مقالات تخصصی

قارچ گانودرما لوسیدوم

قارچ گانودرما لوسیدوم

معرفی قارچ گانودرما لوسیدوم

قارچ گانودرما لوسیدوم (Ganoderma lucidum) یکی از با ارزشترین گونه قارچ دارویی محسوب می­شود که دارای سابقه طولانی مصرف دارویی در جهت ارتقاء سلامت و افزایش طول عمر در کشورهایی مانند چین، ژاپن و سایر کشورهای آسیایی دارا می­ باشد.

گانودرما لوسیدوم در سلسه قارچ ­ها، دسته Basidiomycota، زیر دسته Agaricomycotina، کلاس Agaricomycetes، راسته Polyporales، خانواده Ganodermataceae، جنس Ganoderma، گونه lucidum قرار دارد. براساس مطالعات تاکسونومیک بیش از ۳۰۰ گونه از این جنس شناسایی شده است که بیشتر آنها در مناطق گرمسیری یافت می­شوند. گانودرما لوسیدوم به طور معمول در روی درختان بویژه درختان بلوط در حال پوسیده شدن رشد می­کنند. گانودرما می­تواند در شرایط بسیار گرم و مرطوب تا مرطوب در گسترده مناطق گرمسیری تا نیمه گرمسیری رشد نماید. با این حال و به دلیل تقاضای بالا، پرورش گلخانه ­ای قارچ گانودرما لوسیدوم نیز متداول می­باشد.

قارچ گانودرما لوسیدوم قارچ گانودرما لوسیدوم
قارچ گانودرما لوسیدوم قارچ گانودرما لوسیدوم
قارچ گانودرما لوسیدوم (Ganoderma lucidum) و نمونه­ای از کشت گلخانه ای آن

قارچ گانودرما لوسیدوم در طب سنتی چینی، متعلق به بالاترین طبقه “داروها” یا “تونیک” می­باشد و امروزه بسیار مورد توجه و  استفاده می­ باشد. معمولاً این قارچ به “Reishi ” یا “گیاه روح” معروف است و در برخی منابع از آن به عنوان “گیاه جاودانگی” نیز یاد می­ شود. در کتاب باستانی چین به نام “lingzhi” شهرت دارد و از آن به عنوان یک گیاه افزاینده طول عمر و مقوی یاد شده است.

در بین تمامی گونه ­های گانودرما جنس لوسیدم به دلیل خاصیت دارویی قابل توجهی که دارد بی نظیر است و محصولات آن به اشکال مختلفی از جمله پودر، مکمل های غذایی و چای حاصل از میسلیا، اسپور و بدنه مورد استفاده می ­باشد. متابولیت­های ثانویه مهمی که از گونه های مختلف قارچ جنس گانودرما استخراج شده است به گروه­ های مختلفی شامل اسیدهای گانودریک، آلدهیدها، الکلها، استرها، گلیکوزیدها، لاکتونها، کتون ها، اسیدهای لوکسیدنیک، استروئیدها، آلکالوئیدها و بنزوئیدها تعلق دارند.

– مهمترین ترکیبات زیستی قارچ گانودرما و خاصیت بیولوژیکی آنها:

بیشتر قارچ­ها دارای وزن تقریبی ۹۰٪ آب و ۱۰٪ باقیمانده شامل وزن خشک می­باشند. قارچ گانودرما لوسیدوم حاوی ۸/۱٪ خاکستر، ۲۶-۲۸٪ کربوهیدرات، ۳-۵٪ چربی، ۵۹% فیبر و ۷-۸٪ پروتئین است. پلی ساکاریدها و تریترپنوئیدها دو ترکیب مهم زیستی در این قارچ می­باشد.

۱) پلی ساکاریدها (polysaccharides):

قارچ­ها حاوی انواع پلی­ ساکاریدها با وزن مولکولی بالا وخصوصیات فیزیکوشیمیایی متعدد هستند. پلی ساکاریدهای مختلفی از قارچ گانودرما لوسیدوم  (به عنوان مثال گانودران A، B و C) استخراج شده است که از نظر قند، ترکیب پپتید و وزن مولکولی متفاوت هستند. یکی از مهمترین پلی ساکارید در قارچ گانودرما، گلوکان­ها (Glucans) هستند.

پلی ساکاریدهای قارچ گانودرما لوسیدوم دارای طیف گسترده ای از فعالیت­های زیستی از جمله ضد التهاب، هیپوگلیسمیک، ضدسرطان، ضد تومور و تحریک کننده سیستم ایمنی بدن هستند. همچنین در سال­های اخیر استفاده از این قارچ در بیماری­های گیاهی نیز متدوال شده بطوریکه در مطالعه جدیدی که در سال ۲۰۱۹ صورت گرفت، مشخص شد که اسپری پلی ساکاریدهای قارچ گانودرما لوسیدوم روی گیاه پنبه و همچنین تیمار آبیاری ریشه ­ای با این عصاره، توانست سبب افزایش ارتفاع نهال­ های پنبه و مقاومت به پژمردگی فوزاریوم (fusarium wilt) شود. این مطالعه نشان داد پس از تیمار پنبه با پلی ساکاریدهای قارچ گانودرما لوسیدوم، فعالیت های پراکسیداز (POD) ، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و پلی فنول اکسیداز (PPO) در برگ به طور قابل توجهی افزایش یافت. علاوه بر این، نتایج این مطالعه نشان داد بیان نسبی ژن­ های مربوط به مسیر اسید جاسمونیک (jasmonic acid) در پنبه به طور معنی داری افزایش داشت. بنابراین بیان شد پلی ساکاریدهای قارچ گانودرما می­تواند با تحریک مسیر جاسمونات مقاومت گیاه به بیماری را افزایش دهد.

قارچ گانودرما لوسیدوم

تفاوت میزان رشد در نهال­ های گیاه پنبه تحت تیمار آبیاری با پلی ساکارید قارچ گانودرما لوسیدوم

۲) تریترپنوئیدها (Triterpenes)

یکی دیگر از ترکیبات مهم در قارچ گانودرما لوسیدوم، تریترپنوئیدها می­باشند که جزء زیر رده ترپن هستند. تریترپنوئیدها دارای ساختار شیمیایی پیچیده و اکسیده شده می­باشند. تریترپنوئیدها دارای فعالیتهای زیستی مختلف مانند سیتوتوکسیک (cytotoxic)، محافظت کبدی (hepatoprotective)، هیپو کلسترولیمی (hypocholesterolemic) و هیپولیپیدمی (hypolipidemic) هستند. یکی از مهمترین ویژگی تریترپنوئیدها موجود در قارچ گانودرما لوسیدوم خاصیت ضد ویروس اچ ای وی(HIV) می­باشد. برخی از مطالعات نشان داده است که عصاره این قارچ اثر مهار گنندگی بر ویروس HIV در شرایط آزمایشگاهی دارد.

قارچ گانودرما لوسیدوم طعم تلخ و ماندگاری دارد، که ناشی از ترکیبات تریترپنوئید می­باشد از این طعم تلخ به عنوان مقوی مقدس در متون طب سنتی باستانی یاد شده است. گزارش شده است که تریترپنوئیدهای این قارچ توانایی مهار فعالیت آنزیمی دارند به طوریکه اسیدهای گانودریک A و C به عنوان مهار کننده FTP یا پروتئین فارنسیل ترانسفراز که یکی از آنزیم­های مهم در ایجاد سرطان می­باشد؛ شناخته شده است و بنابراین نشان دهنده خاصیت درمانی بالقوه برای درمان سلول­های سرطانی در انسان بشمار می­رود. پژوهش­های متعددی که در این ارتباط صورت گرفته است، نشان می­دهد که عصاره قارچ گانودرما به طور قابل توجهی سبب سرکوب تومورها و متاستاز در چندین نوع سرطان از جمله سرطان سینه می­شود. همچنین عصاره این قارچ نشان داده که سبب کاهش عوارض ناشی از شیمی درمانی بر روی سلولهای طبیعی می­گردد. در تازه­ترین پژوهشی که در ارتباط با عصاره این قارچ صورت گرفت، مشخص شد که عصاره قارچ گانودرما لوسیدوم رشد و تکثیر تومورها را توسط مسیرهای متعدد از جمله توسط گیرنده سلول T سرکوب می کند و علاوه بر این فعالیت ایمنی تحریک کننده ضد تومور را نیز بهبود می­بخشد.

علاوه بر تاثیرات ضد توموری و ایمونولوژی قارچ گانودرما لوسیدوم  این قارچ دارای فعالیت­های آنتی اکسیدانی قوی، تاثیرات ضد میکروبی و باکتریایی، ضد قارچی، ضد ویروسی، ضد دیابت، تاثیرات درمانی و حفاظتی بر کبد و معده، ضد بیماریهای قلبی-عروقی، اثرات ضد التهابی، فعالیت ضد آندروژنی، اثرات ضد جهش و اثرات محافظتی بر سیستم عصبی را نیز دارا می­باشد.

نظرات خود را در قسمت دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.

منابع:

Narh Mensah, D.L., Duponnois, R., Bourillon, J., Gressent, F., Prin, Y., 2018. Biochemical characterization and efficacy of Pleurotus, Lentinus and Ganoderma parent and hybrid mushroom strains as biofertilizers of attapulgite for wheat and tomato growth. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology 16, 63–۷۲. https://doi.org/10.1016/j.bcab.2018.07.021

Sharma, C., Bhardwaj, N., Sharma, A., Tuli, H.S., Batra, P., Beniwal, V., Gupta, G.K., Sharma, A.K., 2019. Bioactive metabolites of Ganoderma lucidum: Factors, mechanism and broad spectrum therapeutic potential, Journal of Herbal Medicine. Elsevier GmbH. https://doi.org/10.1016/j.hermed.2019.100268

Suarez-Arroyo, I.J., Rosario-Acevedo, R., Aguilar-Perez, A., Clemente, P.L., Cubano, L.A., Serrano, J., Schneider, R.J., Martínez-Montemayor, M.M., 2013. Anti-Tumor Effects of Ganoderma lucidum (Reishi) in Inflammatory Breast Cancer in In Vivo and In Vitro Models. PLoS ONE 8. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0057431

Zhang, Z., Diao, H., Wang, H., Wang, K., Zhao, M., 2019. Use of Ganoderma Lucidum polysaccharide to control cotton fusarium wilt, and the mechanism involved. Pesticide Biochemistry and Physiology 0–۱. https://doi.org/10.1016/j.pestbp.2019.05.003

Zhao, R., Chen, Q., He, Y. min, 2018. The effect of Ganoderma lucidum extract on immunological function and identify its anti-tumor immunostimulatory activity based on the biological network. Scientific Reports 8, 1–۱۴. https://doi.org/10.1038/s41598-018-30881-0