پشن فروت درختچه‌ای از خانواده گل ساعتی می‌باشد. به شکل تجاری در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری کشت می‌شود. میوه آن شیرین و پر بذر و از نوع سته، گرد تا تخم مرغی، رنگ آن از زرد تا بنفش تیره در مرحله رسیدن می‌باشد. پوست آن دارای حالت چرمی است. محتوایات داخلی آن آبدار و دارای تعداد زیادی بذر می‌باشد. میوه آن به دو شکل تازه‌خوری و در صنایع تبدیلی کاربرد فراوان دارد. عصاره آن به عنوان طعم دهنده به سایر آبمیوه‌ها اضافه می‌شود.
منشاء پیدایش و پراکنش پشن فروت
واریته ارغوانی بومی مناطق جنوب برزیل، پاراگوئه و شمال آرژانتین است. واریته زرد را عده‌ای، بومی آمازون می‌دانند. این میوه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری قابل کشت است و به طور تجاری در استرالیا، هاوائی، آفریقای جنوبی و برزیل کشت می‌شود.
شرایط اقلیمی
واریته ارغوانی این میوه، نیمه‌گرمسیری بوده و در مناطقی که دچار یخ زدگی نمی‌شوند، کشت می‌گردد. برخی از ارقام آن تا شش درجه زیر صفر را تحمل می‌کنند. در دماهای پایین با وجود صدمات جدی به اندام‌های هوایی، ریشه‌ها، زنده مانده و قادر به تولید پا جوش خواهند بود. واریته زرد، گرمسیری بوده و به سرما حساستر است. همه ارقام این میوه بدلیل داشتن برگ‌های بزرگ و رونده بودن بایستی در مقابل وزش بادهای تند حفظ شوند. در مناطقی که میزان بارندگی سالیانه بیش از 900 میلیمتر (به شرط پراکنش مناسب بارندگی در طول سال) باشد، امکان کشت دیم آن وجود دارد. این گیاه در شرایط دمایی 18 تا 25 درجه سانتیگراد دارای رشد مطلوبی است و در ارتفاع1200 تا 1800 متر بالاتر از سطح دریا، کشت می‌گردد.
انواع میوه پشن فروت
واریته میوه ارغوانی
این نوع میوه‌هایی به رنگ ارغوانی تیره متمایل به سیاه، خوشبو و معطر، گرد و تخم مرغی کل به طول پنج سانتیمتر و به وزن 45-30 گرم تولید می‌کند. اولین بار توسط پاتریک ورلی در ایالت ماساچوست به صورت کشت گلدانی توسعه داده شد. میوه دارای مزه و طعم بسیار خوب و عالی، گیاه قوی و دارای شاخه‌های متراکم و فشرده، گل‌ها خودگشن، شاخ و برگ زیبا و عالی برای فضاهای سر پوشیده خیلی بزرگ، بسیار پرمیوه، مزه میوه شیرین متمایل به ترش است. از صفات خیلی خوب این رقم اندازه متوسط میوه است. برای عصاره گیری و تازه‌خوری مناسب است.
بذر پشن فروت ارغوانی، برای خرید کلیک کنید.
واریته میوه زرد
رنگ میوه زرد پر رنگ با میانگین طول شش سانتیمتر و وزن 75 گرم و در نوع میوه درشت (giant granadilla) میوه‌هایی به شکل گرد بیضوی به طول 20-10 سانتیمتر و وزن 450 گرم تولید می‌کنند. بذرها با تعداد 250 عدد در هر میوه و به رنگ سیاه که پوشیده ازکیسه‌های آب میوه نارنجی رنگ (بخش خوراکی میوه ) می‌باشند. میوه بزرگ (بزرگتر از فرم های استاندارد)، رنگ میوه طلایی تا زرد، طعم و مزه نسبتا تند، شاخه های بسیار قوی، نیازمند.(پایه‌های گرده زا، گل‌ها خوشبو و معطر، سفید با یک مرکز تیره است).
پشن فروت فوتیدا به عنوان گیاه دارویی و زینتی اهمیت ویژه ای دارد. برای خرید بذر کلیک کنید.
واریته میوه طلایی درشت (Golden Giant)
یک رقم دارای میوه زرد رنگ بزرگ که منشاء آن کشور استرالیا است.
جهت خرید بذر پشن فروت گرانادیلا طلایی عسلی، کلیک کنید.
زمان میوه‌دهی پشن فروت
در نوع ارغوانی، گل‌ها از اواسط بهار شروع به ظاهر شدن می‌کنند و رسیدن میوه‌ها 60 تا 80 روز بعد از اولین گلدهی خواهد بود. در نوع زرد، گلدهی در اوایل بهار تا اواخر پاییز بوده و رسیدن میوه از اوایل تابستان تا زمستان ادامه دارد. در واریته طلایی درشت، گل‌ها در بهار باز شده ودر تابستان میوه می‌دهد. همچنین ممکن است در طول تابستان هم گل‌ها ظاهر شوند، ولی به دلیل گرما، تلقیح به خوبی صورت نگرفته و میوه‌ها معمولا نرمال نیستند مگر اینکه تابستان خنکی داشته باشیم. البته بروز شرایط اقلیمی متفاوت در طول سال های مختلف می‌تواند در زمان گلدهی پشن فروت، موثر باشد.
محل مناسب کشت
پشن فروت نیاز به آفتاب کامل دارد ولی در مناطقی که گرمای شدیدی حاکم باشد، بهتر است در مکان نیمه آفتاب کشت شود. از آنجاکه بوته پشن فروت بسیار پر رشد بوده و تنه مقاومی ندارد، بایستی در کنار قیم، فنس و یا آلاچیق کشت گردد. همچنین جهت حفاظت از سرما در محوطه منازل، بهتر است در پناه دیوارها کشت شود. گیاه پشن فروت 6 تا 12 ماه پس از کشت در زمین اصلی، شروع به باردهی می‌نماید. عملکرد محصول این گیاه در شرایط مطلوب بین 15 تا 20 تن در هکتار است.فاصله کشت روی ردیف‌ها سه متر و بین ردیف‌ها دو متر می باشد، که با احتساب فضای مناسب برای هر درختچه به میزان شش متر مربع، می‌توان به طور تقریب به تعداد 1660 اصله نهال در هکتار کشت نمود.
خاک
پشن فروت در بسیاری از خاک‌ها رشد می‌کند ولی در خاک‌های شنی لومی با اسیدیته 5/6 تا 5/7 مناسبترین رشد رویشی را دارد. زهکشی مناسب برای رشد آن ضروری است. خاک باید از مواد آلی، غنی باشد. در صورتی که خاک زیادی اسیدی باشد، افزودن آهک به خاک می‌تواند مفید واقع گردد. به دلیل وجود ریشه‌های سطحی، وجود یک لایه ضخیم مواد آلی به رشد بهینه آن کمک خواهد کرد.
آبیاری
آبیاری منظم در تشکیل مداوم گل و میوه نقش مهمی به‌سزایی دارد. آبیاری در زمان رسیدن میوه بیشتر از زمان‌های دیگر باید مورد توجه قرار گیرد.
کوددهی
به دلیل رشد فراوان، نیاز غذایی پشن فروت، زیاد است. فرمول کودی 175 گرم سوپر فسفات تریپل به همراه 20 کیلو گرم کود دامی پوسیده برای هر اصله نهال و یا 300 گرم کود نیترات آمونیم کلسیم در دو نوبت (150 گرم در هر نوبت) در فصل بارندگی جهت تولید محصول مناسب توصیه شده است. همچنین فرمول کودی مناسب با نسبت 10-5-20 کود NPK به میزان 1400 گرم، چهار نوبت در سال، به فاصله 45 سانتیمتر از طوقه گیاه (در درختان بالغ بیش از دو ساله) می‌تواند در عملکرد محصول بسیار موثر باشد. باید توجه داشت،گیاهانی که دچار سرمازدگی شده‌اند، پس از گرم شدن هوا نیاز به تغذیه بیشتری دارند. در خاک‌های قلیایی و شنی، مصرف فسفر نسبت به ازت و پتاس کمتر است. همچنین کمبود عناصر ریز مغذی در این نوع خاک‌ها توسط چهار مرحله محلول‌پاشی در سال بر طرف می‌گردد.
هرس
هرس جهت محدود نمودن رشد گیاه، برداشت راحت تر محصول و حفظ قدرت برای تولید مناسب، لازم است. هرس پشن فروت در مناطق با زمستان گرم بلافاصله بعد از برداشت محصول و در مناطق سردسیر در اوایل بهار انجام می‌گردد. شاخه‌های ضعیف به طور کامل و شاخه‌های قوی یک سوم طولشان هرس می‌شود. در مناطق خیلی گرم حفظ شاخ و برگ به منظور پیشگیری از آفتاب سوختگی میوه‌ها ضروری است. یکی از زمان‌های مناسب کوددهی پس از هرس می‌باشد.
تکثیر پشن فروت
ازدیاد جنسی
پشن فروت معمولا از طریق بذر تکثیر می‌شود. بذرها دارای قوه نامیه کمتر از یک سال بوده و بایستی بلافاصله پس از برداشت، کشت گردند. عمق کشت بذرها یک سانتیمتر و بهتر است در خاک سبک و یا ماسه استریل کشت شوند و ضمن حفظ رطوبت از آفتاب مستقیم در امان باشند. بذور کشت شده در مدت کمتر از یک ماه شروع به جوانهزنی نموده و پس از جوانهزنی بهتر است به گلدانهای نشایی منتقل گردند. هر گاه ارتفاع نهالها به 25 تا 45 سانتیمتر رسید به زمین اصلی منتقل شده و آبیاری می‌شوند. در صورتی که ارتفاع نهالها بیش از میزان ذکر شده باشد باید سربرداری گردند.
ازدیاد رویشی
نوع ارغوانی به نماتد و بیماری‌های خاکزی بسیار حساس و نوع زرد از تحمل نسبتا خوبی برخوردار است. به همین دلیل معمولا نوع ارغوانی را بر روی نوع زرد پیوند می‌زنند. انواع پیوندهای نیمانیم، اسکنه، زبان‌های و زبانه جانبی جهت تکثیر آن استفاده می‌شوند. برای انجام پیوند نیمانیم، پیوندکی به طول 8 الی 10 سانتیمتر با حداقل دو جوانه انتخاب می‌شود. سپس برشی مورب به طول نصف طول پیوندک به آن می‌دهند. پایه را از ارتفاع 20 الی 30 سانتیمتری از سطح خاک در نقطه مقابل و مکمل جوانه، برش می‌دهند. در این حالت قطر پایه و پیوندک باید به اندازه قطر یک مداد باشد. برش‌ها طوری روی هم قرار می‌گیرند که لایه زاینده آن دو، مماس بر هم باشند. محل پیوند با نوار پلاستکی محکم بسته می‌شود. برای حفظ رطوبت نسبی هوا در اطراف پیوندک پس از انجام پیوند، یک کیسه پلاستیکی روی آن قرار گرفته و به مدت 14- 10 روز به مکان گرم و سایه منتقل می‌شود. وقتی که پیوندک شروع به رشد کرد، نوار پلاستیکی برداشته می‌شود تا با تبادل هوا در اطراف محل پیوند امکان رشد پیوندک فراهم گردد.
