آموزش کاشت و پرورش

کاشت تره ایرانی

در این مقاله می خواهیم به صورت مختصر تره ایرانی را معرفی کنیم. تره ایرانی  (Allium ampeloprasum) گیاهی دوساله از تیره Alliaceae است . این گیاه بومی ایران بوده و کاشت تره ایرانی در مناطق مختلف ایران رواج دارد.جهت تهیه بذر با کیفیت تره ایرانی می توانید از اینجا بذر تره ایرانی درجه یک بسته ۳۰ گرمی اقدام نمایید.

گیاه شناسی

در کاشت تره ایرانی باید در نظر داشت که این گیاه با رشد زیاد و متراکم دارای برگهایی است که غلاف آنها در قسمت ابتدایی با هم همپوشانی داشته و به صورت دسته جمعی روی یک ساقه زیرزمینی قرار گرفته اند . برگها قسمت قابل مصرف آن را تشکیل می دهند و بر خلاف پیاز خوراکی لوله ای شکل و گرد نیستند ، بلکه پهن و نواری بوده و از قسمت طولی تا خورده اند و به شکل نیمه ایستاده در گیاه مستقر شده اند . عرض برگها بین ۴-۱ سانتی متر و طول آنها بین ۳۰-۲۰ سانتی متر متغیر می باشد . برگها دارای نوعی رشد اینترکالر (Intercaler) بوده و بعد از هر برداشت برگهای جدید عریض تر و طویل تر گشته و در قاعده همدیگر را می پوشانند ، به طوری که می توان تا ۱۵ چین در سال از آن محصول برداشت کرد .

سیستم ریشه تره ایرانی نسبتاً قوی بوده و به صورت افشان گسترش یافته و تا عمق ۷۰-۶۰ سانتی متری خاک نفوذ می کند . ساختمان سوخ در این گیاه بسیار کوچک بوده و یا اصلاً توسعه نیافته است به طوری که قطر آن در نمونه های مختلف بین ۲-۵/۰ سانتی متر متغیر است و شامل دو برگ ذخیره ای است که به وسیله قسمت های روی هم افتاده قاعده برگها پوشیده شده است . پیازچه های هوایی بندرت در گل آذین آن ظاهر می شود .

گل به صورت دوجنسی و اندام نر زودتر از مادگی می رسد (Protandery) . ساختمان اجزای گل مشابه سایر گیاهان جنس Allium بوده و دارای ۳ تپال ، ۳ گلبرگ ، ۶ پرچم و ۳ برچه است . پوشش گل استکانی شکل ، نسبتاً نوک تیز و به رنگ سفید تا ارغوانی می باشد . پرچمها سفید ، ارغوانی و بنفش ، دارای لوبهای مشخص و در حاشیه دارای مژکهای ریز می باشد . بساکها به رنگ زرد یا ارغوانی که در زمان تولید دانه های گرده به مقدار کمی از پوشش گل بلندتر دیده شده و منظره خاصی را به گل می بخشند . تخمدان فوقانی ، سه برچه ای و دارای سه خانه می باشد .

تره ایرانی دارای ساقه گل دهنده استوانه ای شکل و توپر می باشد که نسبتاً بلند بوده و تا بیش از یک متر ارتفاع دارد . گل آذین از نوع چتر و گلها کروی بوده و کاملاً باز نمی شوند . بذرها سیاه رنگ ، چندوجهی و چین خورده می باشند . طول بذر حدود ۴-۲ میلی متر و پهنای آن ۴-۵/۱ میلی متر ، وزن هزار دانه ۳-۳/۲ گرم و هر کیلوگرم بذر دارای حدود ۴۰۰ هزار عدد بذر می باشد .

ازدیاد

کشت مستقیم بذر ارزان ترین و مرسوم ترین روش تکثیر تره ایرانی می باشد . نحوه جوانه زدن بذر تره ایرانی نیز همانند بذر پیاز خوراکی و برخلاف سایر تک لپه ای ها می باشد . در هنگام جوانه زنی ریشه با نوعی خمیدگی گیره مانند ، همانند نوک مته عمل کرده و قشر خاک را می شکافد . آن قسمت از بازوی گیره که به بذر متصل می باشد به رشد طولی خود ادامه می دهد . انتهای دیگر بازوی گیره به وسیله ریشه ثابت نگه داشته می شود . این حالت گیره مانند که زمین را می شکافد و یک سر انتهایی آن را بذر و دیگری ریشه تشکیل می دهد ، مرحله گیره ای نامیده می شود . سپس بازوی کوتاه گیره که به بذر متصل است از خاک خارج شده و همانند یک شلاق روی قسمت قایم لپه آویزان می شود ، این مرحله را مرحله شلاقی می نامند . بالاخره بازوی کوتاه متصل به بذر تحلیل رفته ، چروکیده شده و همراه پوسته بذر به صورت یک شلاق روی محور اصلی را می پوشاند که بتدریج حذف شده و گیاهچه به رشد خود ادامه می دهد .

در کاشت تره ایرانی  باید توجه داشت که زمان کاشت بذر در مناطق معتدله بهار و بعد از رفع خطر سرمای بهاره است . در شرایط آب و هوایی سرد کاشت بذر در اواسط تا اواخر فروردین صورت می گیرد . زمان دیگر کاشت بذر در اواسط شهریور می باشد . در مناطق گرمسیر عمل کاشت در پاییز انجام می شود . در ایران کشت آن به صورت کرتی و بذر به صورت دست پاش و مسلسل پاشیده می شود . البته کاشت به صورت خطی و یا روی هم پشته های کم عمق نیز صورت می گیرد . عمق مناسب کاشت ۲-۱ سانتی متر و مقدار بذر مورد نیاز ۲۰-۱۵ کیلوگرم در هکتار می باشد .

داشت

یکی از مهمترین مشکلات کاشت تره ایرانی وجود انواع علفهای هرز یک ساله و چند ساله است که باعث کاهش کیفیت و کمیت محصول می شود . پس در کاشت تره ایرانی به علت تراکم بالای بوته در واحد سطح ، امکان کولتیواتورزدن وجود ندارد . علفکش داکتال به میزان ۵/۷ کیلوگرم در هکتار به صورت علف کش پیش رویشی علیه علفهای هرز باریک برگ و پهن برگ به کار می رود .

برداشت

مناسب ترین زمان برداشت حالتی است که برگهای آن دارای طول ۲۰-۱۵ سانتی متر و عرض ۲-۱ سانتی متر باشند و در مجموع ۱۰-۸ بار برداشت در یک فصل صورت می گیرد . معمولاً برداشت به صورت کف برکردن و از روی سطح خاک و با استفاده از چاقو صورت می گیرد . در آذربایجان ۵-۴ برداشت در سال اول و ۴-۳ برداشت در سال دوم و در مجموع ۸ چین برداشت در دو سال صورت می گیرد و سپس گیاه به بذر می رود .