سوسک کلرادو سیب زمینی با نام علمی Leptinotarsa decemlineata بومی آمریکای جنوبی و مکزیک است، اکنون در اکثر آب و هوای معتدل که در آن سیب زمینی کشت می شود، یافت می شود. میزبان اصلی آن سیب زمینی است اما در برخی از موارد به بادمجان، فلفل، گوجه فرنگی (به ندرت) نیز خسارت وارد می کند. در این مطلب قصد داریم تا بیشتر درباره این آفت مخرب شرح دهیم.
سوسک کلرادو سیب زمینی
سوسک سیب زمینی کلرادو اولین بار توسط توماس ناتال در سال 1811 کشف شد. و در سال 1824 توسط توماس سی از نمونه های جمع آوری شده در کوه های راکی، Solanum rostratum Ramur توصیف شد. ارتباط این حشره با گیاه سیب زمینی، Solanum tuberosum (L.)، تا حدود سال 1859 شناخته نشد، زمانی که شروع به نابودی محصولات سیب زمینی در حدود 100 مایلی غرب اوماها، نبراسکا کرد. این حشره به سرعت گسترش خود را به سمت شرق آغاز کرد و تا سال 1874 به ساحل اقیانوس اطلس رسید.
سوسکهای سیبزمینی کلرادوی بالغ دارای پشتهای راه راه زرد و مشکی هستند، با سر نارنجی که نقاط سیاه دارند. اندازه آنها به اندازه یک ناخن است. ماده های بالغ خوشه هایی از تخم های زرد رنگ را روی سطح زیرین برگ ها می گذارند که از آنها لاروهای قرمز و نرم بیرون می آورند.
چرخه زندگی
حشرات کامل سوسک سیب زمینی در زمین مزارع سیب زمینی برداشت شده زمستان گذرانی می کنند و در بهار ظاهر می شوند. حشرات کامل مهاجرت نمی کنند، اما چندین مایل پرواز می کنند تا میزبان سولاناسه خود را پیدا کنند. علاوه بر سیب زمینی، علفهای هرز مانند شب بو و محصولات باغی مانند گوجه فرنگی و فلفل جزو میزبان های این آفت است.
حشرات کامل سوسک کلرادو سیب زمینی پس از ظاهر شدن جفت گیری می کنند و روی گیاهان میزبان تخم می گذارند. تخمگذاری ممکن است تا یک ماه طول بکشد. یک حشره ماده ممکن است تا 500 تخم در یک بوته بگذارد. پس از 4 تا 10 روز بسته به دما، تخم ها تفریخ می شوند. هر چه دمای هوا سردتر باشد زمان بیشتری برای طول خواهد کشید.
لاروهای سن اول ریز هستند. لارو ها از شاخ و برگ میزبان تغذیه می کنند. بسته به دما، مراحل لاروی دو تا پنج هفته یا زمانی که حدود 400 درجه روز شده باشد، طول می کشد. سپس، لارو به عمق 10-7 سانتی متری خاک و یا در بین برگ هایروی زمین افتاده شفیره می شوند. شفیره به مدت 5 تا 10 روز طول می کشد و پس از آن حشرات کامل جدید ظاهر می شوند.
حشرات کامل پرواز می کند، به دنبال جفت می گردد و پس از 7 تا 10 روز شروع به تخم گذاری می کند. چرخه کامل در هر نسل پنج تا هشت هفته طول می کشد. در کشورهای سردتر، کمتر از دو نسل سوسک کلرادو سیب زمینی در هر سال دارد. در پایان فصل، لاروهای باقی مانده به داخل خاک رفته و به صورت شفیره زمستان گذرانی می کنند.
بهترین و بدترین گیاهان همراه سیب زمینی را با کلیک روی لینک مطالعه کنید.
خسارت
سوسک کلرادو سیب زمینی یکی از مخرب ترین آفات سیب زمینی است که با تغذیه زیادی که دارد باعث از بین رفتن برگ ها و کاهش سطح فتوسنتزی می شود. لاروها و حشرات کامل از شاخ و برگ تغذیه میکنند. به دلیل تغذیه، برگ ها دارای سوراخ هایی با اندازه های مختلف هستند که معمولاً از حاشیه شروع می شوند و فقط رگبرگ ها و دمبرگ ها باقی می مانند.
مهمترین بیماری ها و آفات سیب زمینی را با کلیک روی لینک مطالعه کنید.
کنترل شیمیایی
اکثر حشره کش های سیستمیک که بکار می روند نسل اول سوسک کلرادو سیب زمینی را از بین می برند. بیشتر حشره کش های از تهاجمات بعدی می کاهند. نکته کلیدی این است که اجازه ندهید جمعیت از کنترل خارج شود. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است نیاز به سم پاشی های هفتگی داشته باشید. بهترین مرحله برای سم پاشی علیه سوسک کلرادو سیب زمینی روی لاروهای جوان سن اول و دوم است، زیرا آنها در ادامه مراحل لاروی باعث خسارت بیشتری می شوند. لاروهای سنین بالا نیاز به دوزهای بالاتری دارند تا موثر واقع شود.
توجه به این نکته بسیار مهم است که سوسک کلرادو سیب زمینی توانایی بالایی در ایجاد مقاومت در برابر حشره کش های مختلف دارد. بنابراین، برای مدیریت این آفت باید یک برنامه یکپارچه از روش های بیولوژیکی و شیمیایی باشد.
کنترل بیولوژیکی
با اینکه بسیاری از دشمنان طبیعی شناسایی شده اند، اما معمولا قادر به کنترل جمعیت سوسک کلرادو سیب زمینی در زیر سطح زیان اقتصادی نیستند. از جمله این دشمنان طبیعی می توان به شکارچیانی مانند بالتوری سبز اشاره کرد. مهمترین پارازیتوئید مگس Myiopharus doryphorae (Riley) است که در پاییز به تراکم زیاد میرسد و آخرین نسل سوسکها را تحت تأثیر قرار میدهد. در کلرادو، نرخ انگلی در اوایل فصل زیاد است و از تبدیل شدن Leptinotarsa decemlineata به یک آفت جدی جلوگیری می کند.
قارچ Beauveria bassiana هم لاروها و هم حشرات کامل سوسک کلرادو سیب زمینی را می کشد. محصولات حاوی این قارچ هنوز در حال تحقیق هستند اما کنترل موثری علیه این آفت دارند.
چگونه می توان سیب زمینی جوانه زده را کاشت؟
کنترل زراعی
علف های هرز مانند گل شب بو را در نزدیکی باغ خود از بین ببرید، زیرا این علف های هرز می توانند به عنوان منبع غذایی احتمالی عمل کنند.
مالچ بین گیاهان می تواند تکمیل چرخه زندگی سوسک کلرادو سیب زمینی را دشوارتر کند.
کاشت خود را در پایان سال تمیز کنید تا زمستان گذرانی برای حشرات کامل دشوارتر شود.
زود بکارید تا از هجوم اولیه جمعیت زیاد سوسک جلوگیری کنید.
یک رقم زودرس بکارید تا از بسیاری از آسیب های ناشی از ظهور حشرات کامل در اواسط تابستان جلوگیری کنید.