اختلالات فیزیولوژیکی پیاز یا بیماریهای غیر مسری، عواملی هستند که توسط عوامل غیر انگلی یا غیر پارازیت در گیاهان ایجاد میشوند. خسارت این عوارض بسته به شدت آنها گاها بیشتر از بیماریهای ایجاد شده توسط عوامل میکروبی میباشد. این اختلالات یا درونزا (Endogenic) بوده مانند اختلالات توارثی و یا ژنتیکی و یا برونزا (Exogenic) میباشند مثل عوامل ناشی از فاکتورهای رشدی گیاه همچون نور، دما، رطوبت، بستر رویش، اقلیم و موقعیت جغرافیایی، عناصر ریز مغذی، ابزار و ماشین آلات کاشت، داشت، برداشت و فرآوری محصول.
اختلالات فیزیولوژیک به دلیل غیر زنده بودن عامل سببی آنها، قابل انتقال به گیاهان سالم نیستند. شناخت این اختلالات میتواند در جهت کاهش خسارت بکار گرفته شود.
مهمترین اختلالات فیزیولوژیک پیاز
کلفتی گلو در پیاز
این مشکل به عوامل مختلفتی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
1- ژنتیک بذر
2- حمله تریپس با برخی بیماریها
3- کاشت واریته روز بلند در مناطق با طول روز کوتاه
4- استفاده از ازت زیاد در آخر فصل
5- کمبود فسفر
هنگامی که ضخامت گلوی پیاز زیاد باشد، به علت عدم خشک شدن گلوی پیاز عوامل بسیاری به خصوص پوسیدگی خاکستری بیشتر ایجاد فساد در محصول کرده و باعث بروز مشکلات انبارداری و زمان نگهداری آن میشود.
دو قلو شدن
این مشکل به عوامل مختلفتی بستگی دارد از جمله:
- ژنتیک بذر
- آبیاری پیاز به خصوص در مراحل اولیه رشد اگر قطع گردد، پوست بیرونی رشد و با آبیاری مجدد برگهای داخلی نیز شروع به رشد کرده باعث ترکیدن پوست خارجی و رشد غیر عادی جوانههای داخی و دو قلو شدن پیاز میگردد.
- مصرف بالای ازت قبل از کاشت بذر باعث رشد زیاد شاخ و برگ پیاز شده و در نتیجه پیاز قبل از رسیدن شکاف خورده و دو قلو میشود.
شفاف شدن فلس (translucent scale)
علائم:
فلس پیاز شفاف شده و مانند زمان سرمازدگی ،بافت محصول نرم و به سرعت فاسد میگردد.
عوامل ایجاد کننده این عارضه عبارت اند از:
تاخیر در زمان برداشت، بالا رفتن دما در ماه آخر برداشت و انتقال به انبار سرد.
آفتاب سوختگی (sunscald)
عامل ایجاد کننده این عارضه:
در مناطق گرم نور مستقیم خورشید به همراه درجه حرارت بالا باعث گرم شدن خاک تا 65 درجه سانتی گراد شده که موجب آسیب به بافت پیاز میگردد.
علائم
ایجاد فلس های چروکیده و تیره رنگ و بافت مرده در زیر آن
سبز شدن (greening)
علائم
سبز شدن بافت پیاز
این عارضه در صورتی که سوخها در طول مدت رشد یا پس از برداشت برای مدت زیادی در معرض نور خورشید قرار بگیرند روی میدهد.
تقسیم شدن سوخها
در اثر آبیاری نامنظم در داخل سوخها شکاف ایجاد میشود که باعث ورود بیماریها و حشرات شده و در نهایت محصول خراب میشود.