عمومی

مالچ یا خاکپوش و کاربرد های آن

 به پوشش سبک و نرم سطح خاک، مالچ یا خاک پوش می گویند، این پوشش می تواند لایه‌ای از کاه، خاک‌ اره،خاک برگ، ورقهٔ پلاستیکی،و بسیاری مواد دیگر باشد.این پوشش خاک و ریشهٔ گیاه کاشته‌ شده را از آسیب باران، سله‌بندی، یخبندان، تبخیر و فرسایش محافظت می کند.
کلمه انگلیسی مالچ (mulch) احتمالا از کلمه آلمانی molsch مشتق شده است، که به معنای ” فروپاشی ” است و معادل فارسی مالچ نیز کلمه “خاک پوش” است.
کاربرد مالچ ها موضوع جدیدی نیست، در واقع کاشف اصلی این روش خود طبیعت است، در جنگل برگ ها از درختان بزرگ جدا شده و به زمین می افتند و به همراه دیگر بقایای گیاهی به مالچ(خاک پوش) و سپس کمپوست تبدیل می شوند، در واقع این پوشش به عنوان لباس زمین خواهد بود، و با تشکیل یک لایه طبیعی روی سطح خاک، از گیاه در برابر سرما و خشکی محافظت می نماید.

در یک مطالعه تحقیقاتی مقایسه خاک با خاک پوش(مالچ)و خاک بدون خاک پوش , تفاوت های چشمگیری به قرار زیر صورت پذیرفت:
☑️درصد حفظ رطوبت خاک در حدود دو برابر شد.
☑️دمای خاک تابستان ۸ تا ۱۳ درجه کاهش یافت.
☑️مقدار متوسط ​​زمان مورد نیاز برای حذف علف های هرز به میزان دو سوم کاهش یافت.روش استفاده از خاک پوش یا همان مالچ بسیار ساده است فقط کافی است سطح خاک اطراف گیاه را با مواد مورد نظر پوشش دهیم.

فواید استفاده از خاک پوش

۱- از تبخیر رطوبت خاک به مقدار قابل توجهی جلوگیری می کند.
۲- رشد علف های هرز را حذف یا کاهش می دهد.
۳- زه کشی خاک را حفظ می کند.
۴- به افزایش رطوبت هوا کمک خواهدکرد.
۵- از انتقال نمک و املاح به سطح خاک جلوگیری می کند.
۶- عملیات کاشت، داشت و برداشت به سهولت انجام می گیرد.
۷- عناصر و مواد آلی موجود در مالچ به تدریج به خاک منتقل شده و به مصرف گیاه میرسد.
۸- به پایداری “میکرو ارگانیسم” های مفید خاک کمک زیادی می کند.
۹- از فرسایش خاک ناشی از بارندگی جلوگیری می کند.
۱۰- از یخ زدگی ریشه در فصول سرد جلوگیری می کند.
۱۱- هوادهی به خاک به سهولت انجام می شود.

تحقیقات اخیر که با کاربرد مالچ ها در باغات سیب نواحی واشنگتن آمریکا و “بریتیش کلمبیا” کانادا با شرایط اقلیمی مشابه دارای خاکهای شنی یا شنی لوم ، مواد آلی اندک و ظرفیت نگهداری آب کم انجام گرفته اند ،درمقایسه با ردیفهایی که عرفاً بوسیله راندآپ تیمار می شدند نشان داد که :

  • تیمارهای مالچ حاوی خُرده های چوب و تکه های روزنامه ها توانستند ، بخوبی از رشد علف های هرز جلوگیری کنند. خرده های چوب که از نسبت C : Nبسیار بالائی برخوردار بودند ، در ضمن تجزیه شدن توانستند از قابلیت دستیابی درختان به مواد ازته بکاهند ولیکن عدم مخلوط کردن آنها با خاک میتواند چنین روندی را کاهش دهد.
  • در مطالعه دیگری (Granatstein-2001) که برای مقایسه مالچ های مختلف با گیاهان پوششی در باغات سیب رقم “Red delicious/M.26” طی دو سال انجام گرفت ، نشان داد که مالچ های حاصل از تکه های روزنامه باعث کنترل بسیار خوب گراس های هرز شدند درحالیکه مالچ های حاصل از خرده های چوب و علوفه خشک یونجه توانستند به میزان ۵۰ درصد از اثربخشی تیمار راندآپ عمل نمایند .
  • عملکرد میوه های سیب در پلات های حاوی مالچ خرده های یونجه خشک با ۷/۲۷ کیلوگرم در هر درخت بیشتر از سایر مالچ ها و گیاهان پوششی با ۶/۱۸-۱۵ کیلوگرم در هر درخت و کاربرد راندآپ با ۵/۱۵ کیلوگرم در هر درخت بوده اند .
  • اندازه میوه ها نیز در تیمار خرده های علوفه خشک یونجه با ۲۳۳ گرم از بیشترین و در تیمار پوششی خردل با ۲۰۷ گرم در کمترین مقدار بودند .
  • استحکام و رنگ پذیری میوه ها نیز در تیمار خرده های یونجه خشک نسبت به سایر تیمارها کمتر گردید و نتیجه اینکه مالچ متشکل از یونجه باعث افزودن ازت مازاد بر نیاز درختان سیب شده و از کیفیت میوه ها کاسته است .
  • از دیگر فواید کاربرد مالچ ها چنین است که از مقدار نیاز آبی گیاهان می کاهند و رطوبت خاک را بهتر حفظ می نمایند که این موضوع بویژه در مورد درختان کوچکتر طی ماه های خشک تابستان حائز اهمیّت است . مالچ هایی که در اطراف تنه درختان جوان سیب به قطر ۲ سانتیمتر استفاده شدند ، سبب گردید که حداقل ۵۰ درصد از نیاز آبی درختان در “بریتیش کلمبیا” کاسته گردد درحالی که در تیترهای مشابه در مورد درختان جوان سیب با ضخامت ۴ سانتیمتر ،تنها به کاهش ۱۳ درصد نیاز دارد

نوشته های مشابه