع رقم و شرایط اقلیمی و زراعی محل رویش از ۵ تا ۱۲ گرم متغیر است .

شرایط مطلوب محیطی

سبزی شنبلیله در مناطقی که دارای شرایط مناطق معتدله با زمستان ملایم و تابستان خنک باشد ، رشد مطلوبی دارد ، اما شرایط گرم و خشک برای رسیدن غلافها لازم است .

خاک

شنبلیله از نظر نیاز خاکی جزو گیاهان کم توقع بوده ، ولی برای تولید انبوه کشت و کار آن در خاکهای لومی با زهکشی خوب ، آهکی (PH=8-8/5) و غنی از مواد غذایی توصیه می گردد .

ازدیاد

سبزی شنبلیله با کشت مستقیم بذر ازدیاد می شود و به دو صورت کشت در کرت و به صورت مسلسل و کشت در جوی پشته ای به صورت ردیفی کشت می شود . در ایران روش اول مرسوم است . در روش دوم فاصله بین ردیفها ۲۵ سانتی متر و میزان بذر مصرفی ۲۵ کیلوگرم در هکتار می باشد .

سبزی شنبلیله در بیشتر نقاط ایران و به صورت کشت بهاره در مزارع تولید سبزی کشت می شود . اوایل بهار (فروردین) زمان مناسبی برای کشت مستقیم بذر در زمین اصلی است . در روش کشت سنتی متداول در ایران ، بذرهای شنبلیله به صورت دستپاش کشت می گردند ولی توصیه می شود بذرها در ردیفهایی به فاصله ۲۵ سانتی متر و در عمق ۵/۱-۱ سانتی متری و با تراکم ۲۵-۲۰ کیلوگرم در هکتار کشت شوند . برای کشت بذر می توان از ردیفکارهای غلات نیز بهره جست .

برداشت

برخی افراد فقط برگ های جوان شنبلیله را برداشت می کنند و برخی گل گیاه را از خاک خارج می کنند . گیاهان سرزنی شده مجدداً رشد کرده و تا زمان گلدهی سرزنی ادامه دارد . معمولاً شنبلیله ۲۰ روز بعد از کاشت ، آماده برداشت می شود . اگر شنبلیله دیر برداشت شود ، برگ ها تلخ می شوند .

در شرایط آبیاری ، عملکرد پیکره رویشی خشک گیاه حدود ۵ تن در هکتار و عملکرد دانه ۸/۰ الی ۵/۱ تن در هکتار گزارش شده است .بذر سبزی شنبلیله معطر ایرانی بسته۳۰ گرمی رو میتوانید از این لینک تهیه بفرمایید و جهت خرید عمده بذر با ما در تماس باشید.

نوشته های مشابه